3D-geprinte huizen in Eindhoven openen een compleet nieuwe bouwwereld

Het voormalige luchthavengebouw van burgerluchthaven Welschap in Meerhoven was woensdag eigenlijk de perfecte locatie voor de presentatie van een wereldprimeur: de eerste woningen uit een 3D-printer die de komende jaren in Eindhoven gebouwd worden. Het gebouw uit de jaren dertig is van een bouwstijl die vandaag de dag erg geliefd is. Bijzondere vormen, mooie ornamenten en een gedetailleerde afwerking. Een bouwstijl die tegelijkertijd erg arbeidsintensief en dus duur is. In een tijd dat woningen vooral betaalbaar moeten zijn, wordt in de praktijk veelal gekozen voor een wat soberder ontwerp. 

Dat kan van de woningen die straks uit de printer op de Technische Universiteit in Eindhoven rollen niet gezegd worden. Wulpse keien die doen denken aan de hunebedden in Drenthe. Complexe vormen maar niet duurder dan een rechttoe rechtaan woning zoals ze in veel moderne woonwijken uit de grond worden gestampt. ,,Het maakt de printer niet uit of deze een rechte, schuine of ronde muur moet printen", vertelt Theo Salet. Als hoogleraar van de TU/e geeft hij leiding aan het 3D Concrete Printing Centrum van de universiteit. ,,Als de computer heeft berekend dat het kan, kan de printer het maken. Bijzonder want in de huidige bouwwereld is het uiteindelijke resultaat vaak een compromis. Een aannemer schrijft in op een project en komt na de gunning tot de conclusie dat het ontwerp in de praktijk toch niet zo makkelijk uitvoerbaar is. Je gaat schaven en de uiteindelijke bewoner krijgt niet het huis zoals het in eerste instantie gepresenteerd werd." 

Het is een voor Jelle Houben van architectenbureau Houben/Van Mierlo bekend verhaal. ,,Je komt altijd in een spanningsveld waarin partijen voor hun eigen belangen opkomen. Als architect wil je het ontwerp beschermen maar een aannemer kijkt ook naar de kosten." Slechts twee weken had Houben de tijd om een schetsontwerp te maken van de woningen. Over het resultaat is hij erg tevreden. ,,De organische vormen die we hebben bedacht zouden met traditionele bouwmethodes onmogelijk of veel te duur zijn. En het grappige is dat je straks met de meest innovatieve techniek een woning uit het Flintstone-tijdperk maakt." 

De 3D-woningen in Meerhoven zijn weer een stap verder dan de 3D geprinte fietsbrug die vorig jaar in Gemert werd geplaatst. En destijds was er al internationale bewondering voor het huzarenstukje aan techniek dat daar was toegepast. Salet: ,,Een filmpje waarin ik over de brug vertel is nagesynchroniseerd in het Koreaans, Russisch en Engels. Maar dit is echt weer een slag ingewikkelder. Woningen moeten lucht- en waterdicht zijn bijvoorbeeld. Je werkt met een nieuwe techniek en dat is een leerproces. Van de bouw van iedere woningen worden we weer een beetje slimmer." 

Laagje voor laagje wordt de eerste 3D-woning straks gebouwd op de TU/e. Niet in één geheel maar in verschillende delen die op locatie in elkaar worden gezet. Niet al het werk wordt dus door machines uit handen genomen. Het moment dat de aannemer alleen een paar robots en printers een bouwterrein op stuurt, ziet Salet dan ook nog niet snel naderen. ,,Hooguit als experiment. Het is ook niet zo dat we in de toekomst alleen nog woningen door 3D-printers laten maken. Het zal veel eerder een combinatie van verschillende technieken en traditionele bouwmethodes zijn. Waarbij je ingewikkelde delen van het huis dan uit de printer laat rollen."  

Vesteda, dat de vijf keien in Meerhoven straks gaat beheren, heeft nog geen huurders gezocht voor de woningen. Volgens architect Houben zullen ze in de rij staan. ,,Wij zijn vanmorgen al gebeld door partijen die ook zo'n kei willen. Als je iedereen enthousiast ziet worden, weet je dat je goed zit."