Mening | Eindhoven Airport hangt rechtszaak boven hoofd; rechter toetst klimaatbeleid aan akkoord Parijs

Milieudefensie heeft 29 grote bedrijven opgeroepen aan te tonen een klimaatbeleid te voeren dat in lijn is met het klimaatakkoord van Parijs. Een van deze bedrijven is Schiphol met als filiaal onze regionale ‘trots’ Eindhoven Airport. We hebben de oproep niet vrijblijvend gedaan door te stellen dat uiteindelijk een rechtszaak tot de mogelijkheden behoort. Liever zien we dat het niet zo ver hoeft te komen als met Shell, waartegen we een rechtszaak hebben gewonnen.

Blijkbaar worden bedrijven zenuwachtig. Voorzitter Thijssen van VNO-NCW vindt dat rechters niet op de stoel van de politiek mogen gaan zitten (ED 15-2). Zij vindt dat er veel onduidelijkheid in de Nederlandse wetgeving is. Hierdoor zou de neiging groot zijn om naar de rechter te stappen, wat bedrijven afschrikt om in Nederland investeringen te doen.

Dit zijn kromme redeneringen. Rechters gaan nooit op de stoel van de politiek zitten. De politiek heeft wetten gemaakt en universele grondrechten. Eenieder, ook een regering of een bedrijf, moet zich daar aan houden. Dat is waar de rechter een uitspraak over doet. Wereldwijd worden ongeveer 2.000 klimaatrechtszaken gevoerd. De juridische basis hieronder is de universele norm dat opwarming van de aarde met meer dan 1,5 graad Celsius een existentieel gevaar is voor de mensheid. Deze norm werd vastgelegd in het Klimaatakkoord van Parijs uit 2015. Een schending hiervan is een schending van de universeel geldende mensenrechten. De Nederlandse wetgeving is (nog) niet in overeenstemming hiermee. Daarin heeft Thijssen wel gelijk.

Op de tweede plaats is het vreemd dat bedrijven door uitspraken van de rechter afgeschrikt zouden worden om investeringen te doen. Uitspraken van rechters zijn aansporingen om het goede te doen en het slechte te laten. Je mag toch aannemen dat dat ook voor bedrijven geldt. Het zou Thijssen sieren als ze dat zou uitdragen. Dat ze bedrijven zou stimuleren om een klimaatbeleid te hebben dat de grondrechten respecteert. Maar nu spoort VNO-NCW eerder aan om, sterk aangezet, onze democratische rechtsstaat te ondermijnen.

Wij zijn bijzonder benieuwd hoe Eindhoven Airport en haar moederbedrijf Schiphol op onze brief gaan reageren. Laten ze zich leiden door korte termijn economische belangen à la VNO-NCW of door rechtspraak over universele mensenrechten?

Bernard Gerard, Milieudefensie Eindhoven en Jeanne Adriaans, Klimaatcoalitie De Kempen