GELDROP - in haar debuutbundel ‘Twee Ton’ neemt dichter Jolanda Kooijmans (1967) de lezer mee naar de Peel. Naar het buitengebied, de boerderij, het bos en de rivier. Ze dompelt je onder in moederliefde, machteloosheid en verwondering.
Simone VosLaatste update:10-01-21, 23:20Bron:ED
Haar dag begint altijd met poëzie. ,,Elke ochtend is er wel iets dat ik in de krant zie of waarmee ik associaties heb. Daar schrijf ik over. Ik heb een grote bak met schrijfsels; een levend brouwsel met verschillende gedichten. Soms klonteren ze samen en soms staan ze op zichzelf”, vertelt Kooijmans, dichter, beeldend kunstenaar, tekstschrijver en redacteur bij het Eindhovense magazine KONT.
Het leven op de Peel heeft me bezieling gegeven voor de gedichten
Jolanda Kooijmans, dichteres
In haar debuutbundel Twee Ton geeft de Brabantse in 43 gedichten zichzelf bloot én zet de bezieling van de natuur en de veranderde wereld centraal. Eind 2020 verscheen de bundel, waaraan ze ruim een jaar werkte, bij Uitgeverij Opwenteling. Volgende week zou ze eigenlijk voordragen bij Pennings Foundation in Eindhoven, maar dat kan door de coronamaatregelen niet doorgaan.
In Kooijmans’ leven staat kunst centraal; ze studeerde aan kunstacademie St. Joost in Breda en maakte door het hele land installaties. ,,Toen ik moeder werd, werd dat minder”, vertelt ze. ,,Ik richtte me meer op schrijven en dat heeft de overhand gekregen. Maar mijn werkkamer staat vol beelden en objecten die ik heb gemaakt, dus dat beeldende aspect is niet verdwenen. Als ik ergens heen ga, dan neem ik pen, papier én mijn fototoestel mee. Kunstenaar zijn is mijn levenswijze.”
,,Ik wilde een bundel maken om de gedichten die ik schrijf met anderen te delen. Door deze gedichtenbundel heb ik meer structuur en inzicht gekregen in mijn eigen werk”, vertelt ze. ,,De poëzie die in Twee Ton staat, is in de afgelopen vijf jaar ontstaan. We woonden toen in de Peel op een boerderij in het buitengebied van Heusden. Het leven daar heeft me bezieling gegeven voor de gedichten. Ik ben moeder geworden en het landschap raakte me. Daarnaast zag ik in de laatste jaren dat we daar woonden dat de dierindustrie steeds intensiever werd. Het land ging achteruit en kleine boeren moesten ermee stoppen, dat gegeven heeft best een stem gekregen in de bundel. We zijn uiteindelijk verhuisd, naar Geldrop. Maar de Peel is de rode draad in mijn gedichten”, zegt Kooijmans.
Vier thema’s
De gedichten in Twee Ton zijn goed afzonderlijk van elkaar te lezen en te interpreteren, maar Kooijmans deelde de bundel ook in vier thema’s in. ,,Het eerste deel is geschreven vanuit de bezieling van de natuur. Het bos heeft voor mij iets religieus. Deel twee gaat over (moeder)liefde en het derde deel staat in het teken van machteloosheid.“
Met een rustige stem draagt ze een stuk voor: In de bijkeuken ligt een hoofd / op een oude krant / het wil iets uitpraten / maar ligt op eigen mond. ,,Dat gaat echt over machteloosheid en frustratie”, lacht ze. ,,Het laatste deel van de bundel is het minst persoonlijk, dat gaat over onderwerpen uit het nieuws. Als ik naar de gehele bundel kijk, heb ik natuurlijk favorieten. Maar dat wisselt per keer. Zo vind ik dun mooi” (Zo langzaam is hier / de grens tussen nat en droog / terwijl sommige dieren / leven in niets dan water / sommige in niets dan wind)
Het land ging achteruit en kleine boeren moesten ermee stoppen, dat gegeven heeft best een stem gekregen in de bundel
Jolanda Kooijmans, dichteres
,,Ik vind het belangrijk dat mijn poëzie overkomt op anderen. Dat iemand er zelf betekenis aan geeft. Het is geen wettekst die geen ruimte laat voor eigen interpretatie, maar lezers mogen juist zelf associëren en er hun gedachten over laten gaan. Dan heeft het gedicht zijn doel bereikt.”
De bundel is nog maar een begin, zegt ze. ,,Ik heb meer materiaal en wil graag een groot publiek bereiken. Op goede podia staan en mijn gedichten voordragen; dan vallen de woorden uit de gedichten beter op z’n plek. Een gedicht moet je horen.”
‘Twee Ton’ is online verkrijgbaar via o.a. Opwenteling.nl, en na de lockdown bij o.a. boekhandel Spijkerman.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.
