Helmondse moeder Marleen van der Vorst luidt noodklok over 'bureaucratisch geneuzel' bij jeugdzorg

Op tafel ligt een enorme stapel dossiers. In de kast ligt nog veel meer. Sinds 2015, het jaar waarin gemeenten de regie over de jeugdzorg kregen, heeft Marleen van der Vorst uit Helmond er een ruime dagtaak aan om voor haar drie kinderen de juiste zorg te krijgen. Alle drie (twee meisjes van 12 en 15 en een zoon van 17) hebben complexe zorgvragen die veel specifieke hulp en begeleiding vergen.

De gemeenten zouden dichter bij hun inwoners staan dan de provincies, die voor 2015 de jeugdzorg regelden en dus beter kunnen inschatten welke zorg nodig is. Is dat doel bereikt? Van der Vorst schiet in de lach. ,,Nee, echt niet. Het enige verschil is dat ik nu een advocaat heb." Want keer op keer moet ze beroep aantekenen tegen besluiten van de gemeente. Die altijd neerkomen op minder hulp, minder uren en dus minder kosten. Marleen en haar man moeten regelmatig de gang  maken naar de bezwaarcommissie of de rechter. De teller staat nu op zes lopende procedures. 

Van der Vorst: ,,Wat het zwaar maakt zijn niet mijn kinderen. Dat kan ik wel aan. Maar het is dat bureaucratisch geneuzel en de voortdurende tegenwerking. Het is een jungle." 

In een gemeentelijk besluit om een van haar kinderen minder uren persoonlijke begeleiding toe te kennen (van veertien naar twee uur per week), staat een zinsnede die wat Van der Vorst betreft precies aangeeft waar het fout gaat. Daarin wordt jeugdhulp omschreven als 'aanvullend op wat ouders, gezin en omgeving zelf kunnen'. ,,Dat is in verschillende uitspraken van rechters onderuit gehaald, maar gemeenten blijven daar aan vasthouden", constateert Van der Vorst. Zelfs uitspraken van de Hoge Raad leiden niet tot aanpassing.  

Van der Vorst staat in nauw contact met ouders uit het hele land die met hun eigen gemeenten in gevecht zijn over zorg. ,,Dat gaat over soms heel heftige gevallen. Kinderen met suïcidale neigingen of anorexia." Elke gemeente gaat daar weer anders mee om. ,,Zo krijg je postcodezorg:  de ene gemeente biedt wel zorg, de andere niet."

Gemeenten zijn gericht op 'genezing', zegt Van der Vorst, terwijl het in veel gevallen gaat om blijvende gedragsproblemen, zoals autisme. Alleen met permanente intensieve hulp zijn deze kinderen naar een min of meer normaal volwassen leven te leiden. ,,Dat kost veel geld, maar je krijgt voor elke euro die je uitgeeft drie tot vier euro terug als zo iemand later gewoon kan werken en niet is aangewezen op een uitkering."

Zij geeft een voorbeeld: ,,Mijn dochter van twaalf kan zich buitenshuis niet oriënteren. Als je zegt: 'bij die boom moet je linksaf' gaat het fout als in de herfst die boom van kleur verandert. Dan is het voor haar niet meer dezelfde boom." Een aanvraag voor begeleiding om dit probleem aan te pakken werd afgewezen met als argument dat het de taak is van een ouder om een kind te begeleiden naar bijvoorbeeld zwemles. ,,Maar daar gaat het helemaal niet om", verzucht Van der Vorst.