'Mijn dochters van 18 zijn minder zelfstandig dan ik op die leeftijd: is dat normaal?’

,,Toen ik achttien was, wist ik niet hoe snel ik zonder mijn ouders op pad moest”, begint moeder Helen. ,,Ik was toen al drie keer alleen op vakantie geweest en koos mijn vervolgopleiding zonder overleg. Mijn ouders mee naar een open dag? Daar moest ik echt niet aan denken.” Haar dochters van 18 jaar zijn daarentegen heel anders. ,,Ze willen nog met ons mee op vakantie. En ze vinden het zelfs gezellig als ik meega naar open dagen.” Een van haar dochters kon stagelopen op Bonaire. ,,Ik riep meteen: boeken. Maar ze heeft last van heimwee en vond het te ver en te spannend.”

Als moeder vraagt ze zich af of het goed is voor de ontwikkeling van haar dochters als ze regelmatig op haar blijven terugvallen. ,,Ik wil ze graag stimuleren om zelf dingen te ondernemen, zonder dat papa en mama de boel opvangen.” Ondanks Helens zorgen, lijken haar dochters zich goed te ontwikkelen. ,,Ze doen dingen zelfstandig. Laatst is mijn dochter bijvoorbeeld zelf met de auto naar Kaatsheuvel gereden. Ze heeft uitgezocht hoe de TomTom werkt, hoe het met het parkeergeld zit. Precies dat soort dingen wil ik aanmoedigen. En ik wil voorkomen dat ik als bemoeizuchtige ouder bij een of andere open dag sta.”

Corona heeft ook invloed gehad op de gezinsdynamiek. ,,De wereld van mijn dochters is door corona erg klein geworden. En daarbij viel mij op dat hun zelfstandigheid minder werd”, stelt ze. ,,Ik vraag me vooral ook af hoe het nu bij andere gezinnen werkt. Gaan ouders inderdaad nog mee naar open dagen? Vinden kinderen het daar ook zo leuk om met hun ouders mee op vakantie te gaan? Ik heb werkelijk geen idee hoe dat tegenwoordig gaat.”

Orthopedagoog Julia Koopmans ziet het gedrag van de dochters van Helen vooral als een groot compliment naar hun moeder toe. ,,Ze willen haar duidelijk graag overal bij betrekken. Het is iets moois dat die meiden de mening en de hulp van hun moeder als prettig ervaren”, stelt ze.

Koopmans raadt Helen dan ook aan om gewoon mee te gaan naar de open dagen. ,,Naar de hogeschool gaan, dat is een hele grote stap. Het is fijn om daar als ouder een rol in te kunnen spelen.” Om zelfstandigheid te stimuleren kun je je wel bewust zijn van wat voor rol je tijdens een open dag inneemt. ,,Ik zou Helen aanraden om mee te gaan, maar op de achtergrond te blijven, die meiden zelf hun vragen te laten stellen. Eventueel kun je dat met je kinderen voorbereiden.”

Zijn kinderen door corona meer gaan leunen op hun ouders? De orthopedagoog durft niet te zeggen of er sprake is van een trend. ,,Wel is het natuurlijk zo dat gezinnen meer op elkaar aangewezen zijn geweest de afgelopen periode. Hierdoor zijn er veel activiteiten, die normaliter zelfstandigheid stimuleren, niet doorgegaan. Het kan even tijd kosten om te herstellen van zo’n periode.” Een tweede factor is de woningmarkt. ,,We zien wel dat oudere kinderen steeds langer thuis blijven wonen als gevolg van het woningtekort. Dat is comfortabel, maar niet altijd goed voor de zelfstandigheid. Het eten staat vaak al op tafel. Het is logisch dat kinderen dan geneigd zijn wat meer op hun ouders te leunen, dat is wat thuis wonen met zich meebrengt.”

Koopmans ziet soms ook het omgekeerde gebeuren in de praktijk. ,,Kinderen die hun ouders juist helemaal nergens bij willen betrekken”, vertelt ze. ,,Dan is het belangrijk dat je als ouder voorkomt dat je er nog meer bovenop gaat zitten, of controlerend gaat worden. Dat werkt averechts”, tipt ze. ,,Probeer in plaats daarvan interesse te tonen in de gevoelens van je kind en ga ze niet te veel op de huid zitten. Op die leeftijd is het ook prima als een kind zijn eigen fouten leert maken.”

Tot slot wil Koopmans benadrukken dat het oké is om als ouder je jongvolwassen kind waar mogelijk te steunen. ,,De volledige ontwikkeling van de hersenen loopt door tot het 25ste levensjaar. Na de leeftijd van 18 zijn ze dus nog niet volledig uitontwikkeld. Er gebeuren veel dingen in die jaren. Als kinderen in die periode meer van een ouder nodig hebben, dan is het gezond om daar gehoor aan te geven.”

Bekijk hieronder onze video’s over gezondheid: