Duivelskunstenaar Lee Perry in de Effenaar

Een klein, onverstaanbaar in zijn microfoon prevelend oud mannetje, dat van links naar rechts over het podium in de grote zaal van Doornroosje wandelt. Ondertussen vooral geïnteresseerd in de joints die hem vanuit het publiek - rookverbod of niet - worden aangereikt. Achter op het podium zorgt de Mad Professor met zijn cd-spelers voor de instrumentale tracks waar Lee Perry overheen kan praten, rappen en zingen. Het levert een weinig enerverend of boeiend concert op, april vorig jaar in Nijmegen. Slechts af en toe klinkt er een stukje door van de magie waaraan Perry in de jaren zeventig zijn naam en faam dankte.

Want dat Perry een van de grote namen in de reggae is, dat staat buiten kijf. De inmiddels 81-jarige Jamaicaan begint zijn loopbaan begin jaren zestig als loopjongen en manusje-van-alles in Studio One in de Jamaicaanse hoofdstad Kingston. In die geluidsstudio legt producer Clement 'Sir Coxsone' Dodd de basis voor de reggae zoals we die nu kennen. Eerst met een snelle, Jamaicaans versie van de rhythm 'n' blues die een paar duizend kilometer noordwestelijker in New Orleans wordt gemaakt, ska genoemd. En als het tempo na een paar jaar omlaag gaat, evolueert ska via de lome maar messcherpe rocksteady naar dampende reggae.

Spaghetti-westerns 
Als Perry de kneepjes van het vak onder de knie heeft, begint hij voor zichzelf. Aanvankelijk als muzikant. Onder uiteenlopende namen brengt hij stapels singles uit,  met veelal instrumentale, op orgeldeuntjes leunende liedjes en titels die vaak ontleend zijn aan spaghetti-westerns uit die tijd. En daarna, in de jaren zeventig, als producer van zijn eigen elpees en die van andere muzikanten in zijn eigen Black Ark Studio.

Bob Marley en zijn Wailers bivakkeren er even, maar die opnamen slaan niet aan. Wel zeer geslaagd is zijn werk met onder anderen Max Romeo, Junior Murvin, The Congo's, Prince Jazzbo en tal van andere (nog onbekendere) reggae-artiesten, dankzij zijn unieke aanpak. 

Werkelijk alle remmen gaan los in de Black Ark. Perry bespeelt alle registers achter de mengtafel. De echo-knoppen gaan volledig open, gitaar, bas en drums worden van links naar rechts en van voren naar achter gemixt. De drumbekkens blijven rinkelen en de meeste wilde geluidseffecten komen voorbij, van opnames van brullende leeuwen en onderwatergebubbel tot het argeloos geklets van de peuters in huize-Perry. En het resultaat is duizelingwekkend.

Hele grote meneer
Dankzij de link tussen Londen en de voormalige Engelse kolonie Jamaica breekt Perry rond die tijd ook door in West-Europa. De Engelse punks omarmen vervolgens de man met zijn non-conformistische houding, en heel even is hij een hele grote meneer. Maar dat moment is weer snel voorbij, als zijn Black Ark-studio in rook opgaat. 

Perry trekt vervolgens jarenlang de wereld  over, en belandt via Engeland en de Verenigde Staten uiteindelijk in Zwitserland, waar hij nog steeds woont. Af en toe leeft zijn muzikale creativiteit even op, bijvoorbeeld in de samenwerking met de Engelse producer Adrian Sherwood. Maar verder moeten zijn fans het vooral hebben van heruitgaven van werk uit de jaren zestig en zeventig. Een constante is er in zijn carrière wel:  in december 2015 vloog ook zijn Zwitserse studio in de fik.

Benieuwd naar Lee Perry? Beluister hier de speciaal samengestelde playlist in Spotify.