Achter gevels van oude schoolgebouwen gloort een nieuwe wereld

Er stonden ruim honderd jaar geleden twee scholen aan de zuidkant van Oss, aan de weg naar de hei. De Sint Jozefschool voor meisjes van de Zusters van Liefde en de Sint Antoniusschool voor jongens, van de paters Karmelieten. Ze stonden in Oss bekend als de ‘heischolen’. Beide gebouwd in 1913 en ingewijd en in gebruik genomen in mei 1914. De voormalige Sint Jozefschool werd een opleidingscentrum van Organon, vanaf volgend jaar ook het bezoekerscentrum. De Antoniusschool, werd Zuiderschool (tot 1988) en werd als Zuidergebouw vervolgens een soort wijkgebouw. De laatste jaren takelde het pand af onder verschillende eigenaren.

_{Tekst gaat verder onder de foto}

Nu heeft Patrimonium van Ton Kemkens, dat zich ontfermt over ‘authentiek vastgoed’, het gebouw verworven en gloort er een mooie toekomst. Hoofdvorm en voorgevel worden in oude luister hersteld, inclusief trapgevel en dakkapellen, en de ‘groen oase’ aan de achterzijde blijft behouden. In de voormalige school komen achttien appartementen.

Niet alle historische of karakteristiek gebouwen laten zich gemakkelijk transformeren naar een nieuwe bestemming. Boerderijen, kerken en industrieel erfgoed zijn wat dat betreft zorgenkinderen, voor schoolgebouwen lijkt gemakkelijker een nieuwe invulling te realiseren. Achter de mooi gerestaureerde gevel van de vroegere ‘Ambachts- en teekenschool’ uit 1909 in de Monsterstraat kwamen appartementen. Van de voormalige openbare school aan de Eikenboomaard (van 1959-1997 muziekschool) werd weliswaar alleen de karakteristieke gevel uit 1883 bewaard, maar daarmee bleef tenminste het historisch aanzien behouden op die plek waar sedertdien de horeca heerst. Het oude, inmiddels verloederde gebouw uit 1948 van de St. Jan Mavo aan de Koornstraat, wacht nog op nieuwe bewoners. Maar die toekomst is niet zonder perspectief.

_{Tekst gaat verder onder de foto}

Dat in Oss een restauratievirus rondwaart, blijkt ook uit een onlangs verschenen boek waarin negentien gewetensvol verbouwde en herbestemde panden met mooie foto’s als ‘Nieuwe waarde’ gepresenteerd worden. Er kwam een symposium over dit onderwerp, een tentoonstelling in het stadsarchief, een wandelroute en in deze krant verscheen in september een prijsvraag waarin lezers het mooiste herbestemde pand van Oss konden aanwijzen. Die wedstrijd werd glansrijk gewonnen door het op prachtige wijze tot kantoor van bouwbedrijf Berghege getransformeerde fraterhuis uit 1883 in de Begijnenstraat.

_{Tekst gaat verder onder de foto}

Het oudste voorbeeld van herbestemming in Oss is vermoedelijk de nogal rigoureuze verbouwing van de Graafse Poort tot Hooghuis in het vierde kwart van de achttiende eeuw. De toren en het trapgeveltje sneuvelden, ook enkele aanbouwen terwijl uiteindelijk zelfs de doorgang werd dichtgemetseld. Er ontstond een robuust woonhuis dat de oostelijke in- en uitgang van de stad blokkeerde. De stadspoort werd een ‘hoog huis’ dat op zijn beurt in 1925 werd gesloopt, met nog slechts de straatnaam als herinnering.

Voor de Antoniusschool hoeft het nu zo ver niet te komen.