‘Tot de dood ons scheidt’ gaat niet meer op: ‘Stel dat ik nog 40 jaar met diegene moet’

‘Tot de dood ons scheidt’ gaat al lang niet meer op. Het aantal echtscheidingen blijft toenemen en de laatste jaren stijgt ook de gemiddelde leeftijd van de echtparen die gaan scheiden. Dat kan Maxim van Oostrum van Zorgeloosch Scheiden (een landelijke organisatie die mensen van a tot z bijstaat tijdens een scheiding) bevestigen.

„Landelijk gezien betreft bijna een kwart van de echtscheidingen echtparen waarvan een van beiden ouder is dan vijftig jaar. In onze eigen organisatie is het percentage vijftigplussers dat zich aanmeldt inmiddels 15 procent.” De oorzaken van deze toename liggen onder meer in de gestegen gemiddelde huwelijksleeftijd, het verdwijnen van het taboe op scheiden en de individualisering in de maatschappij, stelt hij.

Petra Keller, echtscheidingsexpert en mediator bij Togetherapart, ziet een paar redenen waarom mensen in een lange relatie alsnog uit elkaar gaan en de stap zetten om op latere leeftijd nog te scheiden. Allereerst heeft dat te maken met de hogere levensverwachting. „We worden allemaal ouder en dat betekent dat je na je vijftigste nog heel wat jaren voor de boeg hebt. Mensen vragen zich af: stel je voor dat ik nog veertig jaar met diegene verder moet. Weet je wel hoe lang dat is?”

Daarnaast spelen verschillende andere omstandigheden mee. „De meeste vijftigplussers hebben geen zorg meer voor ouders en kinderen en hebben tijd en gelegenheid om naar hun eigen leven te kijken. Ze vragen zich af: deze relatie, past die eigenlijk nog wel bij mij? Vaak zijn de kinderen het huis uit en dan word je teruggeworpen op elkaar. Als dan blijkt dat je uit elkaar bent gegroeid en andere verwachtingen hebt van het leven, duren die resterende jaren nog heel lang.”

Daar komt nog bij dat ze een voorbeeld kunnen nemen aan hun eigen kinderen. Er wordt over het algemeen immers vaker gescheiden. „Ze zien aan hun eigen kinderen dat het mogelijk is om na een scheiding nog een gelukkig nieuw leven op te bouwen.” Het gaat bij de vijftigplussers overigens niet alleen om eerste huwelijken. „Vergis je niet” zegt Keller, „de markt van mensen die voor de tweede keer gaan scheiden is ook groot. 60 procent van de vijftigplussers die gaat scheiden, doet dat voor de tweede keer.”

Dat was het geval bij Sonja de Kreij (53). „Toen ik jong was, was ik veel onzekerder en voelde scheiden een stuk heftiger doordat we kleine kinderen hadden en net samen een huis hadden gekocht. Toen ik in 2020 voor de tweede keer wilde scheiden, kon ik het veel meer relativeren. Mijn man en ik waren uit elkaar gegroeid, de kinderen waren inmiddels volwassen en zelfstandig. Je gaat nadenken, ik heb nog zoveel jaar voor me liggen. Ga ik mijn geluk in de weg staan of ga ik mijn geluk beproeven?”

Betekent dit dan ook dat echtscheidingen bij mensen van boven de vijftig harmonieuzer verlopen? Van Oostrum: „Het is zeker zo dat de scheidingen van stellen in deze leeftijdscategorie een stuk vriendelijker verlopen, wat niet wil zeggen dat er geen grote problemen kunnen spelen. Denk aan de overwaarde van de gezamenlijke woning en de naderende pensioenleeftijd, wat lastig kan zijn bij het krijgen van een nieuwe hypotheek. Wat je vooral ziet bij de groep vijftigplussers, is de nadruk die ligt op het in stand houden van de familiebanden. Mensen hebben immers een heel leven met elkaar achter de rug, inclusief kinderen en kleinkinderen. Dat de familie intact blijft, vindt deze groep heel belangrijk.”

Door de individualisering in de maatschappij is het gewoner geworden om keuzes te maken vanuit het eigen perspectief. Scheiden op latere leeftijd is geen taboe meer, wat niet wil zeggen dat het niet verdrietig is, maar de omgeving reageert over het algemeen begripvol. Ook dat maakt het makkelijker om de stap te zetten, aldus de kenners.

De Kreij: „Als je eenmaal vijftig bent, krijg je een andere visie op het leven. Je mag voor jezelf kiezen en elke keuze is goed. Het wordt ook niet meer veroordeeld door de omgeving. Sterker nog, mensen om je heen geven je groot gelijk dat je voor jezelf kiest.”

Dat kan Keller beamen. „De vijftigplusser van nu wordt veel meer gezien als iemand die nog best ingrijpende beslissingen kan nemen; dat kan zijn op het gebied van een loopbaan, zoals een carrièreswitch, maar dus ook in de relationele sfeer, door een scheiding. Wat dat betreft past dit helemaal in de tijdgeest.”

De Nederlandse Vereniging van Familierechtadvocaten verwachtte vorig jaar al dat het aantal echtscheidingen fors zou toenemen. Bekijk hieronder de video.