Kabinetsplan tegen lerarentekort: bonus voor parttime docenten die meer gaan werken

De maatregelen staan in een nieuw plan waarmee onderwijsministers Robbert Dijkgraaf (D66) en Dennis Wiersma (VVD) het lerarentekort willen aanpakken. Opeenvolgende onderwijsministers hebben hun tanden al op dat hardnekkige probleem stukgebeten. ,,Als dat allemaal niet genoeg is, is er dus meer nodig", zegt Wiersma. ,,We gaan een aantal dingen beter doen.” Dijkgraaf: ,,We gaan er nu met z’n tweeën aan trekken.”

Ondanks alle eerdere pogingen extra docenten voor de klas te krijgen is het probleem alleen maar groter geworden en wordt het nog ‘elke dag groter’, erkennen de bewindspersonen. Er is nu een tekort van 9100 voltijdsbanen op basisscholen en ongeveer 1700 op middelbare scholen. Dat zijn in werkelijkheid nog méér leraren, omdat in het basisonderwijs ongeveer 40 procent van de docenten parttime werkt. 

Het kabinet wil stimuleren dat zij meer uren voor de klas gaan staan - liefst fulltime. Want als leraren meer gaan werken, neemt het lerarentekort af. Al eerder werd een bonus geopperd, maar het College voor de Rechten van de Mens zag vorig jaar juridische bezwaren omdat er voor zo’n bonus onderscheid gemaakt wordt tussen werknemers ‘op grond van arbeidsduur’. Toch zet het kabinet het plan nu door. Hoe hoog de bonus wordt, die leraren die meer uren of voltijds gaan werken tegemoet kunnen zien, moet nog worden onderzocht. 

_{Luister ook onze politieke podcast:}

Al eerder besloot het kabinet het salaris van basisschoolleraren gelijk te trekken met hun collega’s op de middelbare school. Deze zomer zien zij de salarisverhoging voor het eerst op hun loonstrookje. Wiersma: ,,We kijken nu of je nóg meer geld kunt krijgen als je meer uren maakt.”

Dijkgraaf en Wiersma zetten ook in op maatregelen die al hebben bewezen te werken. Zo kiezen steeds meer mensen ervoor om zich om te scholen tot leerkracht. Waren dat er in 2017 nog een kleine 500, afgelopen jaar was dat aantal al gegroeid tot 2000. In twee jaar tijd krijgen ze dan een opleiding terwijl ze ook voor de klas staan. 

Er bestaat al een subsidie voor deze zij-instromers, maar dat bedrag gaat omhoog. Vanaf volgend jaar krijgt een school geen 20.000 euro maar 25.000 euro om zo’n overstapper te begeleiden. De ministers verwachten dat meer scholen dan een zij-instromer in dienst zullen nemen. Ook komt er extra geld om onderwijsassistenten op te leiden tot leraar. Dijkgraaf, die over de lerarenopleidingen gaat, wil ook studenten ‘verleiden om leraar te worden’ door de opleiding flexibeler te maken. ,,We moeten ook startende studenten behouden.” Die haken nu nog vaak af.

In de vijf grote steden mogen scholen waar het tekort aan docenten heel nijpend is, één dag per week geen leraar voor de klas te zetten. Op die dagen geeft bijvoorbeeld een kunstenaar schilderles of een techneut uit de buurt techniek. Op die manier heeft een school 20 procent minder bevoegde leraren nodig en dat geeft lucht, stellen de ministers. Zo’n vierdaagse schoolweek ziet Wiersma ‘liever niet’. ,,Maar het gebeurt soms wel, dan liever georganiseerd. Dat is beter dan wanneer het ons overkomt. Volgens hem levert dat ‘heel veel stress’ op bij ouders en kinderen. 

Het kabinet kijkt ook of de manier waarop scholen bekostigd worden op de schop moet. Scholen concurreren nu nog vaak met elkaar door bijvoorbeeld leraren weg te kapen. De ministers kijken ‘of het wenselijk is’ om met ‘andere financiële prikkels’ scholen te dwingen samen te werken aan de aanpak van het lerarentekort in een regio. ,,Als er bij de ene school in de regio een groot lerarentekort is en bij een andere niet, dat je dan niet zegt: nou, sterkte ermee”, zegt Wiersma. ,,Maar dat je dan helpt door het door elkaar te husselen.”

Bekijk hier onze video’s over het onderwijs: