'Blockchain is een Poolse landdag. Een wirwar aan definities'

Frits werkt bij de overheid. Van zijn baas kreeg hij de vraag of ze ‘iets’ moeten met blockchain. En of ik hem wilde vertellen wat dat dan zou moeten zijn.

Misschien vraag je je net als Frits af wat blockchain is. Nou, het is momenteel vooral een Poolse landdag. Een wirwar aan definities en toepassingen. Gedoe met Willem Vermeend.

En dat is gek. Want in essentie is blockchain gewoon een database. Een soort Excel. Een klaverjasvereniging zonder blockchain heeft een penningmeester en een jaarlijkse inspectie door de kascontrolecommissie. Met blockchain zijn alle leden van de vereniging penningmeester en kascontrolecommissie tegelijk. De administratie staat niet meer op één plek, maar bij alle leden van de vereniging. Iedereen heeft toegang en kan alles controleren, maar niemand kan data verwijderen. Wat in de blockchain staat, blijft altijd zichtbaar. Data toevoegen lukt alleen met consensus van de groep.

Die database is een enorme hype. Toen het Engelse bedrijf ‘On-line Plc’ enkel zijn naam veranderde in ‘On-line Blockchain Plc’ steeg de beurskoers met 394 procent.

Die hype hebben we te danken aan de blockchain-believers. Zij zien ieder willekeurig probleem opgelost dankzij blockchain. Honger, vreselijke ziektes en telefoongesprekken met je schoonmoeder: zet ze in de blockchain en het is allemaal over. Klaus Schwab (voorzitter van het World Economic Forum) noemt blockchain een belangrijk onderdeel van de vierde industriële revolutie. Het zou de grootste innovatie sinds internet zijn.

Volgens trendwatcher Ruud Veltenaar maakt blockchain het straks mogelijk dat een consument kan bepalen of ‘hij een biefstuk wel of niet wil kopen, omdat vanuit de productdata blijkt waar en hoe een koe is opgegroeid en wat hij heeft gegeten’.

Om dat soort oplossingen moeten de blockchain-bashers dan weer hartelijk lachen. Plak een etiketje op die biefstuk en je kunt ook zien dat Bertha61 is geboren in Broek op Langedijk. Daar heb je helemaal geen blockchain voor nodig. Sterker nog, volgens de bashers is blockchain enkel een oplossing op zoek naar een probleem: ‘After years of tireless effort and billions of dollars invested, nobody has actually come up with a use for the blockchain — besides currency speculation and illegal transactions’ .

De believers vinden dat veel te sceptisch. In de jaren negentig dachten we ook zo over mobiel bellen. Dat zag ook helemaal niemand zitten. En kijk nu eens! Volgens de bashers gaat die vergelijking mank. Een mobieltje kopen is een individueel besluit. Blockchain kun je niet in je eentje starten. En mobiel bellen is inderdaad populair, maar er ligt ook een kerkhof vol met mislukte hypes. Segway, anybody ?

En zo gaat het debat verder. Blockchain zou efficiënt zijn. Maar bij Bitcoin, de beroemdste blockchain-toepassing, kost één transactie ongeveer net zoveel als het maandelijkse energieverbruik van een gezin. Uiteraard zijn traditionele banken ook niet bepaald energieneutraal, maar als we massaal aan de blockchain gaan, halen we de klimaatdoelen dus nooit. Daarnaast is het maar zeer de vraag of blockchain kan voldoen aan de nieuwe privacywet. Veilig lijkt de blockchain vooralsnog wel, al zeiden ze dat natuurlijk ook van de Titanic.

Kortom, voorlopig is blockchain vooral een inkomstenbron voor energieleveranciers en trendwatchers. Het is interessante technologie, maar geen wondermiddel. Daarom heb ik Frits aangeraden een rapport aan zijn baas te schrijven met de aanbeveling om voorlopig niets te doen. Private partijen steken momenteel zoveel geld in blockchain, dat het zonde is om daar publiek geld bij te doen. Zijn baas moet gewoon rustig afwachten. Want áls technologie succesvol blijkt, weten we ook dat hoe langer je wacht, hoe goedkoper en beter het wordt.  

Richard Engelfriet is dagvoorzitter en schreef het boek De Succesillusie. Heb je ook een advies van je baas gekregen waar je over twijfelt? Laat het Richard weten via mail.