Lichtvoetige precisie in woord en vorm en een beloftevolle dichtende barman

Geen fijnere bijbaan voor een dichter dan het bestaan achter de bar. De perfecte plek om de mens en eigen overpeinzingen tot diep in de nacht te observeren.

Thomas van Hout uit Valkenswaard is zo'n dichtende barman. Heel toepasselijk staat voor in zijn debuutbundel Catalogus een gedicht met de wens om onzichtbaar te zijn, zoals de barman zichtbaar én onzichtbaar is. 

De dichter is hierin afwisselend een cicadenimf - ‘de eerste zeventien jaar, begraven ondergronds’, - dan weer een chimaera, een thaumoctopus mimicus, een corvidae en uiteindelijk een Tyrannosaurus Rex, want ‘met zo’n vanzelfsprekendheid, eindigt elk gesprek’.

In toon en beeld is dit gedicht wat onbeholpen, rechttoe-rechtaan. Het benoemen van al deze (mythische) dieren en insecten lijkt voor de dichter belangrijker dan het onderliggende gevoel. Minder is hier meer. De veelheid aan namen én woorden voegt niets toe. 

Zo zijn er meer gedichten waarin Van Hout nog teveel nadrukkelijk op woorden leunt maar voorbij gaat aan ritme, vorm en klank. Misschien ook wel te makkelijk formuleert, als gedachten op een bierviltje.

Aan de andere kant zijn er treffende beelden, in eenvoudige taal en bijpassend ritme, zoals de beginzinnen van Zie, de wind waait waarin ‘De adem van de stad /Waait door pleinen en het stratenplan/Door kamers ramen in/ door spaken tegen spatborden’.

Een beginnend dichter met een belofte. Maar ‘schrijven is schrappen’, - en voelen - is wat vooral overeind blijft na lezing van deze bundel.

Verhalenverteller Van Hout kan leren van andere dichters, zoals Paul Bezembinder, en diens lichtvoetige precisie in woord en vorm. Want in diens mooie bundel Parkzicht is zelfs de vorm van de gedichten op papier uitgedacht, van driehoek tot rechthoek. Passend bij de beelden die we in de bundel terugvinden, en misschien ook wel bij de technische achtergrond van de dichter.

Bezembinder studeerde theoretische natuurkunde en is als ‘science policy advisor’ werkzaam aan de TU/e. Zijn gedichten en vertalingen Russisch-Nederlands verschenen in literaire magazines.

De bundel ademt de klassieke sfeer waar hij over dicht. En in zijn woorden doemt een mild spottende dichter op, nooit beschuldigend. Ook de geliefde die een ander in haar bed verkiest is zichtbaar, zoals in het standbeeld dat hij voor haar opricht. ‘Ik heb voor jou een standbeeld opgericht, hier, in het park, in een getaand, geaderd bijna transparant soort marmersteen; een goudgeel looflicht speelt eromheen’.

En we zien haar in het mooie Buurtbarbecue: ‘Ik zag haar tussen haar vriendinnen staan, een schikgodinnetje met schimmenschaar - Ik wist meteen; die kijkt zo door je heen, als zij je niet ziet staan... als zij jou niet ziet zitten, dan sta jij (voorgoed) alleen, dan gieren al haar spoken door je heen. Zo ging het ook met mij. Ik had gelijk. Zij zag me. Ik kon naar het dodenrijk’.

Dit is een bundel die blijft verrassen, en uitnodigt tot herlezen, zoals je ook een park tijdens iedere wandeling anders terug vindt.  Lees de gedichten ook eens in de volgorde die Bezembinder adviseert. 

Parkzicht van Paul Bezembinder (Uitgeverij Leeuwenhof), Catalogus van Thomas van Hout (Uitgeverij Palmslag)