Kunstmatige Intelligentie (AI) krijgt impuls uit het Groeifonds; laat het hbo samen met bedrijven zijn rol spelen
INGEZONDEN OPINIEEINDHOVEN - Het Nationaal Groeifonds maakte vorige week bekend een kwart van het budget van 4 miljard euro beschikbaar te stellen om onderzoek en innovatie in Nederland te versterken. Een deel van dat geld zal besteed worden aan de sleuteltechnologie Artificial Intelligence (kunstmatige intelligentie, AI).
Maar hoe intelligent is AI nu eigenlijk? En kan deze nieuwe technologie nu al ‘zomaar’ toegepast worden? Mijn antwoord op deze vraag is een volmondig nee. AI is namelijk nog lang niet ‘af’, we missen nog een aantal essentiële ingrediënten. Concentreer daarbij niet alleen op onderzoek aan universiteiten. Ook het hoger beroepsonderwijs (hbo) kan met het bedrijfsleven en partners een belangrijke bijdrage leveren.
Datagedreven beslissingen
De kurk waar AI vandaag op draait is rekenkracht en data, veel data. Zelflerende algoritmes zoals neurale netwerken worden gevoed met grote datasets en zijn in staat om hier patronen in te ontdekken. Op basis van deze technologie kunnen we datagedreven beslissingen programmeren. In feite berekenen deze algoritmes simpelweg correlaties, het verband tussen X en Y. Maar een AI die echt dingen begrijpt, dat wil zeggen, oorzaak-gevolg relaties legt en een mentaal model ontwikkelt hoe de wereld in elkaar zit, is nog ver weg.
Zo doen de huidige datagedreven vertaalalgoritmes hun werk zonder dat ze de inhoud van de tekst verstaan. Neem het voorbeeld van de zelfrijdende auto. Na duizenden uren training met extreem veel data heeft een neuraal netwerk geleerd om objecten op de weg te herkennen en de auto de opdracht te geven deze te ontwijken of ervoor te stoppen. Maar een zelfrijdende auto bedenkt niet: Hé, ik zie een bal de weg oprollen, laat ik alvast snelheid minderen want er zouden spelende kinderen achteraan kunnen komen. Wij mensen kunnen dat wel, met slechts 40 uur rijles.
AI discrimineert of markeert iemand onterecht als verdacht persoon; vaak heeft dit te maken met patronen die in de data verstopt zitten en waarmee het algoritme getraind wordt
Een ander element dat nog ontbreekt is ethiek. Het is in de praktijk onduidelijk hoe en of we AI kunnen koppelen aan menselijke waarden. Regelmatig verschijnen er berichten in de media dat AI discrimineert of iemand onterecht markeert als verdacht persoon. Vaak heeft dit te maken met patronen die al in de data verstopt zitten en waarmee het algoritme getraind wordt. Zo kwam Amazon een jaar geleden negatief in het nieuws vanwege hun vrouwonvriendelijk wervings- en selectiealgoritme. Het bleek dat dit algoritme vooral mannen aannam op vacatures voor softwareontwikkelaars. Een kijkje in de data liet zien dat deze ‘vooroordelen’ ook in het aannamebeleid van Amazon aanwezig waren.
Het laatste argument waarom AI nog niet volwassen is, is van heel praktische aard. AI is nog geen echte engineering discipline. De stappen om een AI-applicatie te maken hebben een hoog ‘trial-and-error-gehalte’ en zijn vaak niet gekoppeld aan een gedegen ontwikkelproces.
Onvoldoende handvatten
Een experimenteel karakter past bij AI. Echter, het bouwen van een indrukwekkende ‘demonstrator’ of een research prototype is niet hetzelfde als het maken van een slim product of dienst voor een grote groep eindgebruikers. Software professionals en managers van ICT-bedrijven hebben vandaag de dag onvoldoende handvatten om hier goed mee om te gaan. Hoe richt je het verzamelen en de opslag van data in? Wanneer zijn voorspellende modellen verouderd en moet je ze opnieuw trainen?
