Paling met uitsterven bedreigd: hij heeft de pech niet zo knuffelbaar te zijn als een panda

Koken & etenNee, hij is nog niet uitgestorven, maar veel scheelt het niet. De paling wordt ernstig bedreigd in zijn voortbestaan. Hun aantal neemt jaar na jaar af. Beschermers van de paling komen in het geweer.

Ellen den Hollander 7 okt. 2020 Laatste update: 07-10-20, 21:45

Ze vallen niet te benijden, palingen. Het begint er al mee dat ze duizenden kilometers moeten zwemmen voor seks. Vervolgens moet hun kroost - jonge palinkjes, ook wel glasaaltjes genoemd - het hele roteind terug zwemmen door de Atlantische Oceaan vanuit de Sargassozee naar Europa. Dan liggen ook nog stropers onderweg op de loer om de palinkjes voor veel geld te verkopen in Azië. ,,Dat is de grootste wild life crime van dit moment”, aldus Jeroen van Riet van Stichting Ravon. Die stichting en Good Fish Foundation zijn samen een campagne begonnen om de paling te redden. ,,Het is lucratiever dan cocaïne-smokkel.”

Sluizen en dammen in ons land (al de vierde hindernis voor de paling) en waterkrachtcentrales en schroeven van schepen (vijf) helpen ook niet mee. En dan houden ook nog eens weinig landen zich aan de afspraken die zijn gemaakt om de palingen te beschermen (zes). Had-ie nou nog het knuffelbare van een koala, maar nee (zeven). De Anguilla anguilla, zoals zijn Latijnse naam luidt, kan weinigen ontroeren met zijn uiterlijk zoals een panda dat doet.

Paling staat niet bekend om zijn knuffelbare uiterlijk. © Shutterstock

Er gebeurt veel om al die hindernissen weg te nemen. Toch blijft het aantal palingen gestaag slinken. ,,Het grootste probleem is dat het aantal palingen de afgelopen 50 jaar met 95 procent is afgenomen’’, aldus Jeroen van Riet van Ravon. ,,Er zijn bijna geen palingen meer. Ook al zijn er veel projecten, het is nog niet genoeg. We willen dat de politiek meer maatregelen neemt. De plannen zijn er wel, maar ze zijn nauwelijks geïmplementeerd. Het woord ‘uitsterven’ gebruiken we niet, maar ze zijn zo bedreigd dat de IUCN de paling heeft bestempeld als ‘ernstig bedreigd’.”

Het dier staat op de rode lijst van de natuurorganisatie die de status heeft van waarnemer van de Verenigde Naties.

Illegale handel in babypaling is bijzonder lucratief. © Power to the paling

Geen paling eten

Het is een lucratieve handel, maar sportvissers moet de paling terug gooien in het water als ze ze vangen en de professionele visserij werkt mee door niet te vissen in bepaalde perioden en op vastgestelde 'natuurgebieden’. ,,We hebben een petitie geopend waar mensen ons kunnen steunen", aldus Van Riet. ,,En we vragen om geen paling te eten. Er zijn alternatieven voor de vis die niet bedreigd zijn, zoals gerookte forel of rivierkreeftjes. Of kies andere gerookte vis zoals makreel, sprot of haring.”

Andere kijk
Alex Koelewijn, voorzitter van Dupan - Stichting Duurzame Palingsector Nederland - heeft een andere kijk op het palingverhaal. ,,Wat deze twee organisaties zeggen is heel vreemd want de wetenschap heeft juist dit jaar bekendgemaakt dat de paling juist niet wordt bedreigd. Het aantal palingen loopt niet terug.” Dat komt volgens Koelewijn ook om dat sinds 2009 strenge regels gelden voor het vissen op en de handel in paling.

De campagne bevat verder enkele eigenaardigheden. ,,Jonge palingen hoeven helemaal niet het hele eind terug te zwemmen. Die gaan mee op de Golfstroom.” Ook is de illegale handel nagenoeg uitgeroeid, aldus Koelewijn.

De voorzitter van de belangenvereniging vindt het 'je reinste kolder’ dat de consument het advies krijgt de paling niet meer te eten. ,,Die eten we al sinds de Krijttijd.” Zijn stichting werkt volgens Koelewijn keihard aan het duurzamer maken van de palingvangst. ,,Als je paling koopt kun je bewust kiezen voor een product dat het blauwe logo draagt. Daarmee betaal je mee aan het versneld herstellen van de palingstand.”

Verder staat Koelewijn ervan te kijken dat er zoveel geld naar een campagne gaat om de paling te redden. ,,Die kun je beter steken in het wegnemen van de hindernissen die er nog steeds zijn, zoals de waterkrachtcentrales die palingen bij hun leefgebied weghouden.”

Ook de huidige vistrapjes, waarmee vissen sluizen, dijken of dammen kunnen passeren, zijn voor verbetering vatbaar. ,,Die werken goed voor zalm maar niet zo goed voor palingen.”

Vegetarische hap vanavond? Probeer deze zoete-aardappelcurry van Hugo Kennis: