Allereerste man die varkenshart kreeg maakt het goed
De Amerikaan die vrijdag als eerste mens ooit een varkenshart getransplanteerd kreeg, maakt het goed. De 57-jarige David Bennett is nog aan het herstellen na de experimentele operatie. ,,Hoe de patiënt het vanaf nu gaat doen weten we niet, want het is nog nooit eerder gedaan", zei dokter Christine Lau, hoofd van de afdeling chirurgie van de universiteit van Maryland waar de transplantatie werd uitgevoerd.
Na de historische operatie was Bennett non-stop verbonden aan een hart-longmachine om zijn nieuwe hart te ondersteunen. Dinsdag werd die machine uitgeschakeld, zei Deborah Kotz, een woordvoerder van de universiteit van Maryland. ,,We bekijken het nog steeds van dag tot dag, en dat zal de komende weken ook zo zijn", legde Kotz uit.
,,Hij loopt meer risico omdat we meer immunosuppressie nodig hebben", vertelde dokter Christine Lau aan de Britse zender BBC. Daarmee doelt ze op de medicatie die Bennett krijgt om zijn immuunsysteem te onderdrukken, en zo te voorkomen dat zijn lichaam het varkenshart afstoot. Het hart dat Bennett kreeg kwam van een varken dat zodanig genetisch gemodificeerd was dat het orgaan minder snel zou worden afgestoten.
Varkens en chimpansees
Varkens zijn al langer een veelbelovende bron voor transplantaties omdat hun organen erg lijken op die van mensen. Het hart van een varken is bijvoorbeeld ongeveer even groot als dat van een volwassen mens. Hartkleppen van varkens worden al jaren succesvol gebruikt als vervanging van menselijke hartkleppen.
De allereerste experimenten waarbij organen van dieren bij mensen werden geplaatst, waren evenwel niet met varkens, maar met chimpansees. Dat begon in 1963 met een transplantatie van nieren van deze mensapen bij dertien patiënten. De eerste poging tot een harttransplantatie vond plaats in 1964 en maakte gebruik van het hart van een chimpansee. De patiënt stierf echter binnen twee uur.
Antigenen en afstoting
De eerste pogingen tot het transplanteren van varkensorganen slaagden evenmin. Door de genetische verschillen stoot het menselijk lichaam deze organen namelijk af. Dat gebeurt bijvoorbeeld bij het oppervlak van bloedvaten. Mensen hebben bloedtypes A, B en O. Aan de bloedcellen zitten bepaalde eiwitten (antigenen) waaraan het lichaam het bloed kan herkennen: A, B, beide (AB) of géén - dat is type O.
Die antigenen zijn de reden dat iemand met bloedtype A bijvoorbeeld niet kan doneren aan iemand met type B: het lichaam herkent het bloed niet als lichaamseigen, en stoot het af. Varkens hebben een suikerhoudend eiwit genaamd ‘Gal’ op de bekleding van hun bloedvaten. Omdat mensen dat niet hebben, maken ze er antistoffen tegen aan. Een regulier varkenshart wordt daardoor binnen enkele uren door het lichaam afgestoten.
Wetenschappers proberen via genetische modificatie dit probleem al langer te omzeilen. In het hart dat Bennett ontving zijn in totaal tien genen gewijzigd: drie genen die gelinkt worden aan orgaanafstoting zijn gedeactiveerd, en er is een gen verwijderd om excessieve groei van het hartweefsel te voorkomen. Daarnaast zijn zes verschillende genen die zorgen voor een betere acceptatie van het donorhart in het genoom van het varken toegevoegd. Bennett ontvangt verder een experimenteel anti-afstotingsmedicijn.
Tekst gaat verder onder de foto
Wachtlijsten voor organen
David Bennett, 57, leed aan hartfalen en een onregelmatige hartslag. Daardoor zou hij in aanmerking komen voor een menselijk donorhart, of een hartpomp. Daarvoor zijn echter lange wachtlijsten, en het varkenshart was op dit moment zijn enige optie. Het was ‘doodgaan of deze transplantatie doen’, zei Bennett daarover. ,,Ik wil leven.”
