Tekort aan vitamine D? Laat je champignons buiten zonnebaden
Koken & WetenIn de rubriek Koken & Weten duikt gezondheidsjournalist Tijn Elferink in een voedingsonderwerp waar verwarring over bestaat. Dit keer: kunnen champignons onder invloed van zonlicht vitamine D maken?
Vitamine D is hot. De vitamine is nodig om calcium uit voeding op te nemen en dat is belangrijk voor botten en tanden. Ook speelt vitamine D een rol bij een goede werking van spieren en het immuunsysteem. Zeker nadat er een verband werd gelegd tussen corona en vitamine D, gingen D-supplementen als warme broodjes over de toonbank. Het Informatiecentrum Voedingssupplementen & Gezondheid (IVG) riep vitamine D uit tot ‘supplement van het jaar 2021’.
,,Er zijn aanwijzingen dat vitamine D de kans op sterven aan Covid-19 verlaagt”, zegt huidonderzoeker Frank de Gruijl, verbonden aan de afdeling Huidziekten van het LUMC. Maar hoe dat precies zit, is onvoldoende duidelijk. Vitamine D is vetoplosbaar, net als vitamines A, E en K. Het komt van nature voor in voeding, zoals vette vis (haring, zalm en makreel). Ook wordt het toegevoegd aan bak- en braadproducten.
Nieuwer zijn champignons met vitamine D. Jumbo verkoopt 250 gram kastanjechampignons met vitamine D voor 1,29 euro. ,,Schimmels bevatten ergosterol”, vertelt Ernst Woltering, hoogleraar productfysiologie & kwaliteit aan Wageningen Universiteit. ,,Onder invloed van uv-licht wordt ergosterol gedeeltelijk omgezet in vitamine D.” Zonlicht bestaat ook deels uit uv-licht, wilde paddenstoelen bevatten daarom vaak van nature vitamine D.
Een Fransman ontdekte eind 1700 dat champignons heel goed in ondergrondse steengroeven kunnen kunnen worden gekweekt. Niet voor niets dat champignons in Nederland ook al lange tijd in de grotten bij Valkenburg en Maastricht worden gekweekt. Later gebeurde dat ook op andere plekken, maar nog wel steeds in het donker.
Doe het zelf
Vitamine D-champignons worden gekweekt onder uv-lampen. Je kunt reeds geteelde kastanjechampignons uit de winkel ook zelf van vitamine D voorzien. Door ze zelf op een zonnige dag te laten zonnebaden spaar je per kilo een paar dubbeltjes uit. ,,Wij hebben champignons in schijfjes gesneden”, vertelt de Wageningse hoogleraar Woltering. ,,Daardoor wordt het oppervlak dat het zonlicht kan bereiken groter. Hoe lang je een paddenstoel in de zon moet leggen, ligt aan hoe fel de zon is.” Maar waarschijnlijk leg je je champignons liever niet te lang in de volle zon. ,,Ze drogen dan wel snel uit.”
Bij het eten van 100 gram krijg je volgens Jumbo 10 microgram vitamine D2 binnen. ,,Op basis van wetenschappelijke literatuur en rapporten lijkt mij dat een wat hoge schatting”, zegt wetenschapper De Gruijl, die is gespecialiseerd in de vorming van vitamine D in de huid. Hoewel champignons in een gezond voedingspatroon passen, kleven er wat vitamine D betreft wat nadelen aan de paddenstoel. Ze bevatten namelijk vitamine D2. In de huid van mensen en dieren wordt onder invloed van zonlicht vitamine D3 gevormd. Vitamine D3 verdwijnt minder snel uit het bloed dan D2. Om die reden bevatten supplementen vaak D3.
Zonnebaden
Effectiever dan champignons, vette vis en supplementen bij elkaar, is een wandeling maken. Met je gezicht en handen in de zon is het een kwestie van minuten om hoeveelheden vitamine D aan te maken, waar niet tegenaan te eten is. Zonnebaden is slecht, benadruk De Gruijl. Maar verstandig omgaan met de zon heeft zo zijn voordelen. ,,Het zou naïef of zelfs kortzichtig zijn om uv-straling zoals van de zon alleen maar schadelijk te noemen. Er zijn te veel aanwijzingen die op het tegendeel wijzen.”
