De Reekse delegatie o.l.v. pastoor Xavier Smits op het Binnenhof waar een rekest tegen de samenvoeging met Schaijk werd ingediend. © John van Zuijlen

‘Reek is niet Schaijkgezind’, vond pastoor Smits, maar na 20 jaar burenruzie werd samenvoeging in een pennenstreek bezegeld

Stille GetuigenSCHAIJK/REEK - Steeds meer mensen worden honderd jaar. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek zijn er inmiddels meer dan tweeduizend honderdplussers in Nederland. Eén van hen is Sjaak van Tilburg uit Reek die op Hemelvaart deze mijlpaal bereikte. Dat kwam natuurlijk in de krant en het werd groots gevierd. Sjaak woont in Reek maar kwam oorspronkelijk uit Schaijk. Tegenwoordig geen punt, maar ooit was dat wel anders.

John van Zuijlen 30-05-22, 16:58 Bron: BD

Schaijk en Reek waren eeuwenlang goede buren. Maar toen er in 1920 en in 1924 en nogmaals in 1936 plannen van Gedeputeerde Staten op tafel kwamen om de beide gemeenten samen te voegen, laaiden de emoties hoog op. Als dat gebeurt, zei de strijdbare pastoor Xavier Smits ‘gaat Reek ten onder’.

Nauwelijks huwelijken tussen inwoners van Schaijk en Reek

Dat maakte de pastoor in 1936 ook duidelijk in Den Haag waar hij met de dorpsgenoten Van Oirsouw, De Bruin en Van der Burgt een rekest bij de kroon indiende dat het resultaat was van een geslaagde handtekeningenactie in het dorp. Kleine geschillen uit het verleden werden uitvergroot tot enorme conflicten. Volgens de pastoor was het tekenend in de laatste honderd jaar er nauwelijks huwelijken gesloten waren tussen inwoners van Schaijk en Reek. De beide dorpen hoorden niet bij elkaar, luidde de boodschap. Reek wilde met zijn circa duizend inwoners eventueel samengaan met Herpen, of met Velp en Keent maar zeker niet met Schaijk. ‘Reek is niet Schaijkgezind’, betoogde pastoor Smits.

De geleerde, strijdbare pastoor Xavier Smits(1876-1937) van Reek. Fel tegenstander van een samenvoeging van Reek met Schaijk. © John van Zuijlen

_{Lees verder onder de foto: De burenruzie duurde van 1920 tot 1942, de laatste zeven jaar op z’n hevigst}

Samenvoeging in 1942 met één pennenstreek bezegeld

De burenruzie duurde van 1920 tot 1942, de laatste zeven jaar op z’n hevigst. Intussen werd op 26 mei 1922 in Schaijk Sjaak van Tilburg geboren: officieel Jacobus Johannes. Hij was het tweede kind, de oudste zoon, van kleermaker Gerardus van Tilburg (1890) en Wilhelmina van Eijndhoven (1895), uit Oost en West Middelbeers maar woonachtig in Schaijk. Zij kregen twaalf kinderen, allen geboren in Schaijk, de laatste, een dochter in 1939. Sjaak was 14 jaar toen in 1936 de burenruzie tussen Reek en Schaijk uitbrak en 20 jaar toen de samenvoeging in 1942 met één pennenstreek vanuit het Ministerie van Binnenlandse zaken werd bezegeld.

_{Lees verder onder de foto: Eén grote gemoedelijke en katholieke plattelandsgemeente’.}

Huisarts dokter Kanters uit Grave , sinds 1910 met een automobiel, was ook huisarts voor Reek. © Reek Van Boerendorp naar Burgerdorp

In dagelijks leven allerlei vormen van samenwerking

Het is de vraag of Sjaak van Tilburg erg door het gedoe van de beide dorpen geraakt is. In het dagelijks leven waren er allerlei vormen van samenwerking en contact. Huisarts Langendijk uit Schaijk hield drie middagen spreekuur in Reek waar ook dokter Kanters uit Grave al vanaf 1910 in zijn automobiel kwam voorrijden. En volgens steenfabrikant Zegers die als inwoner van Reek zitting mocht nemen in een Schaijkse ‘Commissie van Ingezetenen’, waren de arbeidsverhoudingen op zijn fabriek in Schaijk het beste voorbeeld van de goede verstandhouding tussen Reekse en Schaijkse arbeiders. Al 40 jaar zelfs. ‘Een combinatie kan de band alleen nog maar verstevigen’. Hij voorzag in de beoogde fusiegemeente ‘één grote gemoedelijke en katholieke plattelandsgemeente’.

Onverwacht namen GS in januari 1938 het herindelingsvoorstel terug. Reek, inmiddels wel voorzien van elektriciteit (1929) maar nog niet van waterleiding, ging de moderne tijd na de oorlog toch tegemoet met Schaijk. Uiteindelijk in goede harmonie.