,,Dit was een doorbraak en brengt ons een stap dichter bij het oplossen van de orgaantekortcrisis”, zei chrirug Bartley Griffith, die de hartoperatie uitvoerde, in een statement. ,,We gaan voorzichtig voort, maar zijn ook optimistisch dat deze operatie een nieuwe optie kan bieden aan patiënten in de toekomst.”
In Amerika wachten circa 110.000 mensen op een orgaantransplantatie, waarvan zo'n 3500 op een hart. Meer dan 6000 mensen sterven in de VS jaarlijks voordat ze een donororgaan krijgen. Ook in Nederland zijn er wachtlijsten. Eind 2020 wachtten 133 mensen op een nieuw hart, waarvan er dat jaar 40 een nieuw hart kregen. De sterfte op de lijst is hoog: een op de zeven (15 procent) overlijdt, omdat er niet tijdig een donorhart beschikbaar is. Bij kinderen gaat het zelfs om 30 procent.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Alles over slaap
Val jij moeilijk in slaap? Experts delen tips: ‘Heeft te maken met je gedrag overdag’
Slapen, de meeste mensen doen het het liefst zo lang mogelijk. Iets minder dan een derde van ons leven brengen we slapend door. Maar hoe doe je dat eigenlijk: goed en lekker slapen? In deze rubriek behandelen we allerlei vragen over slaap. Deze week: wat kun je doen als je niet kan slapen? -
Is mijn voorschotbedrag wel of niet aangepast naar het prijsplafond?
De overheid heeft besloten consumenten op weg te helpen met de hoge energieprijzen. Begin dit jaar is daarom het prijsplafond ingegaan, waardoor je een maximaal tarief betaalt voor energie. Betekent dit dat het voorschotbedrag nu ook is aangepast? Twee experts leggen uit hoe het zit. -
PREMIUMmet video
Neusspray bij verkoudheid? Pas op voor een neussprayverslaving: ‘Zonder kan ik niet slapen’
Met een griepgolf in het land vliegen de neussprays de winkels uit. De spuitjes lijken onschuldig, maar wie het te lang gebruikt, raakt makkelijk verslaafd. De Tweede Kamer bespreekt volgende week een wetsvoorstel dat ervoor zorgt dat middelen als neusspray juist op meer plekken verkocht mogen worden, zoals tankstations en supermarkten. Apothekers zijn bezorgd. -
PREMIUMUniek experiment
Primeur: eerste hartoperatie uitgevoerd buiten het lichaam
Een uniek experiment: van een bleke homp vlees, naar een goed doorbloed, rood-paars kloppend hart. Wouter Duinisveld (42), die nog leeft dankzij een donorhart dat hij twaalf jaar geleden ontving, reageert verrukt: ,,Wat gaaf! Waanzinnig!” -
PREMIUM
Waarom het loont om toch even het eerste loonstrookje van 2023 te checken
Het eerste salaris van 2023 staat op je rekening. Waarschijnlijk zie je een hoger nettosalaris dan vorig jaar, want veel werkenden in loondienst gaan er dit jaar op vooruit. Maar dat is niet het enige wat dit jaar anders kan zijn. Experts leggen het uit.
-
video
Chirurgen transplanteren met succes varkenshart bij patiënt (57) in laatste poging om zijn leven te redden
Amerikaanse chirurgen hebben voor het eerst en met succes een varkenshart getransplanteerd bij een 57-jarige patiënt in een laatste poging om zijn leven te redden. Drie dagen na deze zeer experimentele operatie maakt de man het goed. -
-
-
PREMIUMeigen tuin eerst
Dit moet je weten over snoeien: ‘Bomen en struiken hebben geen voordeel bij het afhakken van ledematen’
Snoeien, stekken, planten, verpotten, zaaien en schoffelen. Tuingoeroe Romke van de Kaa helpt een handje. -
PREMIUM
Deze studenten uit Eindhoven willen anderen leren praten over psychische problemen
EINDHOVEN – Meer dan de helft van de studenten kampt met psychische problemen. Erover praten blijkt moeilijk. Daar moet verandering in komen, vinden Eindhovense studenten. Ze begonnen een podcastserie over mentale gezondheid.