Tientallen jongens prostitueren zich rond Eindhoven: 'Probleem is onzichtbaar'

Een 16-jarige jongen die door zijn veel oudere vriend in de prostitutie terechtkwam en nu jongens van 14 en 15 jaar moet klaarstomen, zodat hun eerste keer bij een klant geen pijn doet. Of een 17-jarige jongen die in de sauna door meerdere mannen wordt verkracht. Als hij vanwege schoolverzuim een boete krijgt, kan hij die alleen betalen door nog wat extra klanten af te werken.

Jongensprostitutie bestaat, maar vrijwel niemand die het ziet. Politie, justitie en jeugdzorg zeggen er geen goed zicht op te hebben, ouders van de jongens lijken ook nauwelijks iets in de gaten te hebben. Reden voor WATCH Nederland, het landelijk meldpunt voor mensenhandel, om hier dit jaar vol de schijnwerpers op te zetten. „Want nu is jongensprostitutie nog onzichtbaar”, zegt projectleider Gideon van Aartsen.

Het Expertisecentrum Mensenhandel en (jeugd)prostitutie in Eindhoven begon in 2015 met een onderzoek naar jongensprostitutie. Inmiddels staat de teller op 70 jongens met wie contact is gelegd. Jongens uit Eindhoven, uit Zuidoost-Brabant of soms van verder weg als er via internet contact was. Het staat in schril contrast met het aantal meldingen van jongensprostitutie dat jaarlijks bij het Team Mensenhandel van de politie Oost-Brabant binnenkomt: twee of drie.

Dat beseft ook Patrick de Nijs van dit gespecialiseerde politieteam. „De wereld van mensenhandel is al heel gesloten. Die slachtoffers komen niet het politiebureau binnengelopen om daar aangifte te doen. Laat staan dat ze dat doen als ze niet openlijk voor hun geaardheid durven uit te komen.”

Nijs doelt op de dubbele taboe die de wereld van jongensprostitutie in zijn wurggreep houdt: slachtoffers durven niet te vertellen dat ze in de prostitutie werken én dat ze homoseksueel zijn. Van Aartsen: „Als die jongens aangifte moeten doen, worden ze ook gedwongen uit de anonimiteit te stappen. Dan wordt bekend dat ze homoseksueel zijn. Veel jongens zijn nog helemaal niet uit de kast gekomen. Ze durven niks tegen hun ouders te zeggen, laat staan tegen de politie.”

Natuurlijk zijn er nog de openbare ontmoetingsplekken in bossen en op parkeerplaatsen, maar jongensprostitutie begint vrijwel altijd online: via websites als boys4u.nl, planetromeo.com en bullchat.com of de datingapp Grindr. Zonder dat iemand er iets van merkt, is een afspraak zo gemaakt. Het is precies de wereld die WATCH, het landelijke meldpunt van mensenhandel, wil gaan ontregelen met lokadvertenties.

Mannen die op een advertentie reageren, krijgen volgens Gideon van Aartsen van WATCH een berichtje terug. „Dan zeggen we dat we eigenlijk geen 18 jaar oud zijn, maar pas 15. Of ze dat erg vinden? Als ze dan happen, komen ze in het ‘bozemannenboek’.” Het moet helpen om genoeg bewijs te verzamelen voor het geval de mannen voor de rechter komen. Daarnaast krijgen de mannen die op de advertentie reageren een waarschuwing dat ze illegaal bezig zijn.

Het gesjoemel met de leeftijd zoals in de lokadvertentie gebeurt in praktijk volop. Al loont het in deze wereld vooral om je jonger voor te doen. „Jongens van een jaar of 21 zeggen dat ze pas 17 jaar zijn”, vertelt Gerlise Vos, die in opdracht van de Politie Zeeland en West-Brabant onderzoek deed naar jongensprostitutie. „Dat verdient dubbel zoveel. Hoe jonger je bent, hoe meer geld je kunt vragen.”

Jongens rollen veelal uit nieuwsgierigheid het wereldje in. Eenmaal binnen blijkt het lastig te ontsnappen, zegt manager Jeugd Nancy van Loon van Lumens in Eindhoven, waar het Expertisecentrum Mensenhandel en (jeugd)prostitutie aan verbonden is: „Ze zijn gewend geraakt aan het geld of hebben dit nodig om een verslaving te bekostigen. Een verslaving die soms is ontstaan als middel om de prostitutie uit te kunnen voeren.”

De schaamte (lees: ze zijn vaak nog niet uit de kast gekomen) maakt de jongens gevoelig voor chantage. Het is precies de vorm van kwetsbaarheid waar pooiers misbruik van maken, weet ook Patrick de Nijs van het Team Mensenhandel van de politie Oost-Brabant: „Je ziet in het algemeen bij slachtoffers van uitbuiting dat ze bijvoorbeeld een verstandelijke beperking hebben, laag opgeleid zijn, schulden hebben of verslaafd zijn aan drugs.”

Gideon Aartsen van WATCH kent voorbeelden van jongeren die werden gechanteerd en daarna veelvuldig werden verkracht. „Dat gebeurt net zolang tot de jongens psychisch zijn gebroken en kunnen worden geëxploiteerd. En daar moet onmiddellijk iets tegen gebeuren.”