Zijn millennials echt verwend? Drie vooroordelen op een rij

Generatie Y en ZZe zijn met ruim vier miljoen, kunnen niet zonder internet en hebben continu keuzestress: de millennials - die je ook tegenkomt bij generatie Z. De kritiek over deze groep is niet van de lucht? Máár is die ook terecht? Drie vooroordelen op een rijtje.

Natasja de Groot & Gea Bruinsma 12-07-17, 07:00 Laatste update: 11:07

Google het woord millennials en er komt geen eind aan de lijst vooroordelen over deze grote groep jongens en meisjes. Dít is misschien wel het meest genoemde: ze zijn over het paard getild.

Frits Spangenberg is babyboomer, oprichter van onderzoeksbureau Motivaction én auteur van verschillende boeken over millennials – de groep die valt onder zowel generatie Y als Z. Hij vat het als volgt samen: ,,Ze zijn door hun ouders vaker als prinsjes en prinsesjes behandeld. Dat heeft ze een stuk veeleisender én mondiger gemaakt dan eerdere generaties jongeren.”

Hoewel dé millennial niet bestaat, ziet de onderzoeker wel een paar gemeenschappelijke delers: van alle generaties hebben ze relatief de kortste aandachtsspanne, kunnen slecht tegen kritiek, verwachten snel promotie, en als het even tegenzit, zijn ze sneller ‘ontwricht’.

Ze zijn door hun ouders vaker als prinsjes en prinsesjes behandeld

Máár maakt dit ze verwender dan andere generaties? Verwend zijn ze niet bepaald op de arbeidsmarkt en de woningmarkt. Een deel is opgegroeid tijdens een van de zwaarste financiële crises. Veel jongeren - in flexbanen - kregen als eerste ontslag. De meesten hebben nog nooit een vast contract gezien.

Die lastige situatie speelt ook op de woningmarkt. Door een gebrek aan beschikbare en betaalbare woningen moeten ze langer thuis blijven wonen, een woning delen óf een torenhoge huur betalen.

De conclusie: ze zijn gewend aan lovende woorden, aan succes. Maar ook: er zijn weinig vaste banen en huizen. Verwend, mwah.

Karien Sondervan (33)

Ja, ze is opgegroeid in een gezin met liefhebbende ouders en twee zussen. Ze deed het vwo, studeerde culturele antropologie, en heeft de halve wereld rondgereisd. ,,Mijn ouders stimuleerden mij in alles. Ze stonden echt niet bij alles wat ik deed te applaudisseren, maar ik ben wel opgevoed met veel liefde en aandacht.”

Karien Sondervan (33) beseft: ze is een bofkont. Tegelijkertijd: een vaste baan heeft ze nooit gehad. Wel tijdelijke contracten. Een koophuis zou ze best willen, maar dat zit er voorlopig niet in. Sinds 2008 woont ze samen met haar man en twee kinderen (3 en 7 jaar) in een huurwoning in Amsterdam van ruim 1000 euro per maand. Elke maand is het sappelen.

Haar zussen – vier én zes jaar ouder – kregen bij hun eerste baan wel meteen een vast contract en hebben een koophuis én een auto. Toch doet ze er niet zielig over. ,,Een positieve levensinstelling is typisch iets van mijn generatie: als je ontevreden bent, dan doe je daar iets aan en maak je er het beste van.”

Overconsumptie wel/niet

Vroeger noemden jongeren lezen, geschiedenis leren of sporten als hobby. Tegenwoordig prijkt shoppen hoog op hun lijstje met vrijetijdsbesteding, blijkt ook uit een groot Europees onderzoek. En kijk maar eens om je heen: ze lopen graag met de nieuwste mobieltjes, velen dragen de hipste sneakers of volgen modetrends op de voet. Spangenberg: ,,Ze kopen niet de dingen die ze echt nodig hebben, want die hebben ze al. Het zijn vooral hebbedingetjes.”

Volgens de generatie-expert is dat niet vreemd: jongeren van nu hebben meer te besteden dan de jongeren van een paar generaties geleden én hebben meer verleidingen. ,,Er wordt veel meer reclame gemaakt en de sociale druk om mee te doen aan hypes is groot”, stelt hij.

