Ed van Thijn leefde bijna tachtig jaar in blessuretijd

In zijn laatste boek – Blessuretijd uit 2012 – blikte Van Thijn terug op zijn leven. Die blessuretijd van de PvdA’er duurde lang: vanaf de zomer van 1943 om precies te zijn. Toen werden in kamp Westerbork de namen van hem en zijn moeder afgeroepen. Maar dankzij een list van zijn vader hoefde de familie niet naar de concentratiekampen in Oost-Europa.

Wel moest hij daarna als 10-jarige jongen onderduiken. Verstopt in een keukenkastje hoorde hij de laarzen van soldaten op de trap. Hij werd verraden en opgepakt. Maar doordat de oorlog ten einde liep, ontliep hij opnieuw het transport vanuit Westerbork naar vernietigingskamp Auschwitz. ,,Ik mocht niet bestaan, maar ik besta”, zei Van Thijn daar later over.

In 1983 werd de PvdA’er benoemd tot burgemeester van Amsterdam. Het land verkeerde in een diepe economische crisis, de werkloosheid steeg naar recordhoogte en de hoofdstad werd getekend door hevige krakersrellen, verloedering en criminaliteit. Junks en dealers maakten in delen van de stad de dienst uit. ‘Sterkte jongetje,’ wenste zijn voorganger Wim Polak hem toe.

Nadat op 4 oktober 1992 een vliegtuig van El Al zich in twee Bijlmerflats boorde, was Van Thijn bijna drie weken onafgebroken te vinden in het crisiscentrum onder het Amsterdamse stadhuis. De ramp ‘greep hem vreselijk aan’, zei hij later.

Na zijn burgemeesterschap werd Van Thijn lid van de Liberale Joodse Gemeente in Amsterdam. Hij voelde zich ‘deel van een eeuwenoude traditie’, zei hij, maar religieus is hij nooit geworden. Van Thijn: ,,Een almachtige God die Auschwitz heeft toegestaan, is of niet almachtig of deugt niet.”