Werkstraffen geëist tegen eerste relschoppers bij sinterklaasintocht in Eindhoven

Op de eerste van vier zittingen werd maandagochtend al duidelijk wat in totaal vijftien verdachten wordt verweten: openlijk geweld. En dat in vereniging, oftewel samen, oftewel als een bende. Het had geen pas, vonden de twee officieren van justitie, zoveel geweld tijdens een volksfeest, ook nog eens speciaal gericht op kinderen.  ‘In plaats van een kinderfeest werd het een risico-wedstrijd.’

Bedoeling was dat in de eerste ochtendzitting zes van de vijftien man zouden komen. Twee lieten het afweten en zijn woensdagochtend alsnog aan de beurt. Nu zaten er mannen van 24, 32, 37 en 43 jaar. Drie uit Eindhoven, een uit Geldrop. In de zaal een handjevol familie en vrienden. Op de middagzitting waren Eindhovenaren van 23, en een van 26. Een Helmonder, tegen wie celstraf werd geëist, ontbrak. 

Politierechter T. Kraniotis vertelde wat er gebeurde die dag. Het was ook op een samenvattend filmpje van de politie te zien. Actiegroep Kick Out Zwarte Piet (KOZP) had toestemming gevraagd en gekregen voor een demonstratie (tegen Zwarte Piet) tijdens de sinterklaasintocht op 17 november. Op Facebook werd een tegendemonstratie aangekondigd. En de KOZP-leden werden op het Catharinaplein dan ook uitgefloten, uitgelachen, overstemd door sinterklaasliedjes en ze kregen pepernoten naar hun hoofd.

Naarmate Sinterklaas dichterbij kwam, werd het vele malen agressiever. De pepernoten werden eieren, het zingen zware beledigingen en doodsverwensingen. Het voorbijgaan van de sint leek een omslagpunt, aldus de rechter. Politie hoorde aftellen van 5 tot 0 waarna de linie werd bestormd. Het kwam tot een massale knokpartij en een achtervolging. Zes man werd meteen opgepakt, negen anderen dagen later, na herkenning op beelden.

Beelden van de ongeregeldheden tijdens in de intocht in Eindhoven:

De officieren van justitie zeiden nadrukkelijk dat de zaak niet over demonstratierecht gaat, zeker niet over de pietendiscussie zelf, maar over ontoelaatbaar geweld. Officieren Janine Kramer en Kristie van Vroenhoven zien vier vormen. Schelden en beledigen, gooien met eieren of bier, door het politiecordon breken en ten vierde: het schoppen van een agent. Het bewijzen ervan is geen grote klus: vrijwel alles staat op de vele camerabeelden. De kop van het Stratumseind hangt sowieso vol met camera’s en internet stroomde vol met telefoonfilmpjes.

Desondanks ontkende de eerste verdachte. Hij heeft zelf vaak Zwarte Piet gespeeld, ‘strooide’ die dag ook pepernoten, ‘onderhands zoals het hoort’ en maakte zich meteen uit de voeten toen het mis ging. Agenten zagen anders. Een tweede erkende met eieren te hebben gegooid, ‘omdat ze nu eenmaal werden uitgedeeld’. Een man zei ‘een tegengeluid te willen laten horen tegen het bederven van dit kinderfeest’. De rechter zag tot zijn verbazing dat de man ook een kind van 5 had opgetild zodat deze ook kon gooien. De vierde verdachte was met de derde, zijn broer, meegekomen. Hij was niks van plan. Wel had hij opeens eieren gekocht. Waarom wist hij niet meer, het was omdat iemand het had gevraagd.

Op de middagzitting zeiden twee mannen dat ze bij toeval in de demonstratie terecht waren gekomen. Ze wilden geen cordon doorbreken maar werden richting politie geduwd omdat ze vooraan stonden. Net als de derde wilden ze tegengeluiden laten horen, en hadden met een enkel eitje gegooid. Fout misschien, maar geen halszaak. 

De officieren van justitie vonden tegengeluid geen probleem. Maar geweld tijdens een kinderfeest, waarbij de politie alles op alles moest zetten om te zorgen dat het centrum geen slagveld werd, heeft geen pas. Dat ook kinderen werden opgehitst is onbegrijpelijk. Wat hen ook ergert, is de houding van de verdachten: ze vonden het niet vreemd wat ze deden. De actie van KOZP vroeg er om, zo zei vrijwel iedereen. Aan de andere kant: op een gemiddeld weekeinde op het Stratumseind is het geweld zelfs vele malen groter, zag het OM.

Kijkend naar de regels kwamen de officieren tot een ‘basis-eis’ van honderd uur werkstraf. Sommigen zullen meer krijgen omdat ze meer deden. Dat was op de eerste zitting de 32-jarige Eindhovenaar die het kind optilde. Die krijgt er wat hun betreft veertig uur bij. 's Middags moest een vader die zijn 4-jarig zoontje bij zich had twintig uur extra horen. En Helmonder was werkstraffen ontgroeid wegens eerder geweld. Hij  verdient twee maanden cel, aldus Officier Kramer.

De advocaten vonden het allemaal wel meevallen met dat ‘openlijk geweld’. Pepernoten gooien doet iedereen.  Hier en daar rammelden de processen-verbaal van de politie: er was geen tijd genoteerd van de waarneming.  De officier wees meteen op de foto's die de agenten ook maakten. Wat ook algemeen opklonk: er was geen inperking van het demonstratierecht. Integendeel. De actiegroep KOZP mocht eigenlijk niet mopperen. Door de protestrellen was hun actie immers landelijk nieuws. 

Advocaat Paul Saris ging dieper. volgens hem is het gooien van een ei of het schreeuwen van een beledigigng absoluut geen geweld maar ‘het uiten van ongenoegen'.  Hij trok verder vergelijkingen met monisdgie Ajax-supporters die in het PSV-stadion niet moeten opkijken als ze beveiliging nodig hebben, of het verbod van anti-abortusdemonstranten om dat bij een kliniek te doen. 

Verslaggever Max Steenberghe volgt de zaak live vanuit de rechtbank.