Toen Tess Walter tijdens de coronacrisis haar baan kwijtraakte, kon ze niet anders dan haar spaarpotje aanbreken. Toch besloot ze geld uit te lenen. ,,Het begon ermee dat een vriend me vertelde dat hij ging verhuizen en 60 euro tekortkwam voor de borg. Hij beloofde het drie weken later terug te betalen.”

Hoewel Tess haar spaargeld hard nodig had, vertrouwde ze hem en aangezien het maar om een paar tientjes ging, besloot ze het geld over te maken. ,,Daarna belde hij weer: eigenlijk was de borg nog 60 euro duurder. In de dagen erna vroeg hij ook om geld voor een verhuisbedrijf en boodschappen.” Uiteindelijk stond hij voor bijna 400 euro bij Tess in het krijt.

Toen het einde van de drie weken in zicht kwam, een terugbetaling uitbleef en hij opeens onbereikbaar was, gingen bij Tess de alarmbellen af. ,,Na wat rondvragen kwam de aap uit de mouw: hij bleek een cocaïneverslaving te hebben en bij Jan en alleman geld geleend en gestolen te hebben.” Gelukkig vond Tess een paar weken later weer werk, maar van haar vriend of het geld heeft ze nooit meer iets teruggezien.

Uit het Rapport Financiële Problemen van het Nibud (2018) blijkt dat 5 procent van de Nederlanders een lening heeft bij familie, vrienden of kennissen. Dat heeft uiteenlopende redenen: van stijgende uitgaven of een inkomensdaling door bijvoorbeeld baanverlies of ziekte, wegvallende subsidies of een partner met geldproblemen. In Nederland zijn er meer dan 555.000 huishoudens met ernstige betalingsproblemen, van wie maar liefst 15 procent geld leent bij familie, vrienden of kennissen.

Natuurlijk gaat het in veel gevallen wel gewoon goed. Zo leende Yolanda Jansen maar liefst 8000 euro uit aan een goede vriendin, die het geld binnen korte tijd nodig had voor het oversluiten van haar hypotheek. ,,We stelden een contract op en berekenden 4 procent rente. Mijn vriendin betaalde keurig op tijd terug en ik was blij dat ik haar had kunnen helpen.” 

Toch adviseren veel deskundigen geen geld te lenen aan vrienden en familie. ,,Mijn eerste reactie is altijd: doe het niet”, zegt Amanda Bulthuis, financieel expert bij Geld.nl. ,,Er is namelijk altijd een risico dat het ten koste gaat van de relatie.” Wil je toch geld uitlenen, zorg dan altijd dat je de afspraken vastlegt, adviseert ze. ,,In principe is een sms of appje al rechtsgeldig, maar nog beter is het bedrag en de termijnen van terugbetaling duidelijk op te schrijven en beiden je handtekening eronder te zetten. Dan weet je zeker dat er geen misverstanden kunnen ontstaan.” 

Zo’n document heet een schuldbekentenis en zou je in het ergste geval kunnen gebruiken om je geld op te eisen via de rechter. Bij grote bedragen is het aan te raden een notariële akte op te laten stellen. Dat kan zelfs belastingvoordeel opleveren. 

Tot slot raadt Bulthuis aan altijd te vragen waarom iemand geld wil lenen en waarom lenen bij een bank bijvoorbeeld geen optie is. ,,Zitten ze al in de geldproblemen, dan helpt nog meer geld lenen niet.” Ook het Nibud raadt af geld uit te lenen aan mensen die in de schulden zitten, omdat dat vaak slechts een tijdelijke oplossing is. Help dus liever door bijvoorbeeld samen de administratie op orde te brengen of door te verwijzen naar de schuldhulpverlening.

Nog een belangrijk advies van het Nibud is om je te realiseren dat er altijd een risico is dat je de lening niet terugbetaald krijgt. Yolanda Jansen zegt over de 8000 euro die ze uitleende aan haar vriendin: ,,Ik was bereid om dat bedrag als een gift te zien, mochten de omstandigheden veranderen.” Leen dus alleen bedragen uit die je kunt missen zonder zelf in de financiële problemen te komen.

Wil je op de hoogte blijven van handige tips om met je geld om te gaan en geïnspireerd raken door hoe anderen hun financiën regelen? Volg ons dan op Facebook en Twitter!