Annemoon Geurts: ‘Om designhoofdstad van de wereld te worden, hebben we een schop onder onze kont nodig’

Geurts studeerde af aan de Design Academy Eindhoven (DAE) en runde jarenlang samen met partner (en muzikant) Koen Rijnbeek ontwerpstudio Moon/en/co. Organiseerde tijdens de Dutch Design Week diverse edities van Eat Drink Design: bijzondere diners in een pop up-omgeving, vol hoogstaand design. Het duo ontdekte in 2007 de voormalige marechausseekazerne op de hoek Grote Berg en Paradijslaan in Eindhoven en zag onmiddellijk mogelijkheden. Dat resulteerde uiteindelijk in Kazerne, Home of Design. Een bijzondere plek, waar je terecht kunt voor eten, drinken, tentoonstellingen, lezingen, seminars en overnachtingen, want verschillende ruimtes zijn - met veel respect voor het erfgoed - omgebouwd tot luxueuze design-hotelkamers.

Geurts: ,,Ja. In potentie, en die titel moeten we ook zeker claimen. Maar we moeten wat beter ons best gaan doen, want Amsterdam is hard bezig om hetzelfde te doen; kijk maar naar de hoeveel design-activiteiten die daar plaatsvinden, zoals bijvoorbeeld het Glue-festival.”

,,Vanuit de geschiedenis van de stad, de infrastructuur - de vele designstudio’s - en de opleidingen; dus doorlopend aanwas van goede designers, kunnen we heel snel de designhoofdstad van de wereld worden. Daar zitten we al redelijk dichtbij, maar om daar echt te komen, hebben we even een schop onder onze kont nodig.”

,,Mooi is dat hier vrijwel alle design-disciplines zijn vertegenwoordigd, van social tot en met hardcore productdesign, en alles daartussen. Een keer per jaar maken we dat heel goed zichtbaar tijdens de Dutch Design Week. De rest van het jaar is dat op een aantal plekken in de stad te zien, zoals hier bij ons, maar ook bij Yksi, op Sectie-C, bij Piet Hein Eek en op Strijp-S. Als we daar een paar aanvullingen zouden maken om nog meer duidelijk te maken wat het hele brede veld van design is, en hoe we dat kunnen inzetten voor maatschappelijke doeleinden, dan maken we wereldnieuws.”

,,Goeie vraag… Ik denk dat we élkaar die schop moeten geven, maar ik denk dat de gemeente een inhaalslag zou kunnen doen om het goede voorbeeld te geven. Onder meer hoe je design kunt inzetten in organisaties. Dat leek een tijd prima te werken, maar nu heb ik het idee dat ook daar de potentie niet ten volle wordt benut. Voorbeeld? Nou, dat er nu wordt geschreven aan een designvisie is prima en ook dat designers daarvoor worden geïnterviewd voor de nodige input. Maar waar het beter kan is dat designers meeschrijven aan die visie. Juist door designers vanuit hun methodiek een dergelijke visie te laten ontwikkelen, kom je op iets veel innovatievers uit dan met zo’n papieren stuk.”

Ander voorbeeld: ,,Mooi dat ontwerpstudio Atelier NL is gevraagd om een Eindhovense steen te ontwikkelen voor de binnenstad, maar waarom wordt dat niet op elk niveau gedaan? En aan het begin van het traject? Waarom worden designers niet ook ingezet bij processen hoe tot een aantrekkelijker en duurzame binnenstad te komen, want daar zijn ze nu eenmaal heel sterk in. Dat je niet zozeer nadenkt over het eindproduct, maar dat je je afvraagt of het überhaupt wel bakstenen moeten zijn. Of dat er bankjes in de stad worden geplaatst waarbij je afvraagt: waarom staan die hier? Designers hebben het vermogen om integraal te denken.”

,,Nu ligt de nadruk in Eindhoven heel sterk op technologie en dat is logisch, want dat is de hoofdmoot van de regionale economie. Maar, daar waar technologie en design elkaar vinden, that’s where the magic happens. Als dat meer zou zijn ingebed in een organisatie als bijvoorbeeld Brainport, dat het zogezegd een ‘left- and right Brainport’ wordt, dat zou veel kunnen betekenen.”

