‘Kijk niet weg maar doe iets als een vrouw geïntimideerd wordt’; oranje licht op wereldwijde themadag

Wat doe je als je getuige bent van intimidatie of geweld? Veel mensen voelen zich onzeker, ze twijfelen of ze iets moeten en kunnen doen. ,,Maar je hebt later meer spijt als je niets hebt gedaan.” Dat zei Laura Adèr deze week in Eindhoven tijdens een workshop over dit thema. Die vond plaats omdat donderdag door de Verenigde Naties was benoemd tot Internationale Dag tegen Geweld tegen Vrouwen.

Wereldwijd krijgt één op de drie vrouwen te maken met geweld. In Nederland is dat zelfs 45 procent van de vrouwen en meisjes. Onder de naam Orange the World vragen de Verenigde Naties hier aandacht voor. Met bijvoorbeeld workshops, maar ook door allerlei gebouwen oranje aan te lichten, zoals in Eindhoven het Evoluon en het bruggetje bij het Van Abbemuseum. 

Het thema is dit jaar: iedereen kan helpen geweld te voorkomen. En dat is precies de inzet van de workshop omstanderinterventie, woensdag bij Plan B in de Hurksestraat. Samen met de Canadese Melanie Swallow neemt Adèr hier tientallen vrouwen en een paar mannen mee naar situaties uit de praktijk. Ze zien een film. In een drukke metrowagon raakt een man zogenaamd per ongeluk de vrouw tegenover hem aan, steeds opnieuw. Zij voelt zich duidelijk ongemakkelijk, totdat een andere vrouw zich tussen de twee wringt en daar blijft staan. 

Volgende scène: In een smalle straat loopt een jongen hinderlijk dicht achter een meisje. De man die hen tegemoetkomt, vraagt de jongen de weg naar het station. Adèr vraagt de vrouwen wat ze zouden doen als ze zelf in de knel zouden komen.

Een van hen vertelt over haar eigen ervaring aan de bar van een hotel. Toen ze daar wachtte op haar maaltijd, zocht een man toenadering. De barvrouw vroeg hem verderop op zijn bestelling te wachten. Zelf liep de vrouw met haar maaltijd naar een tafel waar twee vrouwen zaten. Op haar verzoek bleven ze zitten totdat ze klaar was met eten.

Samengevat: kijk niet weg als je intimidatie of geweld ziet en spreek omstanders aan als je je niet veilig voelt. Swallow zet de mogelijkheden op een rij met de vier D’s: direct, distract (afleiding), delegate (schakel anderen in) en delay (aandacht voor het slachtoffer na het gebeuren). Adèr voegt daar een vijfde aan toe: documenteer. ,,Als je niet tussenbeide durft te komen, maak dan foto’s of film, noteer tijd, straatnaam en andere details. Die zijn belangrijk bij de bewijsvoering.”

Adèr is een van de initiatiefnemers van Fairspace, een Nederlandse organisatie die zich inzet voor een veilige en inclusieve openbare ruimte voor iedereen ongeacht geslacht, ras, gender of uiting van gender. Adèr benadrukt dat ze ook graag bij scholen, sportclubs en jongerencentra aan de slag gaan. Dankzij subsidie zijn er geen kosten aan verbonden. Meer info: fairspace.co.