Mening | Raad Nuenen, neem de regie in woningbouw en ontwikkel Kloostertuin met Vrije Volkshuisvesting

Bij de Nuenense verkiezingen speelden twee prominente zaken: het oplossen van de woningnood en de bebouwing van de Kloostertuin. Tijdens verkiezingsdebatten bleek een ruime meerderheid de woningnood onder jongeren en senioren te willen oplossen in de Kloostertuin. Deze thema’s stonden ook bij eerdere verkiezingen al op de politieke agenda. De zwarte piet voor de traagheid werd vooral bij de partijen in de raad gelegd. 

Recente ervaringen op het woondossier laten echter een ander beeld zien. Het bestuur probeert de raad buiten spel te zetten. Denk aan het mislukte CPO woonproject in de Emmastraat, aan de afwijzing van een samenwerking met Vrije Volkshuisvesting én het plots haast maken met de Kloostertuin zonder dat de gemeenteraad de gewenste doelen en procesverloop konden bepalen. Hoe kan de raad voorkomen dat ze voor voldongen feiten wordt geplaatst? Hoe kan de nieuwe gemeenteraad weer grip krijgen op de gemeente? Welke lessen zijn te trekken uit recente woondossiers?

Eind 2019 besloot de gemeenteraad dat er seniorenwoningen in de Emmastraat moesten komen met betrokkenheid van de toekomstige bewoners. Er kwam een bewonersgroep die steun kreeg van de ambtenaren. Eind 2020 werd die samenwerking gestopt. Het college besloot tot een aanbesteding. Daar mocht het CPO-project wel aan meedoen, maar uiteindelijk won een commerciële projectontwikkelaar. De raad protesteerde maar het bestuur beriep zich op overmacht; het ‘Didamarrest’. Alleen dát kwam pas eind 2021. 

Het arrest ging over marktwerking bij verkoop of erfpacht van grond. Sindsdien moeten gemeenten zorgen voor gelijke kansen voor geïnteresseerde partijen. Uiteraard kan de gemeente het proces wel zó inrichten dat het leidt tot de oplossing die de gemeente het best past. In de Emmastraat bleken de selectie-eisen niet afgestemd op de beleidsdoelen en kon de raad het keuzeproces niet controleren. Het gevolg: de raad stond met lege handen.

In juni 2021 vroeg Vrije Volkshuisvesting de gemeente om samen de woningnood aan te pakken, met name onder jongeren en senioren met lagere middeninkomens. Omdat woningcorporaties noch de markt dit probleem kunnen oplossen, ontwikkelde Vrije Volkshuisvesting hiervoor een nieuwe weg. Toen zij in oktober nog geen antwoord had, nam de raad een motie aan om het ‘wij-zij’ denken te doorbreken. In februari dit jaar wees het bestuur de samenwerking af. Er zou sprake zijn van ongeoorloofde staatssteun. Het bestuur bood de raad ook geen alternatief om de woningnood op te lossen. Het debat om daarvoor een nieuwe weg in te slaan is niet gevoerd. De raad komt hierdoor op dit dossier met lege handen te staan.

De laatste ervaring betreft de Kloostertuin. In verkiezingstijd laat het college plots in het Eindhovens Dagblad weten zelf aan een plan te werken. Terwijl de raad de gewenste beleidsdoelen en het te volgen proces nog niet heeft vastgesteld, blijkt er al een architect gekozen, is het woningtal (80) bepaald en de participatie in gang gezet. Zo dreigt er over een tijdje een tweede Emmastraat.

Het bestuur lijkt de raad in deze dossiers voor voldongen feiten te willen stellen. Door deze besluiten juist in verkiezingstijd te nemen, lijkt ze ook de nieuwe raad bij voorbaat vleugellam te willen maken.

Daarom roept Vrije Volkshuisvesting de nieuwe raadsleden op de teugels weer in handen te nemen. Wij vragen jullie je aan de belofte te houden die je hebt gedaan aan de 250 woningzoekenden die zich bij Vrije Volkshuisvesting hebben ingeschreven: neem Vrije Volkshuisvesting als partner, regel grond in erfpacht, maak goedkope financiering mogelijk, een snelle procedure en voer een actief beleid voor voldoende locaties. Maar bovenal vragen we jullie, leg vast dat bij de start van ieder woningbouwproject de raad de doelen en de stappen vooraf vaststelt zodat transparante controle mogelijk wordt.

Pieter Huijbregts uit Nuenen is secretaris van Vrije Volkshuisvesting