Flamboyante senaatsvoorzitter gaat kabinet in op asielzaken, Harbers terug in Kamer

De keuze is verrassend te noemen: de 72-jarige Broekers-Knol nam juist dinsdag afscheid als voorzitter van de Eerste Kamer. Zei ze daar overigens al: ,,We’ll meet again.’’

Op het Binnenhof werd eerder verwacht dat iemand uit de VVD-fractie de vacature op het ministerie van Justitie en Veiligheid zou gaan vervullen. Vooral de enkele Kamerleden met bestuurlijke ervaring en een wat grijzer profiel zouden kans maken, omdat asielzaken vaak politieke spanning geven binnen de coalitie. Broekers-Knol is juist veel meer uitgesproken en flamboyanter.

Zo stemde de VVD’er vorig jaar nog als enige uit haar fractie tégen het wetsvoorstel om de benoeming van burgemeesters uit de grondwet te halen. En ze schroomde niet om juist Edith Schippers te noemen als toekomstig opvolger van premier Mark Rutte, in plaats van fractievoorzitter Klaas Dijkhoff.

Broekers-Knol, al sinds de jaren 80 actief voor haar partij, maakt van haar hart toch al geen moordkuil. Ze zei onlangs nog dat ‘dit kabinet niet zo voortvarend’ was met het maken van wetten. En ze had graag senaatsvoorzitter willen blijven, maar haar partij koos voor jongere kandidaten.

Zelf brandt ze nog juist van ambitie, zei ze in een interview: ,,Ik zou graag nog een grote klus doen. Minister-president, waarom niet? Ik heb nog energie genoeg.’’

Vooralsnog dus staatssecretaris, de oudste ooit overigens bij aantreden. Omgekeerd gaat Harbers terug naar de Tweede Kamer, laat de partij weten. Daar komt een zetel vrij omdat Malik Azmani naar het Europees Parlement vertrekt.

Op het departement van Justitie en Veiligheid treft ze een onthoofde afdeling Asiel. Voorganger Harbers moest het veld ruimen nadat cijfers van criminele asielzoekers niet bleken te zijn verstrekt aan de Tweede Kamer. Het was bovendien, na de val van voorganger Teeven en ministers Van der Steur en Opstelten, het zoveelste schandaal.

Toch liggen er nu minder bananenschillen voor Broekers-Knol, omdat Harbers recent juist flink ingreep. Na de affaire met asielkinderen Lili en Howick werd -onder druk van coalitiepartijen ChristenUnie, D66 en het CDA- de kinderpardonregeling aangepast. Sindsdien kunnen staatssecretarissen geen pardon meer verlenen in individuele zaken, als kinderen buiten een pardon zijn gevallen terwijl ze daar geen schuld aan hebben. Juist zulke kwesties legden veel druk bij haar voorgangers. 

Wel zal ze moeten navigeren op gevaarlijk terrein. Criminaliteit door asielzoekers, of het soms moeilijke uitzetbeleid, liggen politiek enorm gevoelig.