Gedichten in 3D lezen met een View-Master; het apparaat krijg je kado

Een tekst die lijkt te verwijzen naar jeugdherinneringen, en waarin een hunkering besloten ligt naar een wereld voorbij de grenzen van het bekende. De woorden prijken op het beeld van een leeg landschap, grotendeels in zwartwit. Een poeltje in een vlak veld met bomen aan de horizon. 

Op de voorgrond een ouderwetse pomp voor een benzinestation, waarin iemand in een fauteuil zit. Van boven naar beneden loopt een scheur door het beeld. Het is een combinatie die uitnodigt tot een verwonderde bespiegeling over de woorden en het beeld. En over hun samenhang.

Het is een van de gedichten uit Retrospectieven een samenwerking tussen ‘slam poet’ Monique Hendriks en beeldend kunstenaar Lilia Scheerder. „Het is een grote overstap”, zegt Hendriks. „Op een podium staan om je poëzie voor publiek voor te dragen, of teksten visueel presenteren. Op het podium kun je lang van stof zijn. Nu moet ik mijn woorden wegen. Bovendien mis je de directheid van de voordracht voor een publiek. Maar ik wil dingen met een publiek delen. Hen prikkelen om hun fantasie te gebruiken.”

Anders dan de titel misschien doet vermoeden bestaat Retrospectieven uit nieuw werk van Hendriks. Wel blikt ze in een van de gedichten terug op haar jeugd, toen ze een wegwerpcamera kreeg van haar grootvader. „De titel is een samentrekking van ‘retro’ en ‘perspectieven’. Spoken word gaat vaak over jezelf. Ik kreeg het advies om eens om me heen te kijken: je hebt jezelf toch altijd bij je. In deze bundel kijk ik vanuit het perspectief van een ander. Hoe is het om een moordenaar te zijn? Wat drijft iemand ertoe om een massa-geproduceerd T-shirt aan te trekken met het opschrift ‘Be different’? Niemand vraagt een eicel of die bevrucht wil worden. De teksten mogen best verwondering teweegbrengen. Mensen hoeven niet alles woordelijk te begrijpen.”

Voor de beelden laat Lilia Scheerder zich inspireren door de woorden. Ze denkt visueel, zegt ze. „Woorden roepen bij mij gedetailleerde werelden op. Dat zijn hier decors geworden. Wat ik maak is figuratief, maar verbeeldt niet per se een logische wereld. Een woord als ‘mist’ kan tot een beeld leiden. In de zin is het een werkwoord, maar ik associeer het met nevel. Terwijl ik niets aan het lettertype zelf verander, kan een woord een vorm worden. Als makers hebben Monique en ik gemeen dat we grenzen opzoeken van humor en een allesomvattende duisternis.”

Bekeken door een View-Master komen beeld en tekst in 3D los van elkaar. Dat object is de ‘retro’ in de titel, zegt Hendriks. „Het is tastbaar. Het grijpt terug op mijn jeugd toen er meer tijd en ruimte was voor fantasie. Als mensen de bundel bestellen, krijgen ze een View-Master en een schijfje waar de gedichten op staan.”

De bundel gaat €25 plus porto kosten. Bij voldoende reserveringen gaat ‘Retrospectieven’ in juni in productie. Reserveren kan via info@monique-hendriks.nl of haar website: www.monique-hendriks.nl/retrospectieven