Nieuw voorstel voor slotakkoord klimaattop, veel landen eerder ontevreden over voortgang

Diverse landen waren vanochtend ontevreden over de voortgang van de klimaattop. Ook eurocommissaris en vicevoorzitter van de Europese Commissie Frans Timmermans maakte zich zorgen over een goede afloop. Als de uitkomst onbevredigend is, dan is de EU bereid uit het overleg te stappen, zei hij. ,,We moeten ervoor zorgen dat we de opwarming van de aarde beperken tot 1,5 graden.”

De top zou volgens de planning vrijdag tot een einde moeten komen, maar werd gisteren zoals verwacht verlengd omdat er te veel openstaande kwesties waren. Deelnemers moeten nog een definitieve tekst als afsluiting van de top overeenkomen. De onderhandelingen zitten onder meer vast rondom kwesties zoals fondsen voor schade door extreem weer in armere landen.

Eurocommissaris Frans Timmermans maakte donderdagavond bekend dat de EU de ontwikkelingslanden tegemoetkomt door een klimaatschadefonds op te richten. Ontwikkelingslanden willen dat het fonds beschikbaar komt voor ‘ontwikkelingslanden die kwetsbaar zijn voor de gevolgen van klimaatverandering’. De EU wil juist dat alleen de kwetsbaarste landen aanspraak mogen maken op zo’n fonds, omdat onder de noemer ‘ontwikkelingslanden’ ook landen zoals de rijke golfstaat Qatar vallen. In de meest recente conceptversie staat echter nog steeds dat het fonds bedoeld is voor ‘ontwikkelingslanden’.

Volgens klimaatminister Rob Jetten waren veel landen ongelukkig door het gebrek aan voortgang op het gebied van afspraken om de uitstoot van broeikasgassen te beperken, en zo de mondiale temperatuurstijging onder de 1,5 graden Celsius te houden. Dat is volgens klimaatwetenschappers de grenswaarde waarboven de effecten van klimaatveranderingen veel ernstiger zullen worden.

Jetten vreesde, net als Timmermans en andere Europese afgevaardigden, dat er voorstellen op tafel liggen die de resultaten van de klimaattop vorig jaar in Glasgow afzwakken. ,,Het is eenvoudigweg niet goed genoeg”, stelde hij. ,,We wachten nog steeds op enkele teksten, maar het voelt alsof we terugkrabbelen van Glasgow, en dat is onacceptabel.” Een Franse afgevaardigde zei dat het vooral om een Egyptisch voorstel gaat. ‘We kunnen het doel van 1,5 graden opwarming niet laten sterven in Sharm-el-Sheik’, twitterde de Franse energieminister Agnes Pannier-Runacher.

^{Tekst gaat verder onder de afbeelding}

Sameh Shoukry, voorzitter van de top, zei eerder dat hij wist dat er veel ‘onvrede’ is onder alle partijen, maar riep de 200 naties die zich in Egypte hebben verzameld op om vastberadenheid te tonen om een consensus te bereiken: ,,De kwestie berust nu op de wil van de deelnemende partijen.” Shoukry liet daarnaast weten dat het doel de mondiale opwarming te beperken tot maximaal 1,5 graden Celsius, ten opzichte van de pre-industriële tijd in de concepttekst behouden blijft.

In de huidige conceptversie zijn voor een groot deel de afspraken zoals die zijn gemaakt in Glasgow overgenomen. Dat geldt ook bijvoorbeeld voor de opmerking dat het gebruik van steenkool ‘afgebouwd’ moet worden. Dat woord was aanleiding voor veel discussie vorig jaar, toen het het veel sterkere ‘uitfaseren’ op het laatste moment verving. De woorden ‘fossiele brandstoffen’ worden bijna niet genoemd. Het is nog niet duidelijk wat de reacties zijn van andere landen op het conceptvoorstel.

Timmermans stelde vanochtend dat dee EU meer heeft bewogen in de onderhandelingen dan de andere partijen, en om een goede uitkomst te krijgen moeten die ook bewegen. Hij benadrukte dat hij liever geen resultaat ziet op de klimaattop dan ‘een slecht resultaat’, en waarschuwde dat de EU bereid is weg te lopen van de onderhandelingen als er geen bevredigende uitkomst wordt bereikt.

,,We moeten vooruit, niet achteruit. En alle EU-ministers zijn bereid om op te stappen als we geen resultaat bereiken dat recht doet aan waar de wereld op wacht - namelijk dat we iets doen aan deze klimaatcrisis”, zei Timmermans. Toch denkt hij dat een ‘positief resultaat’ vandaag nog steeds haalbaar is.

De onderhandelingen zijn de hele nacht doorgegaan volgens diplomaat Wael Aboulmagd, die aan het hoofd staat van de Egyptische delegatie. Een functionaris die sprak namens de Afrikaanse onderhandelaars zei dat de groep weinig weet: ,,We horen steeds over nachtenlange zij-bijeenkomsten om de impasse te doorbreken, maar we zijn daar niet bij betrokken en wachten waar ze mee komen voordat we beslissen.”