Remco Reisinger van Stimulus in Eindhoven: Geen Brussel? Dat kunnen we ons niet veroorloven

Het is volle bak op deze zonnige middag bij Stimulus in Eindhoven. Een flinke club ambtenaren van de RVO, de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, krijgt training in het Stimuluskantoor aan het Lichtplein in Eindhoven, in de schaduw van de Witte Dame en aan de voet van de Admirant. Door middel van workshops moeten de ambtenaren inzicht krijgen in welke Europese subsidies er via Stimulus beschikbaar zijn voor de herstructurering van het platteland in Noord-Brabant, Limburg en Zeeland. 

Stimulus? Dat klinkt is als een echo uit een ver verleden, uit de jaren negentig van de vorige eeuw. Uit de tijd dat Zuidoost-Brabant uit het diepe economische dal aan het klimmen was dat het faillissement van DAF, de teloorgang van Nedcar en de ontslaggolf bij Philips - met dank aan de Centurion-tank van Philipstopman Jan Timmer - had achtergelaten. 

Het was de tijd dat de term Brainport nog moest worden uitgevonden, maar waarin overheid, bedrijfsleven en onderwijsinstellingen in Zuidoost-Brabant elkaar al wel gevonden hadden in een innige samenwerking. En waarbij ze hun begerige oog hadden laten vallen op de Brusselse subsidiestromen die beschikbaar waren voor de herstructurering van door economische tegenwind geplaagde regio's. Zuid-Limburg was Zuidoost-Brabant daarin voor gegaan. Maar vanaf medio jaren negentig kwam de EU-miljoenen via Stimulus en dankzij de fraai genaamde EFRO- en ESF-fondsen ook Zuidoost-Brabant binnen rollen. Waarbij EFRO staat voor Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling en ESF voor het Europees Sociaal Fond.   

,,Een echo uit een ver verleden?” Remco Reisinger, hoofd van Stimulus, moet wat meewarig lachen om die typering. Want niets is minder waar: Stimulus, ooit onderdeel van het Samenwerkingsverband Regio Eindhoven (SRE) maar nu een afdeling van het provinciebestuur, bloeit als nooit tevoren. Vijf jaar geleden werd het twintig-jarig bestaan met de nodige toeters en bellen gevierd, en daarom laat Stimulus het huidige 25-jarig jubileum in stilte voorbijgaan. Maar nog steeds vloeien er jaarlijks via de iets meer dan dertig Stimulus-medewerkers vele tientallen miljoenen euro's aan EU-subsidies de regio in.  

,,Die samenwerking beginnen jaren negentig hier in de regio wordt nu als vanzelfsprekend gezien en krijgt overal navolging, in binnen- en buitenland”, blikt Reisinger op verzoek terug. ,,Destijds lag vrijwel heel de economie in de regio hier plat toen het slecht ging met Philips, DAF, Nedcar en ga maar door. Dat kwam omdat het midden- en klein bedrijf als toeleverancier geheel en al afhankelijk was van die bedrijven. Dat nooit meer, was de conclusie: we moeten het MKB sterker en onafhankelijker maken, zeiden mensen als Rein Welschen, burgemeester van deze stad, toenmalig commissaris voor de koningin Frank Houben en een enkele toppers uit dat bedrijfsleven.”

Wat toen bedacht werd was een zogenoemde clustersubsidie: MKB’ers kregen subsidie als ze met elkaar gingen samenwerken bij het ontwikkelen van nieuwe producten en technologieën. ,,In al zijn eenvoud een briljant idee", stelt Reisinger nuchter vast. ,,Want de samenwerking in wat de triple helix genoemd wordt en het invoeren van de clustersubsidie voor het MKB, die hebben de basis gelegd voor het Brainport zoals we dat nu kennen, voor de economische groei en successen waar de stad en de regio nu de vruchten van plukken."

En mede dankzij de subsidiestroom die toen vanuit Brussel op gang is gekomen, uiteraard, en die nog steeds volop loopt. ,,De hoogte van die subsidies worden steeds voor zeven jaar vastgesteld, en volgde begrotingscyclus van de EU", vult communicatieadviseur Germa Koolen aan. ,,De afgelopen periode hadden we in die zeven jaar 172 miljoen euro te verdelen in Zuid-Nederland, waarmee we meer dan 110 projecten in Brainport hebben kunnen subsidiëren. Dankzij die subsidies kan Stimulus de realisatie van ideeën en plannen mogelijk maken die anders veel stroever en stukken langzamer of zelfs helemaal niet tot stand zouden komen. Stimulus is daarmee echt een vliegwiel in de Brainport-economie.  

In de aanloop naar de Europese verkiezingen, volgende week donderdag, is er opnieuw veel discussie over de voor- en vooral de nadelen van Europa. De SP bijvoorbeeld - met de Eindhovense oud-wethouder Jannie Visscher op plek twee van de kieslijst - wil de macht van Brussel breken door die flink in te perken. Forum voor Democratie van Thierry Baudet flirt opzichtig met een Nexit, daarbij er luchtig aan voorbijgaan dat de Brexit heel Groot-Brittannië al tijdenlang in een wurggreep houdt, en het land tot op het bot verdeeld heeft.  

Wat zouden voor Brainport de gevolgen van een eventuele Nexit zijn? Reisinger hoeft nog geen halve seconde na te denken over het antwoord op die vraag. ,,Dat kunnen we ons simpelweg niet veroorloven. Niet alleen omdat  de kennis en samenwerking waarvan we het hier in Brainport moeten hebben grensoverschrijdend zijn. Maar vooral ook omdat we de subsidies die Brussel verstrekt heel hard nodig hebben. Die is nodig om dingen voor elkaar te krijgen die we anders niet voor elkaar zouden krijgen, en zeker niet in het tempo dat onze economie nodig heeft.”

Ook bij het antwoord op de vraag om een sprekend voorbeeld kent hij geen aarzeling. ,,ASML is het boegbeeld van de Brainport-economie, met een omzet van meer 10 miljard euro en een marktaandeel van meer dan negentig procent in haar sector. Het eerste apparaat dat ze daar in Veldhoven gemaakt hebben, de twinscan chipmachine die uiteindelijk uitgegroeid is tot de zeer geavanceerde chipmachines die ze nu maken en die de hele wereld overgaan, is gemaakt met behulp van EU-subsidie van 1,1 miljoen euro. Zonder de EU geen ASML zoals we dat nu kennen? Dat is wat àl te stellig. Maar de EU heeft er wel flink bij geholpen, ja.”