College Tour met André Kuipers: astronaut neemt 44 schoolklassen mee de ruimte in

De seconden tot de start van het vragenuurtje tikken weg op het grote digischerm in de klas. De leerlingen van groep 8 van basisschool De Driestam in Eindhoven tellen af alsof het de raketlancering zelf betreft. ‘Tien, negen, acht...’

Een uur lang beantwoordt astronaut André Kuipers, staand voor een groen scherm in het Evoluon, via een videoverbinding vragen van bovenbouwleerlingen van 44 scholen in Brabant en Limburg. Deze College Tour - Kuipers’ vijftigste - is georganiseerd door Fontys Hogeschool Kind en Educatie in samenwerking met Brainport en Jet-Net & TechNet. De missie is, zo vertelt Kuipers na afloop, om kinderen op een leuke manier in aanraking te laten komen met techniek.

Dat doel is deze ochtend in ieder geval geslaagd, de kinderen hangen - virtueel dan - aan zijn lippen. Deze astronaut spreekt hun taal. Kuipers laat de leerlingen enthousiast springen om de zwaartekracht te ervaren en gooit er goedgeluimd wat aansprekende feitjes achteraan. „Met een snelheid van 28.000 kilometer per uur val je niet meer terug op aarde, maar ga je er omheen. Het ruimteveer gaat negen keer sneller dan een kogel uit een geweer komt en dertig keer sneller dan een vliegtuig. Als je acht kilometer van school woont,  ben je er in één seconde.”

Sofia Fiorito (9) van De Driestam zit gespannen achter de laptop van de juf. Zij mag de tweede vraag van de ochtend stellen. Er klinkt zenuwachtig gegiechel door de klas als Sofia's gezicht op het grote scherm naast dat van Kuipers verschijnt. „Hoe is het ISS gemaakt?” Kuipers legt uit dat het internationaal ruimtestation een soort verzameling aan elkaar gekoppelde caravans of beschuitblikken is. Daarna krijgen de kinderen een virtuele rondleiding door het ruimtestation.

Kuipers was twee keer in de ruimte: in 2004 voor een missie van elf dagen, in 2011 en 2012 liefst 193 dagen. De astronaut heeft nog steeds heimwee naar het heelal. „Ik zou zo weer terug willen.” Zijn ruimtereizen hebben bij hem een kosmisch gevoel achtergelaten. „Je voelt heel sterk dat je onderdeel bent van een groter geheel. In anderhalf uur vlieg je om de aarde heen. Dan krijg je mee hoe klein onze planeet eigenlijk is en hoe kwetsbaar: dit is alles, hier moeten we het mee doen. Het voelt als een ruimteschip met beperkte voorraden waar we met z'n allen op zitten. Daar moeten we heel voorzichtig mee zijn.” 

‘Is ruimtevaart slecht voor het milieu?’ vraagt een leerling van een andere school. „Nee”, antwoordt Kuipers stellig. „Door de ruimtevaart weten we heel veel dingen over de aarde en kunnen we bijvoorbeeld het smelten van de poolkappen goed in de gaten houden. En na negen minuten vliegen we op zonne-energie.”

Het is weer tijd voor een experimentje. Alle leerlingen moeten hun handpalmen tegen elkaar wrijven. Voelen ze de warmte? Kuipers trekt een parallel met de landing, het gevaarlijkste gedeelte van een ruimtereis. „Zoals een eend in het water rem je af in de lucht. Het kan wel 2000 graden warm worden. Een hitteschild moest ons daartegen beschermen. Dat was een spannend moment.”

Maar, eh, wat heeft Kuipers nou het meest gemist in de ruimte? „Douchen, dat kan daar niet. Waterdruppels glijden niet langs je lichaam af, maar blijven erop zitten als een bolletje. Dus je wast je met vochtige doeken.”