Het oordeel
Champignons maken onder invloed van zonlicht vitamine D2 aan (in supplementen zit meestal D3). Vitamine D-champignons die in de supermarkt te koop zijn, worden tijdens het telen blootgesteld aan uv-licht. Zelf maken kan ook, door champignons (in plakjes) in de zon te leggen. Ze drogen wel wat uit.
Meer weten over eten? Beluister hieronder de podcasts van Koken&Weten of bekijk de videoserie (W)etenschappelijk Bewezen:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Koken & Weten
Zelf yoghurt maken kan in één nachtje: fermenteren maakt je eten lekkerder én gezonder
In de rubriek Koken & Weten duikt gezondheidsjournalist Tijn Elferink in een voedingsonderwerp waar verwarring over bestaat. Dit keer: is gefermenteerde voeding echt zo gezond? Deel 1: melkzuurfermentatie. -
Koken & Weten
Dit gerecht zou weleens het geheim van hoge leeftijd Japanners kunnen zijn
In de rubriek Koken & Weten duikt gezondheidsjournalist Tijn Elferink in een voedingsonderwerp waar verwarring over bestaat. Dit keer: Is gefermenteerde voeding echt zo gezond? Deel 2: alkalische fermentatie. -
Biertje is populairder dan voor de coronapandemie
Nederlanders kochten in de eerste drie maanden van het jaar iets meer bier dan in dezelfde periode van 2019, het laatste jaar voordat de coronapandemie een crisis veroorzaakte. Brouwers verkochten vooral meer van de drank voor thuisgebruik, het herstel in de horeca bleef achter door de lockdown in januari. -
Koken & Weten
Leontien overwon haar visfobie: ‘Thuis huilde ik hard van opluchting en ongeloof’
In de rubriek Koken & Weten duikt gezondheidsjournalist Tijn Elferink in een voedingsonderwerp waar verwarring over bestaat. Dit keer: kun je bang zijn voor voeding en hoe kom je daarvan af? -
Voor werk verhuizen naar Curaçao of Aruba: ‘Onthoud dat het er op een eiland anders aan toe gaat’
Na je werkdag op het strand liggen met een cocktail in je hand. Het lijkt een droom, maar op bijvoorbeeld Bonaire, Curaçao en Sint Maarten kan het gewoon. Ook Nederlanders kunnen hier werken. Docent Daniël van der Bilt en accountmanager Kim Lameris van detacheringsbureau TMI leggen uit wat je van tevoren moet regelen.
-
PREMIUM
Hoe weet je of jij hoogbegaafd bent? Een expert legt uit wat de kenmerken zijn
Twee à drie procent van de bevolking is hoogbegaafd. Zij hebben een sterk ontwikkeld brein met een IQ van 130 of meer. Maar volgens specialisten ligt het werkelijke percentage nog veel hoger. Alleen: hoe weet je of je hoogbegaafd bent? Wij vroegen expert Tessa Kieboom om raad. -
PREMIUM
Alcohol drinken tijdens de zwangerschap kan leven lang gevolgen hebben voor je kind
Laag geboortegewicht, hersen- of gezichtsafwijkingen, concentratieproblemen. Alcohol drinken tijdens de zwangerschap kan een leven lang gevolgen hebben voor je kind. En dat moet nóg bekender worden, vindt het Trimbos-instituut. Daarbij is ook een rol weggelegd voor de man. -
PREMIUM
Winnaar Heel Holland Bakt bakt vegan maar het moet wel lekker zijn: 'Ik ben een luxepoes'
Enzo Pérès-Labourdette (30) is de winnaar van het negende seizoen van Heel Holland Bakt. De uitbundige kunstenaar en illustrator imponeerde met zijn creatieve, plantaardige baksels zelfs topbakker Robèrt van Beckhoven. Het was wel aanpoten tijdens de opnamen. ‘Ik ben kilo's afgevallen.’