Zonder basisschool zijn relaties in een dorp als Oostelbeers anders

Er zijn grote verschillen tussen een dorpsschool zoals in Oostelbeers en een integraal kindcentrum (IKC), dat men wil bouwen op sportpark De Klep, gelegen tussen de kernen Oostelbeers en Middelbeers. Een dorpsschool is meer gericht op de gemeenschap en wordt ook door de gemeenschap aangestuurd. Terwijl bij een IKC het bestuurlijk management en de dienstverlening aan individuele ouders en kinderen voorop staan. Een kleine school doet een groter appel op de betrokkenheid van ouders, kinderen en leerkrachten, terwijl een IKC meer gericht is op een moderne 24 uurs economie.

Wanneer de school verdwijnt uit een dorp veranderen relaties in het dorp. De afhankelijkheid van en de betrokkenheid met elkaar wordt minder. Er wordt minder samen naar school gelopen of gefietst en meer individueel met de auto naar school gereden. Uit de literatuur blijkt dat de aard en kwaliteit van het onderwijs mede afhankelijk is van de sociale vorming, betrokkenheid en warmte die er van leerkrachten, ouders en de gemeenschap uit gaat.

Een op de vier leerlingen heeft moeite met de basale vaardigheden op het gebied van lezen, schrijven of rekenen. Op een kleine school groeit een kind op met verschillen in leeftijd en vaardigheden, je kent elkaar, je bent meer op elkaar aangewezen en je helpt elkaar. Ieder kind heeft zo zijn talenten en eigenaardigheden en in de kleinschalige context wordt er ook een groter beroep op elkaar gedaan om talenten in te zetten voor het geheel. Op deze manier wordt er een basis gelegd van samen leren, samenwerken, samenleven.

Op grotere scholen kan de nadruk meer gelegd worden op de persoonlijke cognitieve ontwikkeling en wordt er waarschijnlijk sneller gebruik gemaakt van specialismen, diagnostiek en leerondersteuning. Een grote school is beter en gemakkelijker te managen, biedt meer promotie en beloningsmogelijkheden voor het niet onderwijs gebonden personeel. Er ontwikkelt zich een laag van specialismen en adviseurs wat ten koste kan gaan van het primaire proces (vertrouwensrelatie juf/meester - leerlingen).

Een IKC heeft als voordeel dat ouders van ‘s ochtends vroeg tot ‘s avonds hun kind begeleid weten. Een IKC heeft een breder assortiment aan moderne spel en bewegingsmogelijkheden maar doet misschien een minder groot appel op de creativiteit en zelf- of samenredzaamheid van kinderen, ouders en leerkrachten.

Naast de investering in gebouwen en accommodaties waarvoor de gemeente en dus de belastingbetaler aan zet is (10% OZB) vraagt een IKC ook veel investering van de scholenkoepel voor ontwerp, advies en inventaris, wat ten koste gaat van de middelen voor het primaire proces.

De moraal van het verhaal: de keuze van een bepaald schooltype hangt samen met hoe met name ouders willen dat hun kinderen opgroeien in relatie tot hun omgeving, en welke rol ze daar, naast de leerkrachten, zelf in willen spelen. Daarom des te belangrijker een open enquête te houden voor welk schooltype de Oostelbeerse ouders kiezen.

Raf Daenen en Frans van Hoof zijn inwoners van De Beerzen