Zo maak je een goede Nederlandse gehaktbal volgens Rudolph van Veen

Als je het aan meesterkok en -patissier  Rudolph van Veen vraagt, is dit de leukste tijd van het jaar. Gezellig (samen) de keuken in en gerechten bereiden die voor extra gezelligheid zorgen. ,,Ik ben zelf dol op huiselijkheid en gezelligheid. Dat is ook het idee waarmee ik ben opgegroeid. Ik ben ook altijd heel benieuwd naar het eten en de tradities waarmee iemand groot is geworden.”

Om wat van zijn eigen herinneringen aan vroeger te delen, heeft Van Veen een aantal wintergerechten bedacht die hem aan zijn jeugd doen denken. ,,Ik wilde met deze Winterklassiekers zo dicht mogelijk bij mezelf blijven. Ik heb hele fijne en warme herinneringen aan de gerechten die bij ons thuis werden gemaakt. Dat was echt het hoogtepunt van de dag. Mijn moeder was niet per se heel goed in koken, maar gastvrij was ze altijd wel enorm.”

Om de koks thuis op weg te helpen, geeft Van Veen in zijn nieuwe programma op 24Kitchen handige tips zodat je zonder kleerscheuren het winterseizoen en de feestdagen doorkomt. In de eerste aflevering van Rudolph’s Winterklassiekers (dat elke dag om 18.00 uur te zien is op de kookzender) staat de gehaktbal centraal. ,,De gehaktbal is zo Nederlands. We hebben het ook regelmatig over de kwaliteit ervan: ‘Hoe is die van jouw moeder of jouw vader?’”

Een goede bal is zo gemaakt, zegt Van Veen. Maar je kunt ook eindeloos variëren. Je kunt er zelfs een gekookt ei in verstoppen. ,,Er zijn zoveel leuke dingen te bedenken. Mijn moeder maakte ze altijd met een Indonesisch tintje. Met een beetje sambal, gembersiroop en tomatenpuree voor dat zuurtje. En dan in combinatie met ketjap in de jus. Als je thuiskwam, kwamen de heerlijke geuren je al tegemoet.”

Maar je kunt ‘m ook gewoon rechttoe rechtaan maken. ,,De gehaktbal is zo eenvoudig, dat is juist zijn kracht. Ze zijn ook vergevingsgezind en hoeven niet perfect rond te zijn, dat maakt helemaal niet uit.”

Wil je gehaktballen met kerst serveren? Je maakt er echt ‘kerstballen’ van door bijvoorbeeld wild zwijn of paddenstoelen door het gehakt te mengen. ,,Het is niet een heel typisch kerstgerecht, maar wel heel typerend voor deze tijd.” Dat geldt ook voor rodekool, de groente die Van Veen bij de gehaktbal serveert. ,,En rodekool is een favoriet nu. En het is sowieso de meest gekochte groente in pot of uit de diepvries.”

Een appeltje door de rodekool doet wonderen, net als een lepel bosbessenjam. En dan kun je het geheel rustig een uurtje laten sudderen. ,,Daar hoef je helemaal niet bij te blijven staan. Mensen zien wachttijd nog weleens aan voor bereidingstijd. Maar als de rodekool op staat, kun je prima even wat anders gaan doen. Of ondertussen rustig aan de aardappel-cashewpuree beginnen.”

Ingrediënten
Gehaktballen:
1 ui
400 g half-om-half-gehakt
1 ei
2 el paneermeel
½ tl kerriepoeder
½ tl sambal
1 tl gembersiroop
1 el tomatenpuree
30 g roomboter
1 scheut olijfolie
1 scheutje ketjap manis

Rode kool met appels:
1 rode kool
1 appel
1 rode ui
1 tl speculaaskruiden
200 ml bessensap
1 sinaasappel
2 el bosbessenjam
1 el maizena

Aardappel-cashewpuree:
60 g cashewnoten
600 g kruimige aardappelen
150 ml volle melk
100 g roomboter
½ tl nootmuskaat
bladpeterselie om gerecht mee te garneren

Extra nodig: braadpan, pureestamper

Bereiding
Gehaktballen
- Snipper de ui. Meng in een kom het gehakt, ui, ei, paneermeel, kerriepoeder, sambal, gembersiroop, tomatenpuree en peper en zout. Vorm met natte handen ballen van het gehaktmengsel. Je kunt hiervoor ook een ijsknijper gebruiken.
- Smelt de boter in een braadpan en voeg een scheutje olijfolie toe. Leg de gehaktballen in de pan en bak ze rondom goudbruin. Blus af met een kopje water en een scheutje ketjap. Laat de gehaktballen met de deksel op de pan circa 25 minuten zachtjes garen.

Rode kool met appel
- Halveer de rode kool en verwijder de stronk. Snijd de kool fijn.
- Schil en snijd de appel in blokjes. Snipper de ui. Snijd met een dunschiller een stukje van de schil van de sinaasappel.
- Verhit een scheutje olie in een hapjespan. Bak de ui, rode kool, appel en de speculaaskruiden circa 3 minuten. Breng op smaak met peper en zout. Blus af met het bessensap en voeg de sinaasappelschil toe.
- Leg de deksel op de pan en stoof de rode kool in circa 25 minuten gaar. Breng op smaak met de bosbessenjam. Meng de maizena met een scheutje water tot een papje en voeg toe aan de rode kool. Roer goed door en laat nog even doorwarmen.

Aardappel-cashewpuree
- Rooster de cashewnoten in de oven of in een droge koekenpan goudbruin. Laat afkoelen en hak grof door.
- Schil de aardappelen, snijd in gelijke stukken en kook ze in water met een beetje zout in circa 10-15 minuten gaar. Giet de aardappelen af en stoom droog.
- Verwarm de melk in een steelpan en voeg de helft van de boter en een beetje nootmuskaat toe. Stamp de aardappelen met de melk met een pureestamper tot puree. Voeg de rest van de boter toe en meng de gehakte cashewnoten erdoor. Breng op smaak met versgemalen peper.

Rudolph van Veen is grote fan van het kerstfeest: bekijk hieronder de video's van andere gerechten voor de feestdagen: