De Gouden Griffel-winnaar en het mooiste natuurboek: dit zijn de toppers van Kinderboekenweek

Door de omslag in zwart-wit heb je niet meteen door wat voor prachtige, kleurrijke prenten er in Terra Ultima staan. Ga je eenmaal bladeren, dan stuit je op de kanariebij, de koraalpanter, het flamingohert en de gehoefde sneeuwuil. Wat valt meteen op? Het zijn samengestelde dieren: twee dieren samen leveren een nieuw en bijzonder dier op. Ook de konijguïn, vlindermees en olifeniks komen op het eiland voor. Ze zijn zo levensecht weergegeven dat je meteen gelooft dat ze bestaan; natuurlijk moet dat zespotige lieveheersbeertje ergens rondkruipen.

Met dit grote en bijzondere boek wonnen Raoul Deleo en Noah J. Stern al de Woutertje Pieterse Prijs en vorige week nam de eerste ook nog een andere belangrijke prijs in ontvangst: het Gouden Penseel voor het mooist geïllustreerde kinderboek. Volledig terecht, want de prenten zijn weergaloos en adembenemend.

Het boek is een kruising tussen een encyclopedie, reisverslag, dagboek en wetenschappelijke verhandeling. De auteur probeert orde te brengen in allerlei tekeningen en notities die hij kreeg van een ontdekkingsreiziger en vraagt zich telkens af: bestaat dat nieuwe continent nou echt of word ik in de maling genomen? Het is aan de lezer om erin te gaan geloven, en waarom zou je dat niet doen, want Terra Ultima biedt een fascinerende wereld. Het spel met werkelijkheid en fantasie is tot in perfectie uitgevoerd.

Terra Ultima van Noah J. Stern, illustraties Raoul Deleo, uitgeverij Lannoo, 10+

Alleen de titel is al prachtig, maar niet alleen daarvoor kreeg hij de Gouden Griffel, de prijs voor het beste kinderboek. Volgens de jury houdt Yorick Goldewijk de lezer in de ban ‘tot alle puzzelstukjes op hun plaats zijn gevallen en de lezer met natte ogen het boek dichtslaat’. Hij schreef met Films die nergens draaien een boek over tijdreizen, maar het is allesbehalve sciencefiction, wel een tikkeltje magisch.

Cato groeit op met een verdrietige en depressieve vader en een bemoeizuchtige buurvrouw nadat haar moeder bij haar geboorte is overleden. Het maakt haar woedend en dat maakt Cato tot een interessant personage. Het meisje ontdekt een verlaten bioscoop waar films te zien zijn die nergens draaien maar ‘die je altijd al had willen zien’.

De markante eigenaar mevrouw Kano draait haar films alleen voor nieuwsgierige mensen die op zoek zijn naar herinneringen. Ze moeten een voorwerp meenemen en stappen door het vloeibare filmdoek heen terug in het verleden, waar ze een beperkte tijd kunnen blijven omdat ze anders nooit meer terug kunnen. Bij het ontroerende slot zal menig lezer een traantje moeten wegpinken. Een gelaagd boek over herinneringen en gemis.

Films die nergens draaien van Yorick Goldewijk, illustraties Yvonne Lacet, uitgeverij Ploegsma, 9 +

Ieder jaar krijgt een illustrator de opdracht om speciaal voor de Kinderboekenweek een prentenboek te maken. Marije Tolman sluit met Egalus aan bij het thema Gi-ga-groen waarbij natuur, dieren en klimaat centraal staan. Opa Egel vertelt aan zijn kinderen over de Sjeestijd, de periode waarin iedereen zo druk is met van alles dat de aarde een zooitje wordt.

Gelukkig is daar Egalus, die met een drietand alle rotzooi van anderen in het bos opruimt en aan de stekels op zijn rug prikt. Totdat hij omvalt en de andere dieren beseffen dat ze in actie moeten komen. Tolman heeft het verhaal zo opgebouwd dat het lijkt alsof deze periode alweer voorbij is. Een hoopvolle boodschap. Voor de prenten gebruikt ze foto’s waar ze tekeningetjes op heeft gemaakt, wat een heel bijzonder effect geeft.

Egalus van Marije Tolman, uitgave van CPNB in samenwerking met Querido, 4+ (tijdens de Kinderboekenweek te koop voor 8,25 euro, daarna duurder)

Verbijsterd waren ze bij kinderboekenuitgeverij Lemniscaat, dat twee Australiërs het Kinderboekenweekgeschenk mochten maken. Alsof er niet genoeg Nederlands talent is.

Hun auteurs schreven verhalen om het tegendeel te bewijzen en dat leverde een gevarieerd en aanstekelijk boek op. Ook in kort bestek kan er veel verteld worden en spanning zitten. Aanstormend talent kreeg een plekje naast de 91-jarige Terlouw en de Gouden Griffel-winnaar van vorig jaar: Pieter Koolwijk. Die laatste gaat lekker tekeer in een verhaal over een boomhutverbod dat is afgekondigd nadat in Australië een boomhut is ingestort omdat hij veel te veel verdiepingen had. Nederlandse kinderen weigeren de laatste boomhut ter wereld op te geven. Extra plagerijtje: het boek kost maar een tientje en je krijgt het Kinderboekenweekgeschenk pas als je 12,50 euro uitgeeft.

Het grote niet te vermijden verhalenboek van diverse auteurs, uitgeverij Lemniscaat, 10+