Voorstanders vrezen het einde van Zwarte Piet in Eindhoven

In een gezamenlijke verklaring van de Stichting Sint-Nicolaas Intocht Eindhoven en de gemeente Eindhoven die maandagavond om 23.00 uur is verspreid, staat dat er al veel is gedaan aan de diversiteit van de Pieten bij de Eindhovense intocht. Glitterpieten en K3-pieten zijn erbij, en de Zwarte Pieten dragen geen oorringen en rode lippenstift meer en dragen andere pruiken. Dit jaar komen daar pieten bij ‘in de lijn van tv’. ‘Volgend jaar sluiten we in Eindhoven volledig aan op de landelijke lijn zoals die op tv te zien is’, staat er dan.  

In een toelichting zegt Leontine van Kollenburg van de Stichting Sint-Nicolaas Intocht Eindhoven dat het nog geen uitgemaakte zaak is hoe die pieten er precies uit gaan zien. ,,Voor dit jaar zetten we de lijn van veranderingen door. Of dat witte pieten met een paar roetvegen zijn?  Er zijn meer mogelijkheden. Daar gaan we in de organisatie over praten. We werken met 200 vrijwilligers. Die wil ik ook horen.”

En over hoe het volgend jaar verder gaat, daar wil Van Kollenburg nog helemaal niks over zeggen. Is dit het einde van Zwarte Piet? ,,Daar wil ik geen uitspraak over doen. Ik weet niet of wij het volgend jaar nog doen, of de gemeente, of dat de politiek zich ermee bemoeit. Het is aan alle partijen om te bepalen hoe het verder gaat. Ik kan er geen concrete uitspraken over doen omdat ik niet weet wat er gaat gebeuren. En het lukt ook niet meer om nu op een lijn te komen. Daarom concentreren wij ons op de intocht van dit jaar. Het wordt al lastig genoeg om daar een feest voor de kinderen van te maken.” 

Is de intochtstichting onder druk gezet? Eerder wilde de organisatie Zwarte Piet handhaven. ,,Er zijn gesprekken gevoerd, maar ik kan niet zeggen dat er druk is uitgeoefend door de gemeente. De druk ligt op straat.” Van Kollenburg voelt dat de stichting in het oog van de storm zit, tussen alle partijen met duidelijke meningen in. 

Stokely Dichtman van Eindhoven Kan Het, tegenstanders van de traditionele Zwarte Piet, reageert positief op  de verklaring van gemeente en intochtstichting. ,,Het is heel positief als Eindhoven zich aansluit bij de rest van Nederland en er ook een inclusief sinterklaasfeest van wil maken.” Hij wil nog niet reageren op de vraag of de  demonstratie die Eindhoven Kan Het samen met de landelijke actiegroep Kick Out Zwarte Piet wilde organiseren tijdens de intocht, wel doorgaat. ,,Dat is nog te vroeg.”

Veel zal volgens hem afhangen van de de vraag of de veranderingen al bij de intocht op 16 november in Eindhoven te zien zullen zijn. ,,Het zou fijn zijn als de plannen voor 2020 al zichtbaar zouden zijn in de intocht van dit jaar. Anders blijft het afwachten of er echt iets verandert. Vooral ook omdat het begrip waarom de verandering nodig is, niet bepaald aanwezig is in de verklaring.” Dat betekent concreet dat Eindhoven Kan Het minstens de helft van de Zwarte Pieten zonder de bekende raciale kenmerken wil zien. ,,Dan blijft het nog steeds pijnlijk, de herinnering aan de slavernij, maar dan wordt wel zichtbaar dat de organisatie zich echt inzet voor verandering.” 

Waarschijnlijk richt Eindhoven zich volgend jaar op de lijn van de Club van Sinterklaas, de film en YouTubekanaal. Dat heeft pieten meer geschminkt terwijl de witte huid er nog wel doorheen schijnt, dat laat Van Kollenburg wel doorschemeren. Het lijkt erop dat Eindhoven zo probeert de spanning te verminderen. Die ontstaat door aangekondigde demonstraties van voor- en tegenstanders van Zwarte Piet. Vorig jaar liep dat uit de hand toen een bijeenkomst van tegenstanders bij de Catharinakerk werd verstoord door onder anderen hooligans. Dit jaar zijn er acties aangekondigd door Eindhoven Kan Het/Kick Out Zwarte Piet, Pegida en PSV-hooligans. 

Pegida-voorman Edwin Wagensveld laat weten dat hij de gang van zaken vreemd vindt. ,,Waarschijnlijk is dit besluit genomen om Kick Out Zwarte Piet dit jaar rustig te houden.” Over de intocht: ,,Wij hebben altijd gezegd: als zij niet komen, dan wij ook niet, want wij willen eigenlijk helemaal niet demonstreren op een kinderfeest.” Wagensveld meldt dat hem is toegezegd dat woensdag de beslissing bekend wordt gemaakt over de aanvragen voor demonstraties. Pegida kreeg afgelopen jaar regelmatig nul op rekest als de groep wilde demonstreren bij de moskee in Woensel, omdat dat een tegenreactie op zou roepen die tot geweld en onveiligheid kon leiden. ,,Dat is precies hetzelfde als de aanvraag van KOZP nu; die zouden eigenlijk ook niet bij de intocht mogen demonstreren als wij dat niet bij de moskee mogen doen.” 

Ook John van de Vorst van Eindhoven Handhaaft Zwarte Piet is ‘absoluut niet blij’ met het besluit. ,,Wij hadden de hoop dat het in ieder geval dit jaar zou blijven zoals het was. En dat we dan voor komend jaar mee konden doen met een echte dialoog. Blijkbaar is de organisatie heel erg onder druk gezet om mee te gaan met de lijn van tv.” Ook hij ziet dat er verandering nodig is, maar dan wel met respect voor de overgrote meerderheid die Zwarte Piet wil handhaven. ,,Dit is niet wat mensen willen. Dit is bepaald door een ongekozen burgemeester en het comité.” 

Hij begrijpt dat de gemeente de spanning wil verminderen, maar dit gaat volgens hem niet werken. ,,We zouden in een fatsoenlijke dialoog samen moeten kijken wat we willen”, vindt Van de Vorst. Dat dat afgelopen jaar niet bepaald gelukt is, erkent hij wel. ,,Maar dat is nog geen reden voor de burgemeester om partijdig te kiezen voor één kant. Er moet een middenweg gekozen worden die voor alle mensen acceptabel is.”