Kamer botst met Rutte over mondkapjesbeleid in beginfase coronacrisis: ‘We worden besodemieterd’

De Kamer debatteerde vandaag met vier verantwoordelijke ministers over het eerste rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) over het handelen van de overheid tijdens de coronacrisis. Hierin werd onder meer geconcludeerd dat er in de eerste maanden van de coronacrisis veel te weinig oog was voor de zorg in verpleeghuizen. Ook had het OVV kritiek op de bestuursstijl van toenmalige minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge. De crisiscommunicatie was eenzijdig en de overheid maakte te vaak grote beloften die zij uiteindelijk niet nakwam.

PVV-Kamerlid Fleur Agema eiste in haar inbreng dat het kabinet excuses aanbiedt voor de fouten die zijn gemaakt door mensen die nu opnieuw in het kabinet zitten. Dat benadrukt ook PvdA-fractievoorzitter Attje Kuiken. Ze vindt dat het kabinet moet erkennen dat er ‘echt een cruciale fout is gemaakt’ als het gaat over het gebruik van beschermingsmiddelen in de zorg.

Waar Agema vooral over struikelt is de conclusie van de OVV dat de schaarste van beschermingsmiddelen ‘wel degelijk’ een rol heeft gespeeld bij de totstandkoming van een richtlijn voor de verpleeg- en gehandicaptenzorg. Hierin stond dat personeel in deze sectoren geen mondmaskers hoefden te dragen als ze bij een coronapatiënten werkten, zolang het contact maar kort was. Achteraf bleek hierdoor een groot aantal zorgmedewerkers besmet te zijn geraakt. ,,Onze zorgverleners zijn willens en wetens door het kabinet in de kou gezet”, aldus Agema.

Premier Rutte ontkent zelf, ondanks de conclusie van het OVV, dat ‘de schaarste leidend is geweest’ in de besluiten rondom het advies. ,,We hebben de beslissingen genomen rekening houdend met risico's voor besmetting. Natuurlijk speelde schaarste een rol in de beslissingen, maar het was niet leidend.”

PVV, GroenLinks, SP, DENK, en BoerBurgerBeweging namen hier geen genoegen mee. ,,Het staat in het rapport”, verwijt Agema (PVV) Rutte. ,,We worden hier besodemieterd.” Ook Farid Azarkan (Denk) snapt niet waarom de premier het rapport van het OVV tegenspreekt. ,,Het wordt een beetje Ruttiaans.”

Agema heeft ook flinke kritiek op Hugo de Jonge, die in het vorige kabinet minister van Volksgezondheid was. Hij is nu minister van Volkshuisvesting en is niet aanwezig bij het debat. ,,Het is heel treurig dat deze mensen deze banen hebben en kennelijk houden, zonder dat ze de onherstelbare schade die ze aan de gezondheid van veel mensen hebben aangericht erkennen, laat staan hun excuses hebben aangeboden.”

Lisa Westerveld (GroenLinks) hekelt de communicatie vanuit de overheid. ,,Het wantrouwen in de politiek is deels veroorzaakt door opruiing van rechtse parlementariërs, maar ook door fouten van het kabinet.” Dat er telkens beloften werden gemaakt die niet werden nagekomen, kwam het vertrouwen niet ten goede, aldus Westerveld.

Niet vanuit de hele Kamer klinkt een kritisch geluid. D66'er Wieke Paulusma noemt dat ‘beoordelen van de zijlijn’ makkelijker is dan het daadwerkelijk doen. ,,Ik geloof in goede intenties van iedereen, ook in de politiek.” Dat vindt ook Mirjam Bikker, fractievoorzitter van de ChristenUnie: ,,Iedereen heeft keihard gewerkt in die eerste periode.”

Wel sluit Bikker zich aan bij kritiek vanuit de OVV dat de overheid te lang het maatschappelijk belang te weinig heeft meegenomen in besluitvorming. ,,Het medisch frame is te lang gebleven.” Ook Caroline van der Plas (BBB) vraagt aandacht voor ‘de oude mensen’ bij wie ‘maatregelen veel leed brachten’.

Bekijk onze nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: