Eindhovense Miet spreekt de taal van bewoners zorgcentra

Ga er maar aan staan. Een verhuizing, nieuwe buren, zorg- en keukenpersoneel, managers. Zelfs de aardappels worden voor je geschild. De verhuizing naar een zorgcentrum heeft veel impact en voor veel mensen is het  echt wennen. Cultureel antropologe Jolien Makkinga  concludeerde dat haar eigen vader nadat hij naar een verzorgingshuis was verhuisd, steeds vaker terugviel op het ‘Maastreechs’ dialect, de taal waarmee hij was opgegroeid.  Ze besloot onderzoek naar dit fenomeen te doen en volgde ruim twee jaar de bewoners van dat centrum.

Met die onderzoeksresultaten ontwikkelde Stichting Laudio vervolgens de klankkast. Initiator en Laudio-directeur Lubert Priems: ,,Omdat taalkeuze zo belangrijk blijkt te zijn bij het krijgen van een thuisgevoel, is dit project tot stand gekomen. Maar liefst 966 Brabanders hebben er aan meegewerkt, onder meer bij het uitspreken van een aantal woorden zoals ‘slet’ en ‘suikerbrood’ in hun eigen taal, de taal van thuis. Dat heeft een schat aan Brabantse dialecten opgeleverd en daarmee hebben we Miet nu in Vitalis-centra kunnen huisvesten. Volgend jaar reist Miet ook nog naar Tilburg en Roosendaal. Waarbij ze haar verhalen dan natuurlijk in de dialecten van die steden vertelt. Want Miet is universeel en gaat over grenzen heen.”

Bewoonster Jo de Wit (85) van een aanleunwoning bij Engelsbergen is naar eigen zeggen een echte Gestelse. Toen drie jaar geleden duidelijk werd dat ze voortaan echt zorg nodig zou hebben, besloot ze terug te gaan naar de buurt waar ze was opgegroeid. ,,Ik kwam er meteen oude bekenden tegen en voelde me al snel thuis.” Jo is wars van ‘overdreven gedoe’ en praat daarom het liefst Eindhovens. Toen ze de kamer van Miet zag, vol met oude kasten, wilde ze er het hare van weten. Ze zegt: ,,Ik wist echt niet wat ik kon verwachten, maar het was één grote verrassing en herkenning. Ik kan er gewoon niet genoeg van krijgen.” 

Ze opent de eerste kast en Miet begint te vertellen.  Over de verhuizing naar het zorgcentrum, over haar ‘kumke’ koffie, de ‘eier’ die ze haalt op de markt, hoe ze moest ‘schreuwe’ na het overlijden van haar man en de hoge hakken  die ze droegen als ze ‘vruuger’ op stap ging. Jo gaat helemaal op in de verhalen, lacht tot bijna tranen toe en zingt mee met een Latijns lied tijdens de Hoogmis. ,,Mooi hè, het is zo echt allemaal. Bij elk verhaal voel ik me thuiskomen.”

De klankkast van Miet blijft tot 3 januari in Vitalis Engelsbergen  en doet daarna nog Vitalis Brunswijck (4 januari tot 17 februari) en Vitalis Wilgenhof (19 februari tot 28 maart) aan.