Eindhoven: definitief de lucht in?

Op 20 november kwam een klein beetje Eindhoven bijeen om te luisteren en spreken over de omgevingsvisie. Een bijeenkomst met wethouder Yasin Torunoglu, gemeente-communicatieman Hans van Amersfoort en vijf op vier barkrukken gezeten ambtelijke tijgers, die een verbluffend jargon over het mondige publiek uitstortten. Een avond vol wijkgevoel, maatwerkoplossingen, gebiedsopgaven, groenstedelijke wensen, noodzakelijke schaalsprongen, deelambities, sturing op kwaliteit en meer schitterende termen die het in een sketch van van Kooten en De Bie uitstekend zouden doen.

Waar gaat het om? Wat zijn de feiten, wat komt er voor een mammoettanker op ons af en wie zit aan het roer? Een plan dat het aanzien van Eindhoven ingrijpend zal veranderen en dan vooral het centrum, waar maar achthonderd mensen schijnen te wonen. In de plannen is het Villapark 'gepromoveerd' tot centrum. Een unieke historische wijk, een van de weinige oude wijken van de stad wordt een transitiewijk vol grillig beton.

Vernachelen van mooie plekken in de stad daar zijn we in Eindhoven meesters in. Denk aan de villa in de Dommesltraat of Villa Ravensdonk aan de Wal, prachtige woningen omgeven door beton. Denk aan de recent leuk gerenoveerde NRE-gebouwen, inclusief mooie jazzclub en wielrennerscafé, nu omgeven door hoge gebouwen. Een mooi stukje Eindhoven deskundig aan het zicht onttrokken. De bevolking blijft oorverdovend stil, lijkt het zich amper voor te kunnen stellen... Dubai aan de Dommel, met Winy Maas aan het roer.

Wat is het plan en wat lost het op? Gaat deze ongekende hoogbouw - flats van 160 meter, tweemaal zo hoog als wat we nu al hebben in het centrum - de woonproblemen oplossen en voor een verbetering van het leefklimaat zorgen? In deze stad die qua luchtverontreiniging tot de meest vuile steden van Nederland behoort? Zouden die woningen, gebouwd volgens het peperdure stramien van extreme hoogbouw, nog betaalbaar zijn? En als ze vooral bedoeld zijn voor de bewoners met de dikke portefeuille, willen die daar wonen als ze hun auto een kilometer verderop kunnen ophalen? Zou een gemeente zonder geld in staat zijn het daarbij horende OV drastisch te verbeteren en kans zien onze binnenstad te vergroenen?

Eindhoven is financieel leeggezogen door het gedecentraliseerde zorgbeleid. Het geld moet dus vanuit Brainport komen, de bedrijven en vastgoedontwikkelaars. Zij hebben vast ambitieuze plannen. De vraag is of de gewone burger daarin nog voorkomt. Nog even en we hebben een binnenstad vol gigantische melkpakken, waar de tocht ons om de broekspijpen giert, we de parasols kunnen afschaffen (schaduw genoeg) en we er rustig een paar graadjes bij kunnen denken in de zomer met zoveel steen om ons heen.

Hoe met al deze ontwikkelingen om te gaan, is de vraag. Betekent dit nu dat Eindhovenaren de barricades op moeten en het stadhuis moeten bestormen, dat de gemeente moet worden uitgemaakt voor 'misdadigers' of 'volksverlakkers', zoals gebeurde bij de meeting in Igluu? Nee, dat is in mijn ogen niet de weg. Waar we alleen maar oog hebben voor onrecht en wantrouwen onder elke ontmoeting met de stad ligt, waar we louter protesteren en niet meer naar elkaar luisteren, verliezen we aan oplossingsmogelijkheden. Wij moeten er samen uitkomen. Geen scheldkanonnades maar goede vragen stellen, niet van alles roepen, maar feiten checken, doorvragen, onderzoek doen. Voordat we definitief de lucht in gaan.

Jan van Speijk zei in 1831 al: '...dan liever de lucht in'. We weten hoe dat afliep. Niet best.