Foodwatch: Lidl en Aldi misleiden klanten met meergranenproducten

Als een consument een meergranenproduct koopt, dan heeft hij het recht om te weten hoeveel granen er dan in zitten. Fabrikanten vermelden op het etiket liever niet welk percentage goedkopere en welk percentage duurdere granen zij in het product hebben gestopt. Vaak zit er vooral goedkope tarwe in maar maken de producenten wel goede sier met de chique term ‘meergranen’. 

Er zijn Europese regels over, meldt Foodwatch, en daar moeten supermarktketens Aldi en Lidl zich aan houden. Daarom heeft de zelfbenoemde voedselwaakond ‘handhavingsverzoeken’ bij de NVWA ingediend tegen meergranenproducten bij Lidl en Aldi. Met de handhavingsverzoeken tegen de producten bij Aldi en Lidl wil Foodwatch duidelijkheid krijgen voor de consument over wat ze nu precies koopt.

Andere ketens hebben al beloofd zich aan de regels te houden of houden zich er al aan. Foodwatch noemt Albert Heijn, Jumbo en Plus als voorbeelden hiervan.

Je mag een product al de term meergranen geven als er maar een korrel van gerst, haver of rogge is toegevoegd aan het hoofdbestanddeel tarwe, schampert Sjoerd van de Wouw, campaigner bij Foodwatch. ,,Deze meergranenproducten zijn wel vaak aanzienlijk duurder.”

De wettelijke verplichting om de precieze hoeveelheden te vermelden wordt volgens Foodwatch ten onrechte niet toegepast bij de meeste meergranenproducten. ,,Veel fabrikanten betwisten deze verplichting”, aldus Van de Wouw. ,,En daarom zal Foodwatch nu via een verzoek bij de NVWA helderheid proberen te krijgen.”

Het is al misleidend dat in meergranenproducten amper andere granen zitten dan tarwe, vindt Van de Wouw. ,,Daarbovenop komt dat de fabrikanten dit verzwijgen door vrijwel nooit te ‘kwidden’ (kwantitatieve ingrediënten declaratie): vermelden van de hoeveelheden van de ingrediënten in de ingrediëntenlijst. Zo moet bijvoorbeeld bij een aardbeidrank het percentage aardbei wel worden vermeld.”

Dit ‘kwidden’ is Europees wettelijk verplicht voor ingrediënten die in de naam voorkomen, daarmee geassocieerd worden of van wezenlijk belang zijn om het product te karakteriseren. Sommige bedrijven zijn flauw, vindt Van de Wouw. Die noemen wel het percentage meergranen (“meergranen: 87%”) maar niet het percentage van de afzonderlijke granen. ,,Met die informatie schiet de consument niets op”, aldus Van de Wouw. ,,En kan de fabrikant het percentage granen geheim houden.”

Lidl laat weten inmiddels al ‘enkele etiketten’ te hebben aangepast. De overige etiket-aanpassingen volgen zo spoedig mogelijk. ,,Wij vinden het uiteraard van groot belang om transparant richting onze klant te communiceren", aldus woordvoerder Christine Braun. 

Aldi meldt: ‘We zijn niet op de hoogte van de brief van Foodwatch naar de NVWA. We houden ons aan de EU-regelgeving (zoals ook het CBL aangeeft). Echter we begrijpen de behoefte aan transparantie. We zullen dan ook samen met onze leveranciers naar de etikettering kijken van meergranenproducten.’

Braun wijst op een uiting van branchevereniging CBL waaruit zou blijken dat de supermarkten wel de wet volgen. Het uitgangspunt is aan de wet voldoen en dat de wet voorschrijft dat ‘kwidden’ verplicht is als  het ingrediënt voorkomt in of geassocieerd wordt met de naam van het product. Maar deze bepalingen zijn op meergranenproducten niet van toepassing, vindt CBL. En omdat er geen regels of wetten voor zijn, hoeft een supermarkt dit uitsplitsen niet te doen. 

Hoe zit het ook weer met hele granen en bruin brood? Hoogleraar Fred Brouns legt uit: