Turfstekers, tuinders, vee- en tabaksboeren gaven niks om natuur in de Deurnese Peel

Afgraving van het veen moest gepaard gaan met ontginning van de onderliggende grond. Gebeurde dat niet, dan bleef er “eene afzigtelijke ontgronde streek lands” achter zoals Paulus de la Court al aan het begin van de negentiende eeuw schreef. Van de Griendt en zijn aandeelhouders wilden een zo groot mogelijk stuk van de Deurnese Peel kopen “zoo voor verveening als voor ontginning”. Na de turfstekers kwamen de tuinders, de veeboeren en de tabaksboeren. Niks geen natuur, integendeel.

Nog in 1913 besloot het provinciaal bestuur in Den Bosch een verordening uit te vaardigen die voorschreef hoe in de Peel de bovenlaag van het veen bewaard moest blijven om de onderliggende zandbodem mee te bemesten. Na het veen kwamen immers de aardappels.

Dat prachtige natuurgebied, waar Vink het over heeft, werd derhalve niet achtergelaten door de verveners, maar is het resultaat van de inspanningen van natuurliefhebbers en organisaties als de Heidemij en Staatsbosbeheer die een klein gedeelte van de Peel uit handen van de ontginners wisten te houden.

Verveners gaven nou eenmaal niks om natuur. De kale vlakte die de laatste vervener aan het Deurnes kanaal achterliet werd door een ooggetuige omschreven als “een somber landschap, waar een machine doende was om met ijzeren bak het veen uit te graven”. Verderop, in de Groote Peel, constateert hij dat bij de laatste Peelbrand een groot deel van de jonge berken is verbrand en daar is ie blij mee omdat daardoor “de oude, wijde vlakte” weer zichtbaar wordt. “De Peel moet ruim zijn, stil en verlaten”, aldus het artikel.

Het stukje verscheen in de zomer van 1975 in het weekblad Traverse en was ondertekend door Peter Vink.

En nu wil zijn zoon binnenkort naar Den Haag met een petitie over de veronderstelde wandaden van Staatsbosbeheer. ’t Kan verkeren. De petitie is overigens nog niet door één procent van de bevolking van de Peelgemeentes ondertekend. De minister zal onder de indruk zijn.