Ik zou er dan ook voor willen pleiten om niet alle AI-middelen uit het Nationaal Groeifonds in te zetten voor wetenschappelijke onderzoeksprojecten. Laat universiteiten werken aan de volgende generatie AI-modellen met causaliteit en andere fundamentele concepten. Maar we moeten juist nu ook investeren in een betere inbedding van AI in de maatschappij. Ten aanzien van zowel AI-engineering als ethiek valt veel te winnen. Fieldlabs en de hybride leeromgevingen, zoals het Fontys ICT Innovatielab op Strijp T, waarin het hbo nauw samenwerkt met het bedrijfsleven en overheidsorganisaties, zijn uitermate geschikt om hiermee te experimenteren en te onderzoeken wat er in de praktijk wel of niet werkt.
Gerard Schouten is lector AI & Big Data bij Fontys Hogeschool ICT in Eindhoven
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
De rentes gaan weer omhoog, wat betekent dat voor ons spaargeld?
De tijd van negatieve rentes lijkt voorbij. Wereldwijd moet weer betaald worden voor geleend geld. Wie profiteert daarvan en wie betaalt de rekening? Vier vragen over de stijgende rente. -
INGEZONDEN OPINIE
Mening | Goede werkgever wil zelf investeren in het opleiden van zijn medewerkers
EINDHOVEN - Toch mooi, dat het CNV wil inzetten op opleidingen voor alle medewerkers én dat ze willen dat het kabinet hier geld voor vrijmaakt (ED 18-5). Maar het werkt niet meer of maar deels. -
INGEZONDEN OPINIE
Mening | Uithuisplaatsingen in toeslagenaffaire; verbetering jeugdzorg kan niet met snelle investeringen
MIDDELBEERS - Het probleem bij de toeslagenaffaire is er een van procedures bij het Rijk, waarbij problemen met de jeugdzorg, soms met uithuisplaatsing van kinderen, een naar gevolg zijn. -
LEZERS REAGEREN
Lezers reageren | Penalty in laatste minuut van cruciale wedstrijd tegen Feyenoord voor veel PSV fans onverteerbaar
EINDHOVEN - Voor veel PSV supporters is de ontknoping van de competitie onverteerbaar. Lezers over de strafschop in de laatste seconden van de wedstrijd tegen Feyenoord, waardoor deze eindigde in gelijkspel. -
PREMIUMColumn
Bezuinigen? Gooi gewoon een en ander bij gemeentes (of huisartsen) over de schutting
Het zal even omschakelen zijn voor de provincie. Een beetje zoals onze achtjarige op de oranjemarkt tijdens koningsdag onze complete buurt enthousiast ontdeed van zolderrommeltjes, om aan het eind van de dag beteuterd naar de bodem van zijn spaarpot te staren en te concluderen dat al z’n geld schier op was.
-
De zin en onzin van een digitaal notitieblok
Ze duiken steeds vaker op, digitale notitieblokken: tablets puur om aantekeningen op te maken. Waarom kan dit handiger zijn dan pen en papier? -
PREMIUMColumn
Vallende bloesem in de zon, had ik op dit moment meer nodig?
Vrijdagavond ging ik wat drinken bij twee heel goede vrienden in hun achtertuin. Het was er de avond voor: aangenaam, net niet te koud. Precies wat lenteavonden zo fijn maakt. Het was leuk elkaar weer te zien, want we hadden veel bij te kletsen. -
VRAAG & ANTWOORD
‘Mag je autorijden met een koptelefoon op?’
‘Ik zie steeds meer mensen met een koptelefoon op achter het stuur van hun auto zitten’, schrijft lezer Hendrik de Groot in de wekelijkse vraag & antwoord-rubriek van onze autoredactie. ‘Ik heb het idee dat deze mensen de geluiden van buitenaf missen en daardoor niet goed kunnen reageren bij noodsituaties. Is dit niet verboden?’