Digitaal verslaafd? Zet je smartphone een dagje uit

"Hoe vaak zijn we fysiek wel, maar mentaal niet aanwezig tijdens een gesprek, een vergadering, in de auto of thuis aan tafel?" Dat is de vraag die de Utrechtse werk(stress)coach Annemie Schuitemaker stelt. Zij roept op van aanstaande vrijdag een nationale digitale-afkickdag te maken, een dag zonder smartphone en beeldscherm. "Ik wil niet een soort priester zijn die zegt dat je je smartphone niet mag gebruiken, maar bewustwording creëren over digitale verslaving." 

Ontgiften
Schuitemaker spoort feitelijk aan om letterlijk je brein te 'ontgiften' van onder andere impulsen om alsmaar te moeten reageren op digitale signalen. "Je scherm uitzetten is echt niet zo moeilijk", zegt sociaal-psychiatrische verpleegkundige Herm Kisjes uit Eindhoven. "Stel je zelf de vragen:'Hoe vaak ben ik online? Waarom ben ik online? Wat mis ik als ik niet online ben?  Als je tevreden bent met de antwoorden moet je er ook lekker mee doorgaan."

Bewustwording
Het is lastig, erkent Schuitemaker die zelf ook aan 'digital detoxen' doet. "Het hoeft ook niet meteen 24 uur. Gebruik bijvoorbeeld eerst een uurtje je telefoon niet of gebruik alleen even geen Facebook. Begin in kleine stapjes.'' Volgens zowel Kisjes als Schuitemaker is de eerste stap naar minder online zijn een goede, in ieder geval, andere instelling. "Eerst moeten we ons bewust worden van hoe groot het probleem is, dan komt de manier van denken en vervolgens moet je stap voor stap ervaren dat je best zonder je telefoon kan", aldus Schuitemaker.

Klachten
Intensieve smartphonegebruikers kunnen op langere termijn te maken krijgen met uiteenlopende fysieke en psychische klachten, zoals vermoeidheid, slapeloosheid en problemen in relaties op school of werk. Circa zeventien procent van de jongeren tussen 12 en 18 jaar zegt verslaafd te zijn aan social media, meldt het Centraal Bureau voor Statistiek. Één op de tien mensen krijgt er zelfs een depressie door. 

Kisjes, voorstander van smartphonegebruik, noemt 'sociale druk' verraderlijk. "Dat je commentaar krijgt als je niet online bent en niet op berichten reageert." Schuitemaker concludeert dat 'de smartphone ons eigenlijk heeft overvallen.'