PTSS-klachten na een huilbaby: zo erg kan het dus zijn

Robbert Houtman van Isamu Psychologen vraagt voor die PTSS-klachten als nasleep van een huilbaby meer aandacht. ,,Het wisselt per ouder wanneer de klachten opspelen, maar over het algemeen zijn deze ouders nog lange tijd overgevoelig voor gehuil van hun kind én andermans baby’s en kinderen.’’

Dat kan zich uiten in herbelevingen van gevoelens van machteloosheid of woede, of in lichamelijke spanningsklachten, zoals zweten, trillen of hartkloppingen. Daardoor reageer je meer gespannen, waardoor je je kind minder goed kunt troosten en meer primair reageert. Dat kan negatieve gevolgen hebben voor het hechtingsproces. De nasleep is er dus niet alleen voor de ouders, maar ook voor het kind.

Doordat de klachten vaak wat subtieler zijn, is het soms twijfelachtig of de hoofddiagnose PTSS te stellen valt, terwijl behandeling dan eigenlijk toch noodzakelijk is. Veel behandelaars zijn hierdoor ook te terughoudend in het bieden van verwerkingsgerichte interventies, volgens Houtman.

Lianne van Rijnsbergen is coach voor huilbaby’s bij ‘Waarom baby’s huilen’, en kan bevestigen dat het hebben van een huilbaby heel intens kan zijn. ,,We spreken van een huilbaby als een baby gedurende drie weken minimaal drie dagen in de week, drie uur per dag huilt. Huilen klinkt dan meer als krijsen dan normaal huilen. Vaak hebben ouders zelf wel door wanneer hun baby te veel huilt, maar kunnen ze niet de vinger op de oorzaak leggen.’’

Na het uitsluiten van alle mogelijke fysieke oorzaken, zoals reflux, spruw of allergieën, zal een huilbaby waarschijnlijk te maken hebben met onverwerkte emoties. Het huilen is dan de enige manier om die gevoelens te verwerken.

,,Een baby kan in zijn beleving al veel beleefd hebben in de eerste fase van zijn leven. Bijvoorbeeld tijdens een heftige bevalling, of door emoties die de moeder tijdens de zwangerschap heeft ervaren. Wanneer ouders kijken naar die aspecten, valt vaak het kwartje waarom een baby zo huilerig is. Het zijn dan die emoties die een baby moet verwerken door te huilen’’, zegt Van Rijnsbergen.

Door te huilen kan je baby dus een bepaalde emotie of herinnering een plekje geven. Dat is helend voor de baby, volgens Van Rijnsbergen. ,,Als baby’s dan écht voelen dat hun emoties en het huilen er mogen zijn, dan kan het zijn dat ze stoppen met huilen; er ontstaat dan een soort rust. Als het huilen er van jou niet mag zijn, en je probeert je baby in alle macht stil te krijgen, dan zal je baby dat voelen en zijn emoties niet optimaal kunnen verwerken. Daardoor is het juist waarschijnlijker dat het huilen door zal blijven gaan.’’

De nasleep van het hebben van een huilbaby kan logischerwijs groot zijn. Ook Van Rijnsbergen heeft te maken gekregen met ouders die twintig jaar na hun huilbaby-periode alsnog moeten huilen om de heftigheid. ,,Waarschijnlijk omdat ze zich op het moment zelf groot moesten houden en het nooit echt hebben kunnen verwerken.’’

Als die huilbaby-periode zo intens was, kun je dus zelfs PTSS-klachten ontwikkelen. ,,Ouders kunnen ook banger zijn voor het nemen een volgende baby, door de angst dat dat misschien ook een huilbaby zal worden. Omdat dit soort klachten zo gevoelsmatig zijn, is het moeilijk om jezelf daar verstandelijk in bij te sturen. Dan kan verwerkingsgerichte hulp zoals EMDR-therapie zeker nuttig zijn’’, stelt Houtman. ,,Blijf er inderdaad niet te lang mee lopen, en zoek hulp als je een huilbaby hebt, of daarna nog psychische klachten ervaart. Je hoeft je niet schuldig te voelen of je te schamen. Het is niet jouw schuld dat je een huilbaby hebt’’, sluit Lianne af.