Hoe een groep piepjonge Oostenrijkers het klassieke strijkkwartet weer een frisse uitstraling gaf
EINDHOVEN - Dankzij hun frisse aanpak zijn de muzikanten van het Hagen Quartett uit Oostenrijk uitgegroeid tot een voorbeeld voor vele andere strijkkwartetten. Ze spelen donderdagavond 1 oktober composities van Mozart en Beethoven in Muziekgebouw Eindhoven.
In januari 1987 blies een frisse wind door de wat verstofte en strenge wereld van het klassieke strijkkwartet. Het jeugdige Hagen Quartett bracht een opname van Dvoraks Amerikaanse kwartet op de markt die vanaf de lyrische eerste maten stralender was dan alle opnames daarvoor.
Strijkkwartetspel was tot pakweg 1980 voorbehouden aan serieuze oudere heren in rokkostuum; dames deden nauwelijks mee. Die heren hadden nergens anders oog voor hadden dan voor de muziek op de lessenaars. De piepjonge Oostenrijkse broers en zussen Lukas, Angelika, Veronika en Clemens Hagen hadden een lichtere toon dan gebruikelijk, waren aantrekkelijk om te zien, hadden er zichtbaar zin in en maakten contact met de luisteraar. Donderdagavond 1 oktober spelen de Hagens Mozart (kwartet in d, KV421) en Beethoven (nr.14 opus 131) in het Muziekgebouw in Eindhoven.
Strijkkwartet is een klasse apart
Het strijkkwartet - twee violen, een altviool en een cello - ontstond in de tweede helft van de achttiende eeuw, de zogeheten klassieke periode, de tijd van Mozart en Haydn. De laatste wordt gezien als de uitvinder ervan. Ook in de voorafgaande barok werd muziek voor vier strijkinstrumenten geschreven, alleen was de cellopartij niet uitgeschreven maar werd de cellist op basis van akkoordaanduidingen geacht de hogere stemmen van een solide baslijn te voorzien. De zogeheten basso continuo. Het strijkkwartet werd vanaf het begin door componisten omarmd. Niets homogener en expressiever dan vier instrumenten van één familie. Opvallend is dat het strijkkwartet in het oeuvre van veel componisten een klasse apart vormt, het is de vorm waarin ze hun diepste gevoelens het meest verfijnd konden uiten.
Beethoven schreef er maar liefst zeventien, ze laten zich beluisteren als een dagboek. De jonge Beethoven is er een vol ‘Sturm und Drang‘, de dertiger Beethoven vindt zijn briljante vorm en de oudere verzoent zich in een ontroerende maar ook wringende klankwereld met zijn moeilijke leven, waarin toenemende en uiteindelijk definitieve doofheid een grote rol speelde. Voor een veelgeplaagd componist als Sjostakovitsj waren de strijkkwartetten hét model om af te rekenen met persoonlijk leed, grotendeels veroorzaakt door het communistische regime dat hem zijn hele leven dwarszat.
Internationaal furore
De vier Hagens begonnen in de jaren zeventig, maakten internationaal furore in de jaren tachtig en zijn tot op de dag van vandaag een voorbeeld voor de vele jonge strijkkwartetten die de afgelopen decennia in hun voetsporen traden. Violiste Angelika Hagen verliet vlak na de Dvorak-opname het kwartet, zij werd opgevolgd door Rainer Schmidt. Op de vraag of ze - dicht op elkaar als ze letterlijk en figuurlijk zitten - ooit ruzie hebben antwoordt Clemens Hagen: ,,Zelden. En als er eens iets is, lost de muziek dat altijd op.”
Hagen Quartett, Muziekgebouw Eindhoven, Donderdag 1 oktober, 20.15 uur.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
‘Illegale gokpaleizen’ ontmanteld in Eindhoven: aanhoudingen en 100.000 cash, Rolex-horloges en Mercedes ingenomen
EINDHOVEN - Een ton aan cash, peperdure kleding en horloges en luxe appartementen vol goktafels. Het moeten filmachtige taferelen zijn geweest. In Eindhoven zijn vier personen aangehouden in een groot onderzoek naar illegaal gokken. De politie zelf stelt dat er ‘illegale gokpaleizen’ zijn ontmanteld. -
VRAAG & ANTWOORD
‘Mag je autorijden met een koptelefoon op?’
‘Ik zie steeds meer mensen met een koptelefoon op achter het stuur van hun auto zitten’, schrijft lezer Hendrik de Groot in de wekelijkse vraag & antwoord-rubriek van onze autoredactie. ‘Ik heb het idee dat deze mensen de geluiden van buitenaf missen en daardoor niet goed kunnen reageren bij noodsituaties. Is dit niet verboden?’ -
PREMIUM
Oekraïeners bakken Sonse Houwens ‘flaai’ bij Kiev; vlaaienbakkers geven jongeren met downsyndroom een kans
SON EN BREUGEL/KIEV - Vlak boven Kiev, in Brovary, worden Houwens vlaaien gebakken. Dezelfde kersen- abrikozen- en rijstevlaaien als die van de vlaaienbakkerij in Son en Breugel. Enige verschil: In Oekraïne spreken ze van ‘flaai’. -
De zin en onzin van een digitaal notitieblok
Ze duiken steeds vaker op, digitale notitieblokken: tablets puur om aantekeningen op te maken. Waarom kan dit handiger zijn dan pen en papier? -
PREMIUM
De rentes gaan weer omhoog, wat betekent dat voor ons spaargeld?
De tijd van negatieve rentes lijkt voorbij. Wereldwijd moet weer betaald worden voor geleend geld. Wie profiteert daarvan en wie betaalt de rekening? Vier vragen over de stijgende rente.
-
PREMIUM
Rijden als een gentleman met als doel prostaatkanker bestrijden en zelfdoding voorkomen
GELDROP-MIERLO - Tienduizenden keurige heren in honderden steden over de wereld deden afgelopen weekend hun stropdas om, werkten hun snorren bij, persten hun tweedkostuum en startten hun klassieke en vintage motoren. Alles voor het goede doel. Nick Enghardt (32) uit Geldrop was één van hen. ‘Heavy shit, ik kan het weten.’ -
PREMIUM
Met dit speciale voorstel wil PSV proberen om Cody Gakpo langer in Eindhoven te houden
PSV moet voor het behoud van Cody Gakpo concurreren met clubs die hem gigantische salarissen kunnen bieden. De Eindhovenaren proberen daar een goede oplossing voor te vinden. -
Beloning voor Brym: FC Eindhoven-aanvaller keert terug bij nationale ploeg Canada
Charles-Andreas Brym (23) kan slecht kort van zijn welverdiende vakantie genieten. De aanvaller van FC Eindhoven is namelijk voor het eerst sinds oktober opgeroepen voor het nationale elftal van Canada, dat in de eerste helft van juni drie interlands afwerkt.
In samenwerking met indebuurt Eindhoven