Daarom is ‘verandering nodig’, zei Hoekstra in zijn toespraak vanuit een oud Philipsgebouw in Eindhoven. ,,De VVD kan niet die verandering brengen. Ze willen rafelrandjes bijknippen, dat is niet genoeg”, vindt de demissionair minister van Financiën die de VVD verwijt de ‘Nederlandse belofte’ van beterschap voor de middenklasse  te breken: ,,We kregen jarenlang de boodschap dat het vanzelf goed komt, als we allemaal maar zoveel mogelijk ons eigenbelang najagen. Het heeft geleid tot een winner takes all-economie en een overheid die haar eigen burgers is gaan wantrouwen.” 

Dat alles treft de middenklasse het hardst, vindt Hoekstra: ,,De agent op straat, de leraar voor de klas, de mensen in de zorg. De bouwvakker, de kleine ondernemer en de winkelier op de hoek.” Deze mensen moeten ‘weer op het CDA kunnen rekenen’, zei de lijsttrekker in een verder lege zaal, tegen de achtergrond van een groot Zoom-scherm met de andere CDA-kandidaten. 

Het is een felle start voor de kandidaat die onlangs nog zei pas de laatste paar weken echt campagne te gaan voeren. Eerder zou niet gepast zijn, gezien de gigantische coronacrisis. De aanval op de VVD is strategisch geen verrassing: de partij van Rutte ligt in de peilingen mijlenver voor, met gemiddeld 41 tot 45 zetels. De PVV (18-22) en CDA (16-20 zetels) volgen op afstand. Veel partijen richten de pijlen op de VVD, zo bleek vandaag bij andere congressen en ook afgelopen week tijdens het Kamerdebat over de toeslagenaffaire.

Dat het CDA jarenlang samen met de VVD regeerde, betekent volgens Hoekstra niet dat zijn kritiek ongeloofwaardig is, stelde hij na afloop van zijn toespraak: ,,Ik ga niet doen alsof het allemaal alleen maar ellende was de afgelopen tien jaar. Maar het is wel tijd voor een nieuw begin. De verkiezingen komen eraan, nu gaat het erom wie na de crisis als minister-president de problemen te lijf moet. Ik hoop dat ik de mensen kan inspireren. Wij waren altijd voor meer vaste contracten, we waren tegen het leenstelsel, we kiezen voor zekerheid. Dat is een andere koers. Er is behoefte aan visie en richting.” Tot dusver leverden vooral CDA-Kamerleden scherpe kritiek op de VVD, maar nu zijn de handschoenen ook bij de lijsttrekker zelf uit. 

Een eventuele samenwerking met de VVD in een nieuwe coalitie sluit Hoekstra echter niet uit: ,,Iedereen weet dat we een coalitieland zijn. Maar dit is de tijd om fair te zijn naar de kiezers: welke toekomst wil je?” Of collega Rutte hem al een bericht heeft gestuurd na de felle uithaal? ,,Geen idee, ik heb al twee uur mijn telefoon niet gezien. We hebben een goede verstandhouding, werken heel goed samen. Maar ik wil wel eerlijk zijn over waar de verschillen liggen.”

Hoekstra werd vorige maand lijsttrekker nadat Hugo de Jonge was teruggetreden. De Jonge vond dat de aanpak van de coronacrisis als minister van Volksgezondheid niet samenging met het lijsttrekkerschap. Eerder weigerde Hoekstra zich nog te mengen in de strijd om het lijsttrekkerschap (‘ik ben meer bestuurder dan politicus’) maar toen het partijbestuur in december opnieuw aanklopte kon hij - tijdens de heftige coronacrisis en met een partij in leiderschapsnood - geen nee meer zeggen. 

Met Hoekstra als aanvoerder lijkt het CDA de koers wat naar rechts te verleggen. Het verkiezingsprogramma stamt nog uit het tijdperk-De Jonge, maar is op punten gewijzigd. De verhoging van het minimumloon werd geschrapt, winstuitkeringen in de zorg zijn niet meer absoluut taboe. Verder wil Hoekstra anoniem solliciteren mogelijk maken om discriminatie tegen te gaan, ook pleit de nieuwe lijsttrekker voor een vrouwenquotum bij topbenoemingen. 

Hoewel de peilingen voor het CDA nog niet erg florissant ogen, gelooft Hoekstra in het programma en zijn verhaal: ,,Ik spreek nu heel veel mensen in het land en dan merk ik dat ze het vaak prima vinden dat ik wat meer van buiten kom, niet al een hele carrière in de politiek achter me heb. Ik heb jarenlang in het bedrijfsleven gewerkt en bekijk de dingen wat zakelijker.”

Bekijk onze belangrijkste nieuwsvideo's in deze playlist.