Mag een zorgverzekeraar je weigeren als je een slechte gezondheid hebt?

Maar liefst één op de vijf Nederlanders denkt dat je vanwege gezondheidsproblemen geweigerd kunt worden voor een basisverzekering, blijkt uit onderzoek van Independer en Q&A Research. En dat is niet waar, zegt Mirjam Prins, gezondheidsexpert bij Independer. ,,Dat is een serieus misverstand. Het is best ernstig dat mensen denken dat ze vanwege hun gezondheid niet mogen overstappen. Terwijl ze juist goedkoper af kunnen zijn bij een andere zorgverzekeraar.”

Prins vervolgt dat elke zorgverzekeraar een acceptatieplicht heeft en bij wet niemand mag weigeren. ,,Er is wel een uitzondering: als je een betalingsachterstand hebt bij je zorgverzekeraar, dan kun je geen nieuwe zorgverzekering afsluiten.” Aart Hendriks, hoogleraar gezondheidsrecht aan de Universiteit Leiden, denkt dat de verwarring ontstaat omdat zorgverzekeraars bij aanvullende verzekeringen wel de mogelijkheid hebben verzekerden af te wijzen of hogere bijdragen te vragen.

,,De basiszorg wordt noodzakelijk geacht. Via de zorgverzekeringswet is de acceptatieplicht van zorgverzekeraars vastgelegd. Maar de aanvullende zorg is vrijwillig”, zegt Hendriks. ,,Daar geldt het beginsel van de vrije markt en wordt het aanbod van diensten bepaald door vraag en aanbod.”

Toch is ook uitsluiting bij aanvullende zorgverzekeringen uitzonderlijk en komt dat steeds minder voor. Prins geeft aan dat het alleen soms kan spelen bij zeer uitgebreide aanvullende verzekeringen voor bijvoorbeeld fysiotherapie, medicijnen of orthodontie. Ook bij het afsluiten van een nieuwe aanvullende tandartsverzekering, met een vergoeding van 750 euro of meer, kunnen restricties gelden. Het is echter niet bekend hoeveel mensen geen aanvullende verzekering aanvragen omdat ze weten dat ze niet worden geaccepteerd door de zorgverzekeraar.

Bij ‘hoge’ vergoedingen zal de zorgverzekeraar bij een aanvullende verzekering vooraf vragen of je voor het komende jaar dure behandelingen verwacht te ondergaan. Als dat zo is, is de kans groot dat je wordt afgewezen. Als alternatief zal je dan een verzekering met lagere vergoedingen worden aangeboden, waarbij je dus ook een lagere premie betaalt.

Wat volgens Hendriks ook niet helpt bij het misverstand, is dat sommige zorgverzekeraars expliciet benoemen iedereen te accepteren, alsof dat uitzonderlijk is. ,,Als een soort van marketingstunt, terwijl dat gewoon hun plicht is.” De hoogleraar denkt tevens dat de overheid duidelijker kan communiceren om onduidelijkheden te voorkomen. ,,Ons huidige zorgsysteem bestaat al sinds 2006, toch weet niet iedereen dat de basisverzekeraars een acceptatieplicht hebben. Als dat misverstand niet wordt gecorrigeerd, zal het blijven bestaan.”