Voor vluchtelingen die mogen blijven, gelden vanaf september al nieuwe regels in Helmond, Geldrop-Mierlo en de vijf Peelgemeenten (Asten, Deurne, Gemert-Bakel, Laarbeek en Someren). 

De nieuwe Wet Inburgering gaat in per 1 januari 2022. Maar de zeven gemeenten gaan al vanaf september werken met de regels uit die nieuwe wet. Ze zijn nu bezig om daar gezamenlijk beleid voor te maken. De projectleider daarvan, René Joosten, legde aan gemeenteraadsleden van Geldrop-Mierlo uit wat er allemaal gaat veranderen. De komende weken gaat hij dat ook in de andere gemeenten doen. 

Driekwart van de vluchtelingen in Nederland komt terecht in de bijstand. De oude wet werkte dus niet goed. De nieuwe wet moet nog naar de Eerste Kamer. Een grote verandering is dat het taalniveau voor inburgeraars omhoog  gaat.  Van A2 (je kunnen redden in eenvoudige, alledaagse situaties) naar B1 (ook in bijzondere situaties kun je je goed redden). Verder hoeven inburgeraars de lessen niet meer zelf te betalen. Dat doen de gemeenten, die daar geld voor krijgen van het Rijk. 

Een andere wijziging: het eerste half jaar dat een vluchteling met een tijdelijke verblijfsvergunning in een gemeente woont, worden huur, energiekosten en premie zorgverzekering ingehouden op de uitkering. De gemeente zorgt ervoor dat dat geld terechtkomt bij de betreffende instanties. Het idee is dat de inburgeraar dan zo weinig mogelijk ‘gedoe’ aan zijn of haar hoofd heeft, en zich kan concentreren op taal en werk. 

Iedere gemeente krijgt een eigen trajectregisseur die ervoor verantwoordelijk is dat met iedere inburgeraar afspraken gemaakt worden over hoe er zo snel mogelijk resultaat geboekt kan worden. En dat resultaat is dan: de taal beheersen en werk hebben of maatschappelijk nuttig bezig zijn. In die trajecten wordt samengewerkt met de lokale welzijnsinstelling (in Geldrop-Mierlo is dat LEV) en het participatiebedrijf (in alle zeven gemeenten Senzer). Inburgeraar én instanties moeten zich aan de afspraken houden. Doen ze dat niet, dan kan de trajectregisseur een boete geven. 

Het liefst ziet de minister dat iemand vanuit de gemeente naar het asielzoekerscentrum rijdt om daar alvast de eerste stappen te zetten in het inburgeringstraject zodra een asielzoeker aan een gemeente is toegewezen.  Maar of dat ook gaat gebeuren is de vraag. In de presentatie in Geldrop-Mierlo werd duidelijk dat de gemeenten niet meer geld willen uitgeven aan inburgering dan dat het Rijk ervoor geeft. ,,En dan heb je het dus wel over een sober stelsel, waarin misschien geen ruimte zit voor reiskosten”. 

De zeven gemeenten huisvesten jaarlijks zo'n 125 vluchtelingen. In Geldrop-Mierlo zijn dat er 19. 

Ook gezinsmigranten vallen onder de Wet inburgering. Als een Nederlander in het buitenland verliefd wordt en die persoon als levenspartner mee naar hier neemt is dat een ‘gezinsmigrant’. Ook die komen er ongeveer 125 per jaar naar de zeven gemeenten. Overigens gaat het leeuwendeel van de gezinsmigranten naar de steden. Omdat vanuit de steden kennelijk de meeste alleenstaande reizigers in het buitenland tegen de liefde aan lopen.