Als school een kwelling wordt: leerlingen uit de regio die thuiszitten

,,Ik zag vroeger op de foto een gelukkig mannetje. Nu zit hij vaak alleen op zijn kamer, op de computer. Hij is zoveel kwijtgeraakt. Dat breekt mijn hart."

De woorden van Johanna van Laarhoven-Van Gijsel gaan door merg en been. Zij is de oma van Ian Mennings uit Veldhoven, die nu in groep 8 zou moeten zitten. Maar een eindmusical, een overgang naar de middelbare school: het zit er voor hem niet in. In plaats daarvan zit Ian al twee jaar thuis.

Bergafwaarts
Al eerder, in groep 4, ging het bergafwaarts op school. ,,Veel wisselingen van leerkrachten en een drukke klas zorgden ervoor dat hij overbelast raakte. Hij begon te protesteren als hij naar school moest", aldus moeder Mandy Mennings.

Functioneren in de klas kostte haar zoon zo veel energie dat hij in groep 6 een burn-out kreeg. ,,Vier leerkrachten moesten zowat met mijn kind vechten om hem naar school te krijgen."

Mennings begeleidt met haar Stichting Loek@you andere ouders van thuiszitters. Ze organiseert nu regelmatig lotgenotenavonden, zoals deze week in Wintelre. Want als kinderen niet meer naar school kunnen, raakt dat ook de ouders zwaar. Zij hebben het gevoel voortdurend tussen twee vuren te zitten. Aan de ene kant voelen zij de hete adem van de leerplichtambtenaar voortdurend in hun nek. Tegelijkertijd veroorzaakt dit veel spanning bij hun kinderen, die dwars gedrag gaan vertonen. Mennings: ,,School moet, maar men vergeet dat deze kinderen al zoveel meegemaakt hebben, voordat ze thuis kwamen te zitten. En ze kunnen zich niet redden in een klas. Tegen een blinde zeg je toch ook niet dat hij maar gewoon moet proberen te zien?"

Gevoelig voor prikkels
De problemen waar thuiszitters mee kampen zijn divers, maar er is één grote gemene deler, volgens de ouders. Het zijn allemaal kinderen die gevoelig zijn voor prikkels, druk en autoriteit, waardoor zij zich niet op hun plek voelen in het huidige onderwijssysteem. Scholen hebben hier vaak onvoldoende antwoord op. Al is de wil om te helpen bij leerkrachten groot, volgens Leontien van Grunsven, oud-leerkracht. ,,Ik zag vaak al op de eerste dag dat er iets met een kind was, dat het meer hulp nodig had. Maar ik had de tijd en contacten niet om het kind te helpen. Daar worstelen veel docenten mee."

De invoering van het passend onderwijs in 2014 heeft vooralsnog geen oplossing gebracht. ,,Om echt onderwijs op maat te geven moet je ook iets aan het onderwijssysteem zelf veranderen, dat is niet gebeurd. Je moet buiten de schoolmuren kijken. Jeugdzorg en school moeten beter samenwerken, ter preventie", aldus Van Grunsven.

Als kinderen eenmaal thuis komen te zitten dan betekent dat ook een zwaardere belasting voor hun ouders. Zo moest Yvonne der Kinderen haar baan opzeggen om er voor zoon Ruben te kunnen zijn, die sinds 2013 nooit meer een hele dag op school heeft gezeten. Hij bracht zelfs enkele maanden volledig thuis door. Na een verhuizing en start op een nieuwe school wist hij zijn draai in de klas niet meer te vinden. ,,Binnen drie maanden moest hij al vertrekken. Waar de oorzaak lag? School kon geen grip op het probleem krijgen, en mijn zoon kon zich onvoldoende aanpassen."

Aardappelschilmesje
Ook op het speciaal onderwijs ging het niet. Thuis kon Ruben de gevraagde hulp niet krijgen, waardoor hij steeds depressiever werd. ,,Regelmatig is hij suïcidaal, dan dreigt hij zichzelf iets aan te doen met een aardappelschilmesje of hij hangt uit het raam. Dat is heel zwaar voor ons, maar we zijn er pijnlijk genoeg aan gewend geraakt."

Momenteel verblijft Ruben zelfs tijdelijk in een kliniek, om een goede diagnose te kunnen stellen. School is geen optie meer. ,,Mijn zoon heeft veel structuur nodig. Op school is er ook structuur, maar die botst met zijn eigen structuur, waardoor hij er niet kan aarden."