Wat we kunnen leren van praten over onze stoelgang: ‘We hebben allemaal weleens diarree’

,,Om te weten wanneer je poep afwijkend is, is het goed om eerst te weten wat de definitie van normale ontlasting is”, legt Daniël Keszthelyi (38) uit, MDL-arts in Maastricht UMC+. ,,Ga je tussen de één keer per drie dagen of drie keer per dag naar de wc en is je poep niet al te dik of dun, dan zit je doorgaans goed.”

,, Wanneer je diarree hebt, is het voor een arts handig te weten hoe dun de poep is en hoe vaak je hier per dag last van hebt. Voor de consistentie van de stoelgang bestaat een handige tool, de Bristol Stool Chart. Dit is een kaart met zeven afbeeldingen van verschillende diktes poep, er bestaat zelfs een grappige variant waarbij poep wordt vergeleken met Maltesers of kipnuggets.”

,,Voor zowel de patiënt als de arts maakt dit hulpmiddel het makkelijker om over ontlasting te praten. Hoezeer ik poep ook uit de taboesfeer wil halen, ik hoor liever cijfers over de dikte van ontlasting, dan dat ik hele fotoalbums van de toiletpot onder mijn neus krijg.”

Diarree geeft de eerste veertien dagen vaak geen reden tot zorg, volgens Keszthelyi. Maar is er sprake van alarmsymptomen zoals bloedverlies, gewichtsafname of algehele zwakte, dan is het raadzaam de huisarts te bellen. Ook vochtverlies kan gevaarlijk zijn, zeker bij oudere mensen. Diarree is op zichzelf dus niet per se ernstig.

,,Soms is diarree of een onregelmatige ontlasting iets wat optreedt na een infectie of iets verkeerd eten op reis. Het kost het darmstelsel dan tijd om weer te stabiliseren. Dat kan bij iemand met een prikkelbare darm soms wel een jaar duren, zonder dat er iets ernstigs aan de hand is. Je kunt ook tijdelijk lactose-intolerant zijn of gevoelig zijn voor groenten als broccoli, ui en champignons.”

Als algemene tip noemt Keszthelyi psylliumvezels. ,,Ik ben een groot voorstander, al mijn buren heb ik al aan dat spul gekregen. Roer ‘s ochtends een lepel door je ontbijt en je doet je darmen veel goed met dit volledig natuurlijke middel. Daarnaast oriënteren we ons in de poli steeds meer op de mens als totaal. Stress heeft een grote invloed op onze organen, dus we kijken voor onze diagnoses verder dan de darmen zelf. Speelt er stress in je leven? Ben je ergens bang voor?”

Dat de psyche een belangrijke rol speelt, beaamt Bart Koot (49), kinderarts MDL bij het Emma Kinderziekenhuis in Amsterdam. ,,Dat is ook wat me fascineert aan mijn werk. Darmkwalen kunnen aan de ene kant heel acuut en lichamelijk zijn, aan de andere kant kan er heel veel psychologie en gevoel meespelen. In het geval van kinderen is er vaak vooral onrust bij de ouders, soms meer dan bij het kind zelf.”

Ook bij kinderen zijn er volgens Koot veel onschuldige vormen van diarree. ,,Kinderen lopen vaak virale infecties op van de darmen en herstel kan dan, net als bij volwassenen, wel twee weken of langer duren. Als diarree lang aanhoudt, er sprake is van alarmsymptomen of er uitdroging dreigt, is het raadzaam een arts te raadplegen.”

,,Peuterdiarree komt vaak voor als oorzaak van langdurige dunne ontlasting. Deze vorm is onschuldig en kinderen gedijen dan verder goed. Voor de behandeling van peuterdiarree hanteer ik de vier V’s: niet te veel vet, genoeg vezels, een gezonde hoeveelheid vocht en niet te veel vruchtensap. Bij oudere kinderen is een prikkelbare darm het vaakst de oorzaak van diarree.”