Overigens is Geurts de laatste die wil klagen: ,,Nee, zeker niet, want we hebben het toch hartstikke goed? Maar, het zou nog zoveel beter kunnen. Met hulp van designers zouden veel zaken innovatiever kunnen verlopen. Kijk eens naar de uitdagingen waar we nu voor staan, zoals hoe we omgaan met mensen; ik weet dat social designers daar heel goed over mee kunnen denken, zodat we - vanuit de inclusieve gedachte - meer mensen op hun talent kunnen inzetten. Vanaf het eerste moment inzetten ook, niet op het laatste moment omdat er nog een mooi sausje over een campagne moet.”

,,Dat zijn we allemaal samen, denk ik. Alle designers, instituten, onderwijsinstellingen en bedrijven, allemaal samen, zo wordt dat gedragen. Waarbij ik nu wel even wil opmerken dat de laatste tijd net afgestudeerden weer sneller uit Eindhoven vertrekken, wat heel spijtig is, want dan ontstaat er op een bepaald moment een hiaat in het ecosysteem en dat moeten we natuurlijk niet willen.”

,,Nee. Op het moment dat wanneer je Eindhoven als designstad positioneert, dan neem je - bijna als vanzelf - Brabant in de slipstream mee. Op het moment dat je het ook als Brabant gaat positioneren, dan verwatert het. Dat heb ik geleerd op de DAE. Stel, je hebt een prachtige stof van Ulf Moritz in de etalage van je winkel hangen om mensen binnen te trekken, en ze kómen binnen en dan kopen het ongebleekte katoentje. Dat principe, dat deed Lidewij (Edelkoort, voormalig directeur DAE, red.) ook al door Maarten Baas en Kiki & Joost in de etalage te zetten, waarmee die hele stroom Eindhovense designers meer bekendheid kreeg. Daar moeten we niet te bang voor zijn.”

,,Maar dat geldt voor heel veel processen in het Eindhovense: we blijven ons maar als Calimero gedragen. Trek nou gewoon eens een grote broek aan en ga staan waarvoor je staat. Kijk nou eens wat hier allemaal vandaan komt! Die wekelijkse innovatie-cafés die wij hier organiseren, als je ziet wat voor ongelooflijk goede dingen daar worden gepresenteerd door designers en bedrijven uit de regio…”

,,Klopt. Als we het met z’n allen belangrijk vinden dat Eindhoven de technologie- en designstad is - en ik denk echt dat dat een sterke propositie is - dan moet er op het station een soort van plek zijn waar je dat design kunt ervaren. Noem het een routekaart, waarop je kunt zien waar je naartoe kunt. En dat kun je digitaal natuurlijk redelijk simpel maken, maar je zou het ook ruimtelijk in het vat kunnen gieten. Maar het gaat natuurlijk niet alleen over die kaart, maar om de totale beleving van dat nieuw te ontwikkelen gebied. Dus nóg beter is het wanneer je bij de ontwikkeling van het stationsgebied een poule van designers betrekt, opdat je uiteindelijk die nieuwe omgeving echt kunt beleven. Anders blijft het toch gewoon een mooi station zoals in Arnhem of in Rotterdam. Het moet een omgeving worden waar echt vanuit het hart van design dingen zijn ontstaan.”

Geurts: ,,Dat het geheel meer is dan de som der delen; dat we daar meer aandacht aan moeten geven. Wat ik daarmee bedoel is dat er vanuit samenwerking zoveel potentie is, dat we gek zijn als we die niet benutten. Maar dan moet er wel eerst het besef zijn dat dat echt iets toevoegt. Maar helaas heb ik nog steeds het idee dat veel mensen design toch vooral zien als ‘ja, we weten dat design meer is dan die bank of die vaas, maar wát dan precies, dat pak ik nog niet helemaal’.”

,,Een goed voorbeeld van design dat iets toevoegt? De Flax Chair of de vlasstoel van Christien Meindertsma. Die is niet vervuilend, gaat uit van een oud ambacht dat nieuwe leven wordt ingeblazen, die gaat uit van een - ietwat vergeten - materiaal dat relatief eenvoudig te produceren en te verwerken is en die doorbreekt geen voedselketens. In die stoel wordt het hele systeem, het hele grote plaatje ter hand genomen. Prachtig gedaan.”

,,Ik denk dat we moeten waken dat we het in Eindhoven allemaal niet te abstract willen maken. Dat we heel goed blijven kijken naar al die verschillende doelgroepen en lagen en hoe we die kunnen overtuigen in ons verlangen om design zo goed en zo breed mogelijk in te zetten. Op elke afdeling van de gemeente Eindhoven een designer mee laten werken, zou helpen.”