Minister van ruimte moet niet alleen geld voor huizen vrijmaken maar ook gemeentes helpen bouwen
INGEZONDEN OPINIEEINDHOVEN - Er was veel debat in de afgelopen verkiezingscampagne in het bijzonder rond de aanpak van de woningnood. Er komt een minister van wonen, ruimte of leefomgeving en de verwachting is dat die het wel ‘even’ op gaat lossen.
Maar dat gaat alleen lukken wanneer de minister een realistische op uitvoering gerichte opdracht krijgt. En dit kan doen in coproductie met en niet aanwijzend naar lagere overheden. Ons advies: stroomlijnen, de regio in, en investeren in uitvoeringskracht en vakmanschap.
De bottleneck bij het ruimtelijk debat gaat niet om een tekort aan plannen. Wat belangrijk is, is de stroomlijning van de plannen en geldstromen. Rijksadviseur voor de fysieke leefomgeving Wouter Veldhuis zei onlangs op de vraag wat zijn advies zou zijn voor de minister: “geen idee, want dan hebben we eerst richting nodig. Waar willen we heen? Dan pas kun je gericht aan de slag.”
Beschikbare middelen geen bottleneck
Hij gaat voorbij aan het feit dat we een Nationale Omgevingsvisie (NOVI) hebben. De NOVI staat vol voornemens voor een duurzamer Nederland waar niemand het mee oneens is, maar is verder niet concreet. De minister moet hiermee aan de slag.
Ook beschikbare middelen lijken geen bottleneck. Daarin is wel nodig dat er meer focus moet liggen op het stroomlijnen van de geldstromen. En het doorbreken van schotten tussen de verschillende potjes die beschikbaar zijn voor de ruimtelijke inrichting.
Zo is het beschikbare budget voor infrastructuur maar zeer beperkt inzetbaar voor verstedelijking. Belangen botsen nogal eens, bijvoorbeeld tussen bedrijvigheid en woningbouw, waarbij het inzetten op het bouwen van woningen op bedrijventerreinen, bedrijvigheid en dus werkgelegenheid de stad uit drukt.
Zonder versterking van de uitvoeringskracht van de gemeenten komt er weinig terecht van de bouw van nieuwe woningen, en al helemaal niet in samenhang met andere ruimtelijke opgaven
Illustratief is het debat over de toekomst van de zware industrie op bedrijventerrein De Hurk in Eindhoven, het belang van de 15.000 banen in dit gebied en het mogelijk ruimte bieden voor woningbouw op en rond dit terrein. Zorgen woningen er juist niet voor dat bedrijven gaan afzien van investeringen en banen verloren gaan? Zo heeft iedere sector zijn eigen potje, en zijn er onvoldoende prikkels om te streven
Dat was bij het veel geroemde Ruimte voor de Rivier traject bijvoorbeeld wel zo: daar werd sectoraal geld ingezet voor het koppelen van twee doelstellingen - verhoging van de waterveiligheid én de ruimtelijke kwaliteit. Dit zorgde voor integrale plannen. De noodzaak te investeren in waterveiligheid zorgde voor urgentie en geld. De integrale benadering lokte creativiteit uit en resulteerde in plannen van hoge kwaliteit op tijd én ruim binnen het budget.
Gemeenten hangen in de touwen
Zonder versterking van de uitvoeringskracht van de gemeenten komt er weinig terecht van de bouw van nieuwe woningen, en al helemaal niet in samenhang met andere ruimtelijke opgaven. Het werk wordt lokaal gedaan, en dat staat onder grote druk. Gemeenten hangen in de touwen als gevolg van de tekorten op WMO en Jeugdzorg en de bijbehorende bezuinigingen. Zo lang dat niet verandert, lijkt ieder pleidooi voor bouwen bij voorbaat zinloos. Tenzij het Rijk naast de bouwambities ook ambtenaren levert om dat te fixen.
Er moet meer financiële ruimte komen en niet een zak geld voor plannen die rechtstreeks naar woningbouwtrajecten stroomt. De structurele capaciteit van het ambtenaren-apparaat schiet tekort. Investeren in ambtelijke uitvoeringskracht en vakmanschap is niet sexy, maar wel broodnodig.
Het succes van de minister ligt in handen van de decentrale overheden. Stop met het uit ongeduld voortkomende dreigen met aanwijzen. Het versterken van gemeenten in stroomlijnen, uitvoeringskracht en samenwerking is de belangrijkste opdracht voor de nieuwe minister. Het nieuwe kabinet kan zo voortvarend aan de slag met de duurzame verbouwing en versterking van ons land.
Jeroen Niemans is adviseur bij Hiemstra en De Vries en Cees-Jan Pen lector De Ondernemende Regio van Fontys Hogescholen in Eindhoven.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Je hebt cola en cola, maar wat is het belangrijkst?
Dit is de tijd van goede voornemens. Het is drukker in de sportschool, er wordt minder gedronken (Dry January), gezonder gegeten, korter gedoucht. En ’t Wasven in Eindhoven is deze week overgestapt van Coca-Cola op biologische cola, zo is te lezen op de website: -
PREMIUMKoken & Eten
Zo houd je je messen het handigst scherp (met bonustip voor je kartelmes)
Met twee, hooguit drie goede koksmessen kun je een heel kokend leven voort. Maar dan moet je ze wel goed verzorgen. Hoe doe je dat? -
INGEZONDEN OPINIE
Mening | Alleen meer handjes voor energietransitie niet genoeg; samenwerking techniek en theorie moet beter
EINDHOVEN - Er is een tekort aan technici om de energietransitie te versnellen. Toch is dit slechts één deel van het verhaal. Ook het gebrek aan samenwerking tussen technici met een theoretische en praktische achtergrond zet een rem op de transitie. -
Mijn bevalling
Doete is verloskundige en heeft een ‘droombevalling’: ‘Ik voelde dat ik al op 9 centimeter zat’
Bevallen: vrouwen doen het al eeuwen en raken er nooit over uitgepraat. Bevallingen zijn prachtig, loodzwaar en veranderen je leven. In deze serie bevallingsverhalen creëren ouders openheid door het eerlijke verhaal van hun bevalling te delen. Verloskundige Doete Reitsma (33) wist zeker dat ze in het ziekenhuis wilde bevallen, tot ze zwanger werd. -
PREMIUM
ChatGPT kan niet alles weten, maar binnen de opdracht schrijven gaat best goed. Helaas!
Can you write a column in Dutch about a weekend in Zeeland in the rain at a Roompot resort? Dat vroeg ik aan ChatGPT, toen ik mijn column over mijn weekendje Kamperland in Zeeland wilde gaan schrijven. Dit rolde uit de tekstrobot:
-
PREMIUMColumn
Ik mag wel vaker wat serieuzere onderwerpen aansnijden
Om de zoveel tijd kom ik hem in de stad wel ergens tegen, op straat of in een winkel. We gaan terug tot de bibliotheekacademie, waar we indertijd leerden gevallen boeken op te rapen en op alfabet rechtop op in de kast te zetten. -
-
-
PREMIUMColumn
‘Is dat nou nodig, dat u het dienblad tegen het dure behang smijt?’
,,Goeiemorgen president Poetin. Hier ben ik met uw ontbijtje op bed. Ik zal de gordijnen even opentrekken. Mag ik informeren of u de nachtrust goed tot u genomen heeft? Oh, ik zie het al. Wat een wallen onder de ogen. Maar ja, ik begrijp het, gezien de omstandigheden. Het zijn barre tijden. -
3
Dit is nu de meest verkochte autokleur ter wereld
Chemieconcern BASF heeft uitgezocht wat wereldwijd de populairste exterieurkleuren van nieuwe auto’s zijn. De verrassing is dat er steeds meer bijzondere kleuren bijkomen, zoals bijvoorbeeld ‘violet’. Bij de top 3 is het al jaren stuivertje wisselen tussen zwart, wit en grijs.