Waarom je bij bananen niet hoeft te wachten op een aanbieding

,,Gemiddeld 1,48 euro per kilo. We hebben de periode van week 9 tot en met 12 bekeken van dit jaar en vergeleken met dezelfde periode vorig jaar. Daar zit een plus in”, aldus Servé Muijres van onderzoeksbureau GfK. ,,Wat klanten besteedden aan bananen is met een kleine 6 procent gestegen.” 

Dat is een grotere stijging dan die van alle boodschappen in het totale supermarktassortiment, aldus Muijres. Want we betalen voor al onze boodschappen gemiddeld 4,6 procent meer bij de kassa van de supermarkt dan vorig jaar. ,,Overigens gaat het bij dat hogere eindbedrag niet alleen door hogere prijzen maar ook door wat mensen kiezen. Als veel mensen goedkopere kaas kiezen, daalt het totale bedrag.” GfK analyseert de boodschappenbonnen van tien grote Nederlandse supermarkten.

De stijging die GfK ziet bij bananen is vooral te wijten aan de hogere energie- en transportkosten. Bananen komen voornamelijk uit Zuid-Amerika en er komen bananen uit Azië. ,,Dat vervoer moet met de boot en de energieprijzen zijn enorm gestegen.” Aan de andere kant ziet Muijres ook een ander - kleiner - effect: voor fairtrade producten betaal je iets meer. ,,Dat zie ik ook in mijn eigen supermarkt.”

Bananen en appels staan bovenaan de top van de populaire fruitsoorten. Ze worden dus veelvuldig gekocht door Nederlandse consumenten. Doordat de kwaliteit van de bananen onderling niet gek veel verschilt, aldus Muijres, zien klanten het vaak als iets merkloos. ,,Een shopper heeft er meestal niet zo’n gevoel bij. Is een Chiquita-banaan beter dan een Dole? We beschouwen het meer als een commodity, zoals je dat ook bij vuilniszakken ziet. Als je als supermarkt daarvan de prijs verlaagt, kost dat je meer dan dat het je oplevert aan nieuwe klanten.” 

Voor bananen geldt dat je eigenlijk niet hoeft te wachten op een aanbieding, aldus de onderzoeker. ,,Voor promoties kun je beter bij de A-merken zijn en producten als frisdranken, bier en chips.” Het afgelopen jaar waren er iets minder aanbiedingen voor bananen dan gemiddeld.

Dat heeft te maken met het grote belang dat supermarkten hechten aan aardappelen, groente en fruit. Daarmee kunnen supermarkten zich onderscheiden, wat niet geldt voor een pot pindakaas of een pak crackers. ,,Daarom is de promotiedruk voor groente en fruit minder hoog.”

Gemiddeld verkopen supermarkten 22 procent van hun assortiment in de aanbieding. Voor bananen was dat in de genoemde periode 15 procent. ,,Voor sommige producten geldt dat je bijna gek bent als het voor de volle prijs koopt, bijvoorbeeld shampoo of wasmiddel, want het is altijd wel ergens in de promotie. Maar op versproducten geldt gemiddeld een ruimere marge dan op kruidenierswaren, daarom is vers zo belangrijk voor supermarkten. Er zit natuurlijk ook wel extra werk aan. Er mogen geen rotte druiven aan de tros zitten.”

Als het om fruit gaat, is het lastig om bananen met appels en peren te vergelijken. ,,Bananen bevatten niet veel vitamine C, maar wel veel voedingsvezel, kalium en zetmeel. Van de populaire fruitsoorten in Nederland is banaan de calorierijkste”, antwoordt een woordvoerder van het Voedingscentrum op de vraag hoe je de banaan kunt vervangen.

,,Banaan staat net als ander fruit in de Schijf van Vijf. Als je bananen te duur vindt, kun je elk ander fruit nemen dat goedkoper is. Bij fruit is het wel belangrijk dat je varieert tussen soorten, omdat er een groot verschil in voedingstoffen zit tussen verschillende soorten fruit.”

Voor specifieke gerechten die je echt met banaan maakt, is er natuurlijk geen alternatief.  ,,Bijvoorbeeld bananenbrood zonder banaan is geen bananenbrood”, aldus de woordvoerder. ,,Je kunt dan beter een recept zoeken met bijvoorbeeld appel dan in een bakrecept met bananen de banaan vervangen door appel.”

Bekijk hier onze video’s over Koken & Eten: