Hoeveel bestuurders zijn nodig?

Mark Rutte zei ooit dat een kabinet niet uit te veel bewindspersonen moet bestaan. Ze moeten het volgens hem ‘net iets te druk hebben want anders gaan ze maar werk zoeken om hun salaris te rechtvaardigen’. Hoewel je in het ook kunt overdrijven (in het vorige kabinet gaf een aantal ministers aan dat ze de hoeveelheid werk eigenlijk niet aankonden), heeft hij natuurlijk wel een punt. Kijk naar de Europese Commissie waar posten moeten worden verzonnen om elke lidstaat tevreden te stellen. En dat zelfde geldt voor colleges in onze gemeenten.

Deze week werd duidelijk dat er in Rotterdam hoogstwaarschijnlijk een college komt van tien wethouders (waarvan een in deeltijd), een record. Terecht zorgde die aankondiging voor hoon. Want wat moeten die wethouders allemaal gaan doen? Tot nu toe werd de stad bestuurd door zes wethouders en dat ging ook prima. Maar nu er een coalitie wordt gevormd van zes partijen in de stad, wil elke partij een bestuurder leveren en moeten de onderlinge krachtsverhoudingen ook tot uitdrukking komen in een verschillend aantal wethouders. Daarmee is het aantal bestuurders een oplossing geworden voor een politiek probleem. Terwijl het natuurlijk andersom zou moeten werken: welke problemen heeft een gemeente en hoeveel bestuurders hebben we nodig om die aan te pakken? Meer bestuurders zorgen voor minder efficiënt overleg en het kost meer geld.

Rotterdam is geen uitzondering. In heel veel gemeenten in het land komen door de versnippering in de gemeenteraden na de laatste verkiezingen coalities die bestaan uit veel partijen. Dat leidt ook tot meer wethouders in de colleges. Barendrecht gaat van vier naar zes (deeltijd)wethouders. Den Haag van zes naar acht. Amersfoort van vijf naar zeven. Aan de politieke versnippering kunnen partijen niet zo veel doen, maar aan het automatisme dat veelpartijencoalities ook tot grotere besturen moeten leiden wél. Er zijn ook creatievere oplossingen mogelijk om politieke problemen op te lossen, bijvoorbeeld door verschil te maken in stemverhouding tussen wethouders.