Mestfabrieken zijn een zegen, mits aan strenge voorwaarden wordt voldaan

Alleen het woord al roept heftige reacties en intens debat op: mestfabriek. Maar toch... wie voorbij de emoties durft te kijken, moet constateren dat mestfabrieken heel belangrijk zijn: voor hergebruik van grondstoffen, groene energie, minder kunstmest, een koolstofrijke bodem, gezond voedsel, fijn groen en export.

Natuurlijk moeten alle technieken ingezet worden om geuroverlast tot een absoluut minimum te beperken. De locatiekeuze moet het resultaat zijn van een heel zorgvuldig selectieproces, juist vanwege dat grote maatschappelijke belang.

Daarom vind ik het zo jammer dat BMF-directeur Femke Dingemans net doet of andere partijen, waaronder boeren, hier geen oog voor hebben (ED Opinie 19 november). Ze roept zo onnodig op tot polarisatie, terwijl het gesprek moet gaan over verduurzamen van landbouw en hergebruik van grondstoffen. Dat is een verantwoordelijkheid van alle betrokken partijen.

Mest is nodig voor gewassengroei en bodemonderhoud. Mest vormt de schakel die de plantaardige en dierlijke sectoren met elkaar verbindt in de kringloop van voedingsstoffen en koolstof. Simpel gezegd: geen mest, geen voedsel.

Geen enkel proces is 100 procent effectief; altijd is er verlies. Uit de zoninstraling kunnen zonnecellen bijvoorbeeld slechts 10 tot 25 procent van de energie opvangen en omzetten in elektriciteit. Ook bij het bemesten van gewassen treedt verlies op.

Een boer die zijn land bemest doet er alles aan om die verliezen zo klein mogelijk te maken: dat is beter voor bodem, gewas... en omgeving. Bewerking maakt mest beter geschikt voor bemesting. Minder verlies betekent meer voedingstoffen in gewassen en minder in de sloot.

Appeltje eitje, zou je zeggen, open armen: kom maar op met die mestfabrieken. De praktijk is weerbarstiger, met emoties en het NIMBY-effect: 'Oké, maar niet in mijn achtertuin'. Aan dat gevoel appelleert BMF. Eerlijk gezegd begrijp ik dat wel een beetje.

De provincie Brabant heeft niet voor niets bepaald dat mestverwerking alleen nog binnen in een afgesloten gebouw met onderdruk mag plaatsvinden: een fabriek moet pot- en potdicht zijn. Geen geurtje mag ontsnappen.

Alle nieuwe mestverwerkers moeten aan deze nieuwe regels voldoen. Om de locatiekeuze voor mestfabrieken op een zorgvuldige manier te doen hebben gemeenten en provincie samen een planMER-traject vastgesteld. In deze procedure worden verschillende criteria voor mogelijke locaties gewogen.

BMF stelt: als zo'n mestfabriek er dan toch moet komen, dan maar op een afgelegen industrieterrein. Waar het om gaat is het inrichten van de totale keten. Die begint met het scheiden of ontwateren van mest zo dicht mogelijk bij de bron: op de boerderij of in het buitengebied. Er zijn ook verwerkingsprocessen die prima op industrieterreinen kunnen plaatsvinden. Denk dan aan combinaties met gebruik van restwarmte, grondstoffen of energieopwekking.

De afstand tot woningen is een zwaarwegend criterium. Een klankbordgroep bespreekt het verloop van dit planMER-traject en het keuzeproces. In een divers en representatief gezelschap delen belanghebbenden hun zienswijze met gemeenten en provincie; ook BMF. Omwonenden zijn er vooral bij gebaat als BMF constructief meedenkt om ervoor te zorgen dat dit proces tot solide regionale afspraken leidt, waarin de belangen van alle partijen vastgelegd zijn. Polarisatie voor de bühne, hoe verleidelijk ook, is niet productief. Het verwerken van mest helpt bij het verduurzamen van onze voedsel- en gewasproductie. Als aan de strenge voorwaarden wordt voldaan zijn mestfabrieken een zegen.