Máár wil dit nu zeggen dat zij overconsumeren? In een onderzoek van financieel dienstverlener Moneyou zeiden zes op de tien van de ruim 1.000 ondervraagde jongeren dat zij een buffer opbouwen om financiële tegenslagen op te vangen. Ook zouden ze over het hele jaar genomen 246 euro per maand sparen. Als het gaat om bezit, hechten zij een stuk minder belang aan een auto voor de deur.

De conclusie: jongeren zijn gewend aan gemak en geven gemakkelijk geld uit, ook als ze het niet hebben. Een eigen auto? Welnee, die huren ze gewoon.

René Veldhuis (27)

Hij koopt graag mooie spullen, maakt regelmatig reisjes naar het buitenland en gaat vaak uit eten. Aan de andere kant is het vaak moeilijk voor de 27-jarige zzp’er René Veldhuis om met vrienden af te spreken, zo druk is hij met zijn werk.

Als fotograaf reist hij mee met een modemerk naar modebeurzen, maakt foto’s als print voor stoffen, en staat regelmatig in de winkel om de kleding te verkopen. ,,Ik heb het druk, dus als ik tijd heb vier ik mijn succes. Laatst heb ik – om zo’n succesmoment te vieren - een dure ring van Cartier gekocht. Ik pas in het stereotype beeld van de verwende millennial, alleen werk ik er heel hard voor.”

Een auto hoeft voor hem niet zo nodig. Als hij een auto nodig heeft, leent-ie die wel. Of hij reist met het ov of pakt het vliegtuig. ,,De laatste tijd ga ik regelmatig naar Kopenhagen. Ik overnacht daar bij vrienden, dan ben ik alleen een vliegticket kwijt. En ach, eten moet ik in Nederland ook.”

Ongeïnteresseerd wel/niet *

Een van de andere verwijten is dat deze generatie ongeïnteresseerd is in wat er in de wereld gebeurt. Ze leeft in een ‘schijnwereld’ die Facebook, Instagram en Snapchat heet, waar alles en iedereen het geweldig lijkt te doen. Spangenberg: ,,Veel van deze jongeren zijn op de buitenkant gericht en hebben soms moeite onderscheid te maken tussen feit en fictie.”

Doordat ze zijn opgegroeid in het internettijdperk vinden ze het bijna normaler om te communiceren via de smartphone dan een echt gesprek te hebben met hun ouders of onbekenden, zo constateert hij. Máár zegt dit iets over hun mate van interesse?

Allerlei onderzoeken wijzen uit dat jongeren vooral op hun werk iets willen toevoegen, aldus een jaarlijks terugkerend onderzoek van de Deloitte Millennial Survey. In dat onderzoek zeggen ze flexibiliteit en zingeving, het gevoel te werken voor een doel waar ze in geloven, belangrijk te vinden. Volgens Spangenberg gaat dit zeker niet op voor álle jongeren. ,,Er is ook een groep die er niet van wakker ligt.”

De conclusie: ze doen graag wat ze leuk vinden, maar als het niet leuk (meer) is dan verliezen ze energie en motivatie.

Annemiek Lely (26)

Ze begon de blog De Jonge Idealist, en dat is welhaast een passende benaming voor Annemiek Lely (26) zelf. Ze werkt onder meer bij Open Joodse Huizen als programmeur en promotor, waar sprekers vertellen over de levens van joodse mensen. Ook hielp ze om van het boek , over opname in de psychiatrie, een toneelstuk te maken. ,,Bewustzijn creëren, dat vind ik interessant.”

Kritiek is er vaak over social media en het oppervlakkige beeld dat millennials neerzetten. Daarover zegt ze: ,,Mensen laten zich graag hun beste kant zien. Maar dat is van alle tijden. Als je naar portretten kijkt uit de 17de of 18de eeuw, werden mensen extra breed geschilderd om te laten zien dat ze welvarend waren.”

Zelf gebruikt ze sociale media om over haar depressie te praten en het stigma aan te pakken. ,,Mensen generaliseren snel. Dat is iets waar ik tegen vecht. Ik zou zeggen: laten we met elkaar praten. In de praktijk blijken we het dan niet zo heel erg oneens te